Αλκοολισμός: Θεραπεία με ψυχεδελικά μανιτάρια δίνει υποσχόμενα αποτελέσματα

Η ψιλοκυβίνη, το ψυχεδελικό συστατικό των λεγόμενων μαγικών μανιταριών, βρέθηκε αποτελεσματική για την αντιμετώπιση της διαταραχής χρήσης αλκοόλ στη σημαντικότερη μέχρι σήμερα μελέτη.

Οι ερευνητές τονίζουν πάντως ότι μένει να φανεί αν τα ευρήματα θα επιβεβαιωθούν σε μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές, και αν η θεραπευτική δράση αντέχει στον χρόνο.

Βελτίωση παρουσίασαν εξάλλου και ορισμένοι από τους εθελοντές της μελέτης που ανήκαν στην ομάδα ελέγχου και έλαβαν ψευδοφάρμακο αντί για ψιλοκυβίνη, πιθανώς επειδή συμμετείχαν σε συνεδρίες ψυχοθεραπείας και είχαν τη βούληση να κόψουν το ποτό.

Η ψιλοκυβίνη, συστατικό αρκετών ειδών μανιταριού, μπορεί να προκαλέσει ζωηρές παραισθήσεις που διαρκούν ώρες. Φυλές αυτοχθόνων της Αμερικής χρησιμοποιούν τα ψυχεδελικά μανιτάρια σε θεραπευτικές τελετές και αρκετές, ενώ αρκετές, αλλά μικρές, μελέτες έχουν δείξει υποσχόμενα αποτελέσματα για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και τη διακοπή του καπνίσματος.

Στις περισσότερες Δυτικές χώρες είναι παράνομο ναρκωτικό, ωστόσο η πολιτεία του Όρεγκον και αρκετές αμερικανικές πόλεις την έχουν αποποινικοποιήσει, επισημαίνει το Associated Press.

Ορισμένα δε πανεπιστήμια, ανάμεσά τους το «Τζονς Χόπκινς» έχουν δημιουργήσει νέα ερευνητικά κέντρα για τη μελέτη των ψυχεδελικών ουσιών και άλλων ψυχοτρόπων όπως το MDMA, περισσότερο γνωστό ως ecstasy.

Ψυχεδέλεια ή placebo

Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση JAMA Psychiatry του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, είναι «η πρώτη σύγχρονη, ενδελεχής, ελεγχόμενη δοκιμή» για την αξία της ψιλοκυβίνης στην αντιμετώπιση της κατάχρησης αλκοόλ, δήλωσε ο Φρεντ Μπάρετ, νευροεπιστήμονας του Πανεπιστημίου «Τζονς Χόπκινς» ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.

Η κάψουλα ψιλοκυβίνης που χρησιμοποιήθηκε στη δοκιμή (NYU Langone Health)

Οι 93 εθελοντές της δοκιμής κλήθηκαν να πάρουν μια κάψουλα που περιείχε είτε ψιλοκυβίνη είτε placebo, να ξαπλώσουν σε ένα ντιβάνι με τα μάτια καλυμμένα και να ακούσουν μουσική από ακουστικά. Συμμετείχαν σε δύο τέτοιες συνεδρίες, με μεσοδιάστημα ένα μήνα, και έλαβαν 12 συνεδρίες ψυχοθεραπείας.

Στους πρώτους οκτώ μήνες μετά τη χορήγηση της πρώτης δόσης, οι ασθενείς στην ομάδα της ψιλοκυβίνης παρουσίασαν μεγαλύτερη βελτίωση από ότι η ομάδα ελέγχου, καθώς έπιναν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ μία ημέρα στις 10, κατά μέσο όρο, συγκριτικά με μία στις τέσσερις ημέρες στην ομάδα του placebo.

Σχεδόν οι μισοί εθελοντές που έλαβαν ψιλοκυβίνη έκοψαν τελείως το αλκοόλ, συγκριτικά με 24% στην ομάδα ελέγχου.

Αν και παραμένει ασαφές πώς ακριβώς επιδρά η ψυχεδελική ουσία, οι ερευνητές υποψιάζονται ότι αυξάνει την επικοινωνία μεταξύ περιοχών του εγκεφάλου.

«Περισσότερα τμήματα του εγκεφάλου συνομιλούν με περισσότερα τμήματα» δήλωσε ο δρ Μάικλ Μπόγενσουτζ, διευθυντής του Κέντρου Ψυχεδελικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, επικεφαλής της μελέτης.

«Υπάρχει πιθανότητα να αλλάζει δραστικά, και με σχετικά μόνιμο τρόπο, τη λειτουργική οργάνωση του εγκεφάλου» είπε.

Παραισθητικές εμπειρίες

Οι εθελοντές της μελέτης ανέφεραν ότι είχαν βαθιές εμπειρίες που άλλαξαν τη νοοτροπία τους:

Η Μέρι Μπεθ Ορ, 69 ετών, βίωσε παραισθήσεις στις οποίες πέταξε πάνω από φανταστικά τοπία και ενώθηκε τηλεπαθητικά με δημιουργικά πρόσωπα του παρόντος και του παρελθόντος –κάτι που τη δίδαξε ότι δεν είναι μόνη.

Πριν εγγραφεί στη μελέτη το 2018, η Ορ έπινε πέντε ή έξι ποτά κάθε βράδυ και περισσότερο τα Σαββατοκύριακα.

«Η ποσότητα ήταν απαράδεκτη αλλά δεν μπορούσα να σταματήσω» είπε στο AP.

Στην πρώτη ψυχεδελική εμπειρία της, είδε σε όραμα τον νεκρού πατέρα της, ο οποίος της έδωσε ένα ζευγάρι ματιών αετού και της είπε «Πήγαινε». Είπε τότε στον θεραπευτή που την επέβλεπε: «Αυτά τα μάτια αετού δεν βλέπουν το πρόσωπο του Θεού, γνωρίζουν όμως πού βρίσκεται».

«Έκανε το αλκοόλ να φαίνεται άσχετο και αδιάφορο» ανέφερε.

Οι εθελοντές στην ομάδα της ψιλοκυβίνης ανέφεραν πάντως περισσότερους πονοκεφάλους, ναυτία και άγχος σε σχέση μες την ομάδα ελέγχου. Ένα άτομο είχε σκέψεις αυτοκτονίας στη διάρκεια μιας συνεδρίας.

Στις μελέτες αυτού του είδους, ένας σημαντικός περιορισμός είναι ότι οι εθελοντές μπορούν να καταλάβουν αν έλαβαν την ψυχοδραστική ουσία ή placebo, κάτι που δυσχεραίνει την αξιόπιστη σύγκριση. Για τον λόγο αυτό οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ως ψευδοφάρμακο ένα αντιισταμινικό που έχει κάποια ψυχοτρόπο δράση. Και πάλι, όμως, οι περισσότεροι εθελοντές μάντεψαν με επιτυχία τι τους είχε δοθεί.

Ο Πολ Μάβις πάντως δεν μπορούσε να μαντέψει. Είχε λάβει το placebo, παρόλα αυτά όμως έκοψε το ποτό. Σίγουρα βοηθήθηκε από την ψυχοθεραπεία, καθώς αντιλήφθηκε ότι η συναισθηματική ζωή του καθηλώθηκε όταν άρχισε να πίνει σε ηλικία 15 ετών για να μουδιάσει τις σκέψεις του.

Είχε όμως και μια σημαντική εμπειρία σε μια από τις συνεδρίες όπου έλαβε το απλό αντιισταμινικό: φαντάστηκε τον θάνατο ενός αγαπημένου του προσώπου, κάτι που του προκάλεσε βαριά θλίψη.

«Έκλαιγα, κάτι που δεν συνηθίζω. Ίδρωνα. Ήμουν χαμένος. Αμέσως, σκέφτηκα ‘το ποτό σημαίνει θάνατο’» είπε, και ανέφερε ότι έκτοτε δεν έχει πιει ούτε ένα ποτό.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ενθαρρυντικά, ωστόσο ο δρ Μαρκ Ουίλενμπρινγκ, πρώην διευθυντής έρευνας θεραπειών στο Εθνικό Ινστιτούτο Κατάχρησης Αλκοόλ και Αλκοολισμού, τόνισε ότι απαιτούνται περαιτέρω μελέτες πριν αναγνωριστεί η ψιλοκυβίνη ως αποτελεσματική υερπαεία.

Όπως σημείωσε, οι συνεδρίες ψυχοθεραπείας βοήθησαν τους εθελοντές και των δύο ομάδων, ενώ η θεραπευτική επίδραση της ψιλοκυβίνης βρέθηκε να εξασθενεί με τον χρόνο.

Τα ευρήματα «είναι συναρπαστικά, οπωσδήποτε» είπε ο Ουίλενμπρινγκ. «Απαιτείται περισσότερη έρευνα; Ναι. Είναι έτοιμο για την κλινική πράξη; Όχι».