Süddeutsche Zeitung για την Αγία Σοφία: Η μεγάλη κίνηση αντιπερισπασμού του Ερντογάν

Το σχόλιο του συντάκτη της γερμανικής εφημερίδας Süddeutsche Zeitung, Tomas Avenarius, για την Αγία Σοφία αναφέρει, μεταξύ άλλων:

Ο Τούρκος αρχηγός του κράτους Ερντογάν θριαμβεύει. Με το άνοιγμα της Αγίας Σοφίας και πάλι ως τζαμιού, ξεκαθάρισε με απότομο τρόπο ότι δεν θα του υπαγορεύει κανείς πώς θα πρέπει να προσανατολιστεί πολιτικά η σύγχρονη Τουρκία ως ισλαμική χώρα και διάδοχος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είτε διαμαρτύρονται χριστιανοί αξιωματούχοι, όπως ο Πάπας και οι Πατριάρχες, είτε κυβερνήσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες έως τη Ρωσία προβάλλουν αντιρρήσεις: Ο Ερντογάν παίζει το χαρτί της κυριαρχίας του έθνους του χωρίς να λαμβάνει τίποτε υπόψη.

Όμως, το μεγάλο θέαμα γύρω από την οθωμανική κληρονομιά –υπό τη μορφή της κάποτε σημαντικότερης χριστιανικής εκκλησίας- δεν έχει να κάνει μόνο με το μήνυμα που αποστέλλεται διεθνώς. Το διακύβευμα είναι κυρίως η εσωτερική πολιτική. Ο Ερντογάν χάνει συνεχώς υποστήριξη λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης, δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τη νίκη του στις εκλογές.

Με τα ταχυδακτυλουργικά του σε ένα από τα πιο διάσημα κτίσματα στον κόσμο αποσπά την προσοχή των Τούρκων, υποβάλλει την εικόνα της χώρας τους ως μιας νέας ισλαμικής υπερδύναμης και ταυτόχρονα τους δημιουργεί αίσθημα ανάτασης σε σχέση με την ισλαμική ταυτότητα.
 

Ταυτόχρονα, ο Ερντογάν φαίνεται να καταχράται του γεγονότος προκειμένου να επιτύχει μεγαλύτερους στόχους. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η τελετή πραγματοποιείται στις 24 Ιουλίου -είναι η επέτειος της Συνθήκης της Λωζάννης του 1923, η οποία διόρθωσε τις επαίσχυντες συνθήκες ειρήνης μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και επέτρεψε στον Ατατούρκ να ιδρύσει τη σύγχρονη Τουρκική Δημοκρατία.

Οι Ισλαμιστές και άλλοι αντίπαλοι του Ατατούρκ βλέπουν αυτή τη συνθήκη ως το ιδρυτικό έγγραφο του κοσμικού κράτους. Μια προσευχή της Παρασκευής σε αυτήν την επέτειο υποδηλώνει ότι ο Πρόεδρος είναι ένας από τους αντιπάλους του κράτους του Ατατούρκ και ότι, αντίθετα, επιδιώκει να συνδεθεί με την ένδοξη εποχή των Οθωμανών. Αυτό θα ισοδυναμούσε με κατάργηση του μοντέλου Ατατούρκ και θα σήμαινε μια άλλη Τουρκία.

Αλλά αυτό δεν είναι τόσο εύκολο να γίνει. Από τη μία πλευρά, η Τουρκία είναι ένα κοσμικό κράτος για σχεδόν 100 χρόνια, και πολλοί μουσουλμάνοι υποστηρίζουν συνειδητά το κράτος του Κεμάλ Ατατούρκ. Και από την άλλη πλευρά, η θρησκεία δεν χορταίνει τους ανέργους, ο πληθωρισμός δεν μειώνεται χάρη σε ένα συγκινητικό κήρυγμα της Παρασκευής, ο υπερτροφικός ισλαμο-εθνικισμός και οι πολεμικές απειλές στη Λιβύη και τη Συρία δεν συμβάλλουν στον εκσυγχρονισμό της χώρας.

Σε τελική ανάλυση, το εκλογικό σώμα δεν επιλέγει την κυβέρνηση, η οποία βαυκαλίζεται για το εθνικό ανάστημα, αλλά εκείνη που γεμίζει το πιάτο.