Στα χαρτιά τα σχέδια ασφαλείας των ΑΕΙ

Θέμα ασφάλειας στα ΑΕΙ εγείρεται για μία ακόμη φορά, μετά τα έκτροπα των τελευταίων ημερών, όταν κουκουλοφόροι μπήκαν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έσπειραν τον τρόμο σε φοιτητικές συνελεύσεις.

Το σχέδιο για την πανεπιστημιακή αστυνομία (Ομάδες Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων – ΟΠΠΙ, όπως ονομάστηκε το σώμα) ακυρώθηκε, και πλέον χάθηκε πολύτιμος χρόνος για ένα τόσο δύσκολο εγχείρημα, η υλοποίηση του οποίου απαιτεί ηρεμία στα ιδρύματα και ειδικούς χειρισμούς. Την ευθύνη μοιράζονται η κυβέρνηση και τα ΑΕΙ, τα οποία δεν προχώρησαν ποτέ στην εγκατάσταση τουρνικέ στις εισόδους των κτιρίων (ο περιστρεφόμενος μηχανισμός που τοποθετείται στην είσοδο κτιρίων και επιτρέπει να εισέρχεται στον χώρο ένα άτομο έπειτα από έλεγχο ή με επίδειξη κάποιου εγγράφου) και καμερών ασφαλείας εντός των πανεπιστημιακών χώρων.

Οπως ανέφερε στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» έμπειρος πανεπιστημιακός, τα μέλη των ΟΠΠΙ μπορούν να επιβαίνουν σε οχήματα ή να παραμένουν διακριτικά στο κτίριο και να καλούνται μέσω του panic button.

Πληροφορίες της «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» αναφέρουν ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε έναν νέο σχεδιασμό για την ασφάλεια των ΑΕΙ, ωστόσο αυτό δεν μπορεί να γίνει στις παρούσες συνθήκες, καθώς το νομοσχέδιο για τη θεσμοθέτηση των μη κρατικών ΑΕΙ έχει προκαλέσει καταλήψεις σχολών στα μεγάλα ΑΕΙ. Για τον σχεδιασμό αυτόν θα αναζητηθεί καταλληλότερος πολιτικά χρόνος. Να τονισθεί πάντως ότι, όπως ανέφεραν χθες στην «Κ» κυβερνητικά στελέχη, ο ιδρυτικός νόμος για τις ΟΠΠΙ ισχύει από τον Φεβρουάριο του 2021, όταν υπουργός Προστασίας του Πολίτη ήταν ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, που σήμερα βρίσκεται στο ίδιο κυβερνητικό πόστο. Ο κ. Χρυσοχοΐδης και η τέως υπουργός Παιδείας (και νυν Εσωτερικών) Νίκη Κεραμέως είχαν υποστηρίξει το εγχείρημα.

Πού κατανεμήθηκαν

Οι τίτλοι τέλους για την πανεπιστημιακή αστυνομία έπεσαν το καλοκαίρι του 2023, όταν ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νότης Μηταράκης ανέφερε ότι οι 1.060 ειδικοί φρουροί των ΟΠΠΙ, αφού εκπαιδευτούν κατάλληλα, θα ενσωματωθούν στην ΕΛ.ΑΣ. Συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των αστυνομικών σχολιάζουν σήμερα στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» ότι τα μέλη των ΟΠΠΙ έχουν κατανεμηθεί σε τμήματα, κυρίως του κέντρου της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Ενδεικτικά, ένας σημαντικός αριθμός έχει διατεθεί στο Α.Τ. Αμπελοκήπων και 15 άτομα από τις ΟΠΠΙ διατίθενται για τη φρούρηση του αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ., στην οδό Κατεχάκη. Οι υπόλοιποι εκτελούν υπηρεσία, όπως σκοποί κρατητηρίων, εφαρμογή των μέτρων τάξης κ.λπ. Βέβαια, ανώτατος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ. διευκρίνισε στην «Κ» ότι μια δύναμη περίπου 150 αστυνομικών των ΟΠΠΙ εξακολουθούσε μέχρι πρότινος να διατίθεται για εποχούμενες περιπολίες πέριξ της Πολυτεχνειούπολης (σε περιπολικά δηλαδή των τοπικών τμημάτων), καθώς και ότι αστυνομικοί των ΟΠΠΙ είχαν χρησιμοποιηθεί στις κινητοποιήσεις για τον εορτασμό της επετείου του Πολυτεχνείου. Αλλωστε, το σώμα τυπικά δεν έχει καταργηθεί, δηλαδή δεν έχει υπάρξει νόμος που να καταργεί τον προηγούμενο ιδρυτικό νόμο των ΟΠΠΙ.

Κυβερνητικά στελέχη ανέφεραν ότι η εγκατάσταση των ΟΠΠΙ στα κεντρικά ΑΕΙ της Αθήνας και το ΑΠΘ ήταν δύσκολη, καθώς δεν είχε προηγηθεί η τοποθέτηση τουρνικέ και καμερών ασφαλείας στoυς χώρους των ιδρυμάτων. Και όμως, για την απόκτηση εξοπλισμού τουρνικέ υπήρξε δωρεά από ελληνική εταιρεία με σημαντικό κοινωφελές έργο. Σύμφωνα με το σκεπτικό αυτό, με τα τουρνικέ και τις κάμερες θα ελέγχετο η ταυτότητα όσων μπαίνουν στα ιδρύματα και τα μέλη των ΟΠΠΙ σε κάθε ΑΕΙ θα αναλάμβαναν δράση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή επεισοδίων, ώστε να ενημερώσουν τον πρύτανη ή τον αρμόδιο αντιπρύτανη. Τα ίδια κυβερνητικά στελέχη επικρίνουν τις πρυτανικές αρχές των κεντρικών ΑΕΙ για απροθυμία να τοποθετήσουν τουρνικέ και κάμερες, υπό τον φόβο ότι θα πυροδοτηθεί το κλίμα. Από την πλευρά τους, οι πρυτάνεις υποστηρίζουν ότι οι κάμερες ασφαλείας και τα τουρνικέ θα είχαν αμέσως καταστραφεί από φοιτητές (αλλά και εξωπανεπιστημιακούς) που αντιδρούσαν στην ύπαρξη μέτρων ελέγχου. Οπως και να έχει, η κατάληξη είναι τα σχέδια ασφαλείας των ΑΕΙ να έχουν μείνει στα χαρτιά.

Τώρα μπορεί να υπάρξει ένας τρόπος να προστατεύεται το προσωπικό των ΑΕΙ από παντός είδους εισβολείς; Οπως ανέφερε έμπειρος πανεπιστημιακός, μία λύση είναι τα μέλη των ΟΠΠΙ να επιβαίνουν σε οχήματα (στην περίπτωση της Πανεπιστημιούπολης) ή να παραμένουν διακριτικά στο κτίριο (π.χ. στη Νομική Αθηνών ή το Οικονομικό Παν. Αθηνών) και να καλούνται με τη χρήση της εφαρμογής panic button. Ηδη εφαρμόζεται στο κάμπους του ΑΠΘ.

Τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας με ένα άγγιγμα στην εφαρμογή panic button έχουν τη δυνατότητα να κοινοποιούν σε πραγματικό χρόνο στα αρμόδια όργανα του πανεπιστημίου τη θέση όπου λαμβάνει χώρα ένα επείγον περιστατικό, το οποίο αφορά απειλή ασφάλειας, παράνομη δραστηριότητα και καταστροφές ή κίνδυνο υγείας, ώστε να κινητοποιείται άμεσα η υπηρεσία ασφαλείας του ΑΠΘ.

Εισαγγελική έρευνα

Σημαντική παρέμβαση για την ανάσχεση των καταλήψεων σε πανεπιστημιακές σχολές σημειώθηκε από την Εισαγγελία της Αθήνας, καθώς ο προϊστάμενός της, Αντώνης Ελευθεριάνος, έδωσε εντολή για διενέργεια κατεπείγουσας έρευνας με διττό στόχο. Τόσο εκείνους που μετέχουν και οργανώνουν τις καταλήψεις όσο και τις πρυτανικές αρχές που ανέχονται την κατάληψη των πανεπιστημιακών χώρων και δεν κάνουν τα δέοντα για να τις αποτρέψουν. Ειδικότερα, σύμφωνα με την εισαγγελική παραγγελία, ήδη ανατέθηκε η κατεπείγουσα έρευνα στον εισαγγελέα Νικόλαο Μαργαρίτη και δίνεται εντολή για διερεύνηση αδικημάτων που διώκονται αυτεπάγγελτα, δηλαδή με πρωτοβουλία του εισαγγελέα, χωρίς να χρειάζεται μήνυση, για παράνομη βία και για παρακώλυση της λειτουργίας των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Τα αδικήματα αυτά αφορούν εκείνους που κάνουν τις καταλήψεις, ενώ υπάρχει εντολή και για διερεύνηση του αδικήματος της παράβασης καθήκοντος που αφορά τις πρυτανικές αρχές. Η εισαγγελική παρέμβαση, που σηματοδοτεί την έντονη αντίδραση της πολιτείας στις συνεχιζόμενες καταλήψεις, υπήρξε απότοκο της αξιολόγησης εκ μέρους του προϊσταμένου της Εισαγγελίας Αθηνών Αντώνη Ελευθεριάνου, αλλά και της έντονης διαμαρτυρίας που εκφράστηκε και στις εισαγγελικές αρχές από γονείς φοιτητών και φοιτητές που δεν επιθυμούν το κλείσιμο των πανεπιστημιακών σχολών, ενώ δεν ήταν λίγοι εκείνοι που διεμήνυσαν στις εισαγγελικές αρχές την πρόθεσή τους να καταθέσουν μαζικά αγωγές κατά των πρυτανικών αρχών και κατά εκείνων που οργανώνουν τις καταλήψεις.