Πλήγμα σε εξαγωγείς φρούτων από τον πόλεμο στην Ουκρανία

Μείωση από 6,5% έως 39,1% καταγράφουν οι ελληνικές εξαγωγές φρούτων και λαχανικών, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να επηρεάζει αρνητικά τον κλάδο άμεσα και έμμεσα. Στην πραγματικότητα, οι εξαγωγείς έχουν να αντιμετωπίσουν όχι μόνο την άμεση συνέπεια, που είναι η παύση των εξαγωγών προς την Ουκρανία. Από τις αρχές του χρόνου η Λευκορωσία επέβαλε εμπάργκο ως αντίποινα στις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, γεγονός που σε συνδυασμό και με τον πόλεμο στην Ουκρανία έκλεισε και τις έμμεσες οδούς μέσω των οποίων έφταναν ελληνικά φρούτα και λαχανικά στη ρωσική αγορά.

Υπάρχουν, ωστόσο, και δύο ακόμη παράγοντες, συνεπεία και αυτοί του πολέμου, που προκαλούν μείωση των εξαγόμενων ποσοτήτων. Οπως επισημαίνει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών Ιncofruit Hellas, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας άλλαξαν την ισορροπία μεταξύ των αγορών και προκάλεσαν εκτροπή προς την Ευρωπαϊκή Ενωση και το Ηνωμένο Βασίλειο των φρούτων και λαχανικών, και ειδικότερα εσπεριδοειδών που τρίτες χώρες, όπως το Μαρόκο, η Τουρκία, η Αίγυπτος, εξάγουν παραδοσιακά στη Ρωσία, στην Ουκρανία και στη Λευκορωσία. Με άλλα λόγια, έχει αυξηθεί η προσφορά εσπεριδοειδών στις χώρες της Ε.Ε. από τα έτσι κι αλλιώς φθηνότερα προϊόντα των τρίτων χωρών. Ο άλλος παράγοντας που επηρεάζει αρνητικά τις εξαγωγές είναι η επιβράδυνση της κατανάλωσης φρέσκων προϊόντων σε όλη την Ευρώπη, σε μια προσπάθεια των νοικοκυριών να αντεπεξέλθουν στο αυξημένο κόστος της ενέργειας και των καυσίμων. Σε ορισμένες χώρες η μείωση της κατανάλωσης φρέσκων φρούτων και λαχανικών φτάνει το 10% με τις δαπάνες, λόγω και του φόβου γενίκευσης του πολέμου, να κατευθύνονται σε τρόφιμα μακράς διάρκειας.

Ετσι, σύμφωνα με τα στοιχεία για τις εξαγωγές από την έναρξη της εμπορικής περιόδου, δηλαδή την 1η Οκτωβρίου 2021 μέχρι και χθες, 18 Μαρτίου 2022, είχαν εξαχθεί 210.268 τόνοι πορτοκαλιών, ποσότητα μικρότερη κατά 16,50% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο 2020-2021, 117.043 τόνοι μανταρινιών, ποσότητα μικρότερη κατά 10,5%, ενώ τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση, 39,1%, καταγράφουν οι εξαγωγές λεμονιών. Σημαντική είναι η μείωση στις εξαγωγές μήλων, της τάξης του 27,6%, ενώ αύξηση παρουσιάζουν μόνον οι εξαγωγές ακτινιδίων, σε 162.859 τόνους, κατά 10,70% μεγαλύτερη ποσότητα σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο 2020-2021. Σοβαρές είναι οι απώλειες και στις εξαγωγές ντομάτας και φράουλας, προϊόντων για τα οποία η εμπορική περίοδος ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2022. Από τότε μέχρι και τις 18 Μαρτίου 2022 καταγράφεται πτώση των εξαγόμενων ποσοτήτων φράουλας κατά 22,3% και ντομάτας κατά 19,4%.

Υπενθυμίζεται πως οι ελληνικές εξαγωγές φρούτων και λαχανικών προς τη Ρωσία ανέρχονταν το 2013, πριν δηλαδή επιβληθεί εμπάργκο από τη χώρα σε κοινοτικά προϊόντα ως αντίποινα σε κυρώσεις που επέβαλε το 2014 η ΕΕ.