Παιδιατρικές ΜΕΘ: Γιατί είναι τόσες λίγες οι κλίνες στην Ελλάδα;

Η περιπέτεια του 6χρονου από τα Γρεβενά, ο οποίος έχασε τη ζωή του λίγο μετά από μια περιπετειώδη διακομιδή, ανέδειξε το νευραλγικό ζήτημα των λιγοστών ΜΕΘ Παίδων στη χώρα μας. Υπενθυμίζεται πως το αγόρι μεταφέρθηκε διασωληνωμένο από το νοσοκομείο των Γρεβενών– έπειτα από ανακοπή καρδιάς που είχε υποστεί- στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Πατρών στο Ρίο.

Παρότι το κοντινότερο νοσοκομείο με ΜΕΘ Παίδων ήταν το Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης, το τελευταίο, δεν μπορούσε να αναλάβει τον 6χρονο, μιας και ήταν κατειλημμένες και οι 8 κλίνες ΜΕΘ Παίδων που διαθέτει. Το ασθενοφόρο που μετέφερε τον 6χρονο παρουσίασε μηχανική βλάβη και χρειάστηκε να αντικατασταθεί από άλλο όχημα του σταθμού του ΕΚΑΒ Ιωαννίνων. Δύο ημέρες μετά τη διακομιδή του στο Ρίο, ανακοινώθηκε πως ο 6χρονος ήταν εγκεφαλικά νεκρός.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΠΟΕΔΗΝ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία), σε όλη τη χώρα λειτουργούν 55 κλίνες ΜΕΘ Παίδων –32 στην Αττική και 23 στην Περιφέρεια.

Στα νοσοκομεία της Ανατολικής Μακεδονίας, της Ηπείρου,της Θεσσαλίας, της Στερεάς Ελλάδας και Νήσων (πλην Κρήτης) δεν διατίθενται ΜΕΘ Παίδων. Όσα παιδιά χρειάζονται νοσηλεία, διακομίζονται σε ΜΕΘ.

Στην ουσία, ολόκληρη η Βόρεια Ελλάδα στηρίζεται στις οκτώ παιδιατρικές κλίνες εντατικής θεραπείας στο Ιπποκράτειο (στο νοσοκομείο υπάρχουν και 2 κλίνες ΜΕΘ COVID και άλλες 2 για νεογνά). Από τη στιγμή που ξεκίνησαν φέτος με ένταση οι ιώσεις και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού, οι 8 κλίνες του Ιπποκράτειου είναι σχεδόν πάντα κατειλημμένες.

Η «μεγάλη επιστροφή» των ιών του αναπνευστικού: Αύξηση νοσηλειών στα παιδιατρικά νοσοκομεία
Την ίδια στιγμή, πληθαίνουν οι αεροδιακομιδές αλλά και οι διακομιδές με οχήματα ΕΚΑΒ. Την περασμένη Παρασκευή, ανήμερα των Θεοφανείων, ένα 11χρονο κορίτσι με κορωνοϊό , διακομίστηκε από το γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων στο Παίδων «Αγλαϊα Κυριακού». Σύμφωνα με την ΠΟΕΔΗΝ, λόγω ομίχλης δεν μπορούσε να γίνει η αεροδιακομιδή κατευθείαν από τα Γιάννενα στην Αττική.

Το διασωληνωμένο κορίτσι, με τη συνοδεία γιατρού μεταφέρθηκε οδικώς στο Άκτιο και η αεροδιακομιδή προς την Αττική έγινε από εκεί. Επίσης, το Σάββατο 7 Ιανουαρίου, ένα δίχρονο αγοράκι, που νοσηλευόταν διασωληνωμένο στο γενικό νοσοκομείο της Δράμας με σοβαρή λοίμωξη του αναπνευστικού, μεταφέρθηκε με αεροδιακομιδή, στο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού».

Παρόμοια περίπτωση είναι και αυτή του 3χρονου αγοριού από την Κοζάνη το οποίο παρουσίασε πνευμονία και μεταφέρθηκε πριν από λίγες ημέρες με αεροδιακομιδή στο Παίδων Πεντέλης. Τα δύο μικρότερα αδέλφια του βρέθηκαν σε διαφορετικά νοσηλευτικά ιδρύματα – ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης και Μαμάτσειο Κοζάνης (σε απλές κλίνες).

«Οι αεροδιακομιδές ρίχνουν τις πιθανότητες καλής έκβασης του περιστατικού»

Ο Ανδρέας Μαζαράκης, καρδιολόγος και αναπληρωτής διοικητής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών στο Ρίο, εξηγεί στην «Καθημερινή» πως η ζωή ενός διασωληνωμένου… κρέμεται ούτως ή άλλως από μια κλωστή, «φανταστείτε αυτός ο άνθρωπος να πρέπει να βρεθεί και στον δρόμο καλύπτοντας μια μεγάλη απόσταση μέχρι να φτάσει στο νοσοκομείο» σημειώνει, συμπληρώνοντας πως η μακρά σε χρόνο διακομιδή ρίχνει σε σημαντικό βαθμό τις πιθανότητες καλής έκβασης σε ένα περιστατικό με διασωλήνωση.

Ο κ. Μαζαράκης εξηγεί ότι το πρόβλημα των λίγων παιδιατρικών ΜΕΘ «απλώνεται» σε πολλά μέτωπα, μιας και όπως λέει, αυτό που κατά βάση λείπει στη χώρα μας είναι οι γιατροί με εξειδικευμένες γνώσεις εντατικής φροντίδας που να μπορούν να αντιμετωπίσουν τα περιστατικά εντός του νοσοκομείου αλλά και αν συνοδεύσουν ένα παιδί, εάν αυτό κριθεί αναγκαίο. «Μπορούν άραγε νομίζετε να παρίστανται στις αεροδιακομιδές οι γιατροί που εργάζονται στα νοσοκομεία της Περιφέρειας, οι οποίοι συχνά είναι νέοι συνάδελφοι που κάνουν την πρακτική ή το αγροτικό τους; Μπορούν να αντιμετωπίσουν μια κρίσιμη στιγμή μέσα στο ελικόπτερο ή στο όχημα καθ’ οδόν, αν για παράδειγμα πάθει κάτι το μηχάνημα;».

Ο κ. Μαζαράκης τονίζει πως ο φετινός χειμώνας, ο οποίος χαρακτηρίζεται από μεγάλη έξαρση των ιών του αναπνευστικού, φέρνει ξανά στην επιφάνεια το θέμα των λιγοστών παιδιατρικών κλινών εντατικής φροντίδας. «Οι ΜΕΘ των ενηλίκων αυξήθηκαν στα χρόνια της πανδημίας και ανανεώθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Τώρα, το βάρος πρέπει να πέσει στην παιδιατρική φροντίδα».

Περίπλοκο το θέμα ανάπτυξης νέων κλίνων

Ο Ανδρέας Ηλιάδης, διευθυντής της ΜΕΘ Παίδων στο ίδιο νοσοκομείο, θεωρεί πως τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα σε σχέση με το παρελθόν. Όπως λέει στην «Καθημερινή»: «Τα μέσα μεταφοράς είναι πια περισσότερα και καλύτερα και η ενεργοποίησή τους πιο γρήγορη. Παρόλα αυτά, θα έπρεπε σε μια χώρα νησιωτική σαν τη δική μας, αυτά τα αντανακλαστικά και η ταχύτητα να είναι άριστα. Και φυσικά, οι 8 παιδιατρικές κλίνες ΜΕΘ σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα είναι πολύ λίγες».

Σε κάθε περίπτωση, κατά τον κ. Ηλιάδη, οι παιδιατρικές κλίνες ΜΕΘ δεν μπορούν να ακολουθήσουν τη λογική της δημιουργίας νέων κλινών, όπως συμβαίνει με τις κλίνες ΜΕΘ για τους ενήλικες.

«Είναι περίπλοκο το θέμα» τονίζει ο κ. Ηλιάδης και εξηγεί: «Οι παιδίατροι εντατικολόγοι είναι μια ειδικότητα σε έλλειψη. Για να αναπτύξεις κλίνες ΜΕΘ για τα παιδιά χρειάζεσαι νευροχειρούργους και πληθώρα ειδικοτήτων. Τα ΠΑΙΔΩΝ νοσοκομεία της περιφέρειας είναι σε πολλές περιπτώσεις βαριά υποστελεχωμένα και δεν έχουν στοιχειώδεις ειδικότητες και μηχανήματα».

Η χαρακτηριστική περίπτωση της Λάρισας

Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Λάρισας είναι μια πολύ χαρακτηριστική περίπτωση των αργών ρυθμών με τους οποίους «ξεκλειδώνει» η δημιουργία παιδιατρικών κλινών ΜΕΘ στην Ελλάδα. Το προσωπικό του εν λόγω νοσοκομείου παλεύει εδώ και 20 χρόνια για τη δημιουργία τους, δεδομένου ότι η Κεντρική Ελλάδα δεν διαθέτει ούτε μια κλίνη ΜΕΘ Παίδων.

Μάλιστα, το 2010 είχε δοθεί από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος δωρεά για τη δημιουργία αυτής της ΜΕΘ, αλλά δεδομένου ότι δεν τηρήθηκε το χρονοδιάγραμμα για την αποδοχή της δωρεάς και τον σχεδιασμό της ΜΕΘ, η δωρεά τελικά χάθηκε. Σημειώνεται πως από το 2003 στο συγκεκριμένο νοσοκομείο λειτουργεί μια κλινική ΜΑΦ -Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας-, η οποία στην ουσία είναι το προηγούμενο στάδιο πριν την εισαγωγή στη ΜΕΘ αλλά και το επόμενο, όταν ο ασθενής εξέλθει από αυτήν (για να έχει σωστή αποθεραπεία).

Ο καθηγητής παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και παιδολοιμωξιολόγος, Γιώργος Συρογιαννόπουλος, διευθυντής της Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου μέχρι πρότινος και ειδικός συνεργάτης τώρα της κλινικής, λέει στην «Κ» πως η εντατική παίδων που αναμένεται να ξεκινήσει να λειτουργεί το καλοκαίρι του 2023 στο νοσοκομείο, μετά από πολυετή αγώνα για τη δημιουργία της –σ.σ θα δημιουργηθεί χάρη στη δωρεά του ντόπιου επιχειρηματία, Ξενοφώντα Γκαντώνια- θα παίξει έναν σπουδαίο ρόλο όχι μόνο για την κεντρική Ελλάδα αλλά και για όλη τη χώρα, ειδικά χειμώνες όπως ο φετινός, όπου οι προκλήσεις στο ΕΣΥ για τα παιδιά, είναι μεγάλες.

Όπως σημειώνει ο ίδιος στην «Καθημερινή», «εδώ κατάφερε η ΜΑΦ με τα τρία κρεβάτια να παίξει αποσυμφορητικό ρόλο για την ευρύτερη περιοχή. Πολλές φορές, σε δύσκολα περιστατικά που χρειάζονταν διακομιδή, τα παιδιά έρχονταν ή “έκαναν στάση” στη ΜΑΦ της Λάρισας για να σταθεροποιηθούν, μέχρι να φύγουν για το νοσοκομείο όπου έπρεπε να διακομιστούν. Δυστυχώς, το σύστημα της εντατικής φροντίδας των παιδιών πάσχει πολύ στη χώρα μας. Πόσα νοσοκομεία έχουν άραγε ΜΑΦ όπως είναι το σωστό να συμβαίνει; Αν το Ιπποκράτειο στη Θεσσαλονίκη είχε ΜΑΦ που να φιλοξενεί τα σοβαρά αλλά ελεγχόμενα περιστατικά, θα υπήρχαν κάποιες διαθέσιμες κλίνες για όλα αυτά τα παιδιά, που αυτές τις ημέρες μεταφέρονται στο Ρίο ή στην Αθήνα με δύσκολο τρόπο. Όταν ένας άνθρωπος πρέπει να μπαίνει σε μια ΜΕΘ, κάθε λεπτό είναι κρίσιμο».

Ο κ. Συρογιαννόπουλος τονίζει και αυτός με τη σειρά του πως οι ΜΕΘ χρειάζονται εξειδικευμένο προσωπικό και νοσοκομεία με καλά στελεχωμένες παιδιατρικές, οι οποίες έχουν πείρα. «Η Παιδιατρική της Λάρισας είναι μια τέτοια και γι’ αυτό “φωνάζαμε” όλα αυτά τα χρόνια ότι πρέπει να δημιουργηθεί ΜΕΘ Παίδων εδώ», σημειώνει ο καθηγητής και συμπληρώνει πως ίσως ένας από τους λόγους που δεν έχουν δρομολογηθεί νέες ΜΕΘ στην κεντρική και βόρεια Ελλάδα είναι και η πολυαναμενόμενη δημιουργία του μεγάλου νοσοκομείου Παίδων, που ετοιμάζεται (με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος), στη Θεσσαλονίκη.

Το μεγάλο νοσοκομείο (η αποδοχή της δωρεάς εγκρίθηκε στη Βουλή τον Φεβρουάριο του 2022 και αναμένεται να ξεκινήσει να λειτουργεί το 2025) θα διαθέτει μεταξύ άλλων, μεγάλο αριθμό απλών κλινών, κλίνες ΜΕΘ και ΜΑΦ και έξι χειρουργεία, εκ των οποίων το ένα καρδιοχειρουργικό κ.α.