Ο «νέος Δικαστικός Χάρτης»

Τον τελευταίο καιρό μία από τις κυρίαρχες συζητήσεις στον χώρο των δικαστηρίων αφορά τον «νέο Δικαστικό Χάρτη».

Και όχι άδικα, αφού αυτός θα καθορίσει τη νέα αρχιτεκτονική δομή της Δικαιοσύνης τόσο όσον αφορά την κατανομή αρμοδιότητας στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας, όσο και τη διαμόρφωση της κατανομής των δικαστικών υπηρεσιών ανά την επικράτεια με τελικό στόχο βέβαια την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη απονομή της δικαιοσύνης προς όφελος των πολιτών.

Ο νέος Δικαστικός Χάρτης θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις στον χώρο της Δικαιοσύνης, που βρίσκεται στα σκαριά εν αναμονή και της πρότασης της Παγκόσμιας Τράπεζας που έχει αναλάβει ως σύμβουλος και αναμένεται να τον παρουσιάσει λεπτομερώς στον Πρωθυπουργό – πιθανότατα μέσα στην επόμενη εβδομάδα – ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Φλωρίδης.

Στο κέντρο της προσοχής για την αναμόρφωση του Δικαστικού Χάρτη βρίσκονται τρεις τομές: Η πρώτη, και ίσως σημαντικότερη, αφορά την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, δηλαδή των ειρηνοδικών και πρωτοδικών, που είχε για πρώτη φορά τεθεί επί τάπητος πριν από 110 χρόνια από τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Η δεύτερη, αφορά την ορθολογική αναδιάρθρωση και κατανομή των δικαστηρίων, χωρίς επιπτώσεις στην πρόσβαση των πολιτών στη Δικαιοσύνη και η τρίτη τον διαχωρισμό των δικαιοδοτικών, δικαστικών και υπηρεσιακών καθηκόντων των προϊσταμένων των δικαστηρίων από τα διαχειριστικά θέματα όπως οι προμήθειες, επισκευές, συντηρήσεις των δικαστηρίων.

Πρόσφατα μάλιστα, ο Γιώργος Φλωρίδης μιλώντας για θέματα της αρμοδιότητάς του, στο συνέδριο που διοργανώθηκε από τον Κύκλο Ιδεών του Ευάγγελου Βενιζέλου, αναφέρθηκε διεξοδικά στο μεταρρυθμιστικό εγχείρημα, αναφέροντας μάλιστα συγκεκριμένο παράδειγμα ώστε γίνει κατανοητή η αναγκαιότητα της σχεδιαζόμενης αλλαγής σελίδας στον χώρο της Δικαιοσύνης και από μη νομικούς.

Eνοποίηση

«Ενα τροχαίο ατύχημα με αντικείμενο μέχρι 20.000 ευρώ δικάζεται από ειρηνοδίκη.

Αν στο ίδιο ατύχημα η διαφορά είναι 21.000 τότε τη δικάζει πρωτοδίκης. Το ίδιο ατύχημα. Τι νόημα έχει αυτό;», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός, επισημαίνοντας ότι θα ακολουθήσει ένας οργανωμένος διάλογος με δικαστές, δικηγόρους και δικαστικούς υπαλλήλους.

Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι η γενική κατεύθυνση και η κεντρική ιδέα «είναι η ενοποίηση του πρώτου βαθμό δικαιοδοσίας, δηλαδή ενοποίηση ειρηνοδικών με τους πρωτοδίκες στον πρώτο βαθμό». «Οι ειρηνοδίκες είναι περίπου 960.

Τόσοι είναι περίπου οι μισοί δικαστές που υπηρετούν στον πρώτο βαθμό, με βάση τα στοιχεία που έχουμε από την Παγκόσμια Τράπεζα το έργο που τους αναλογεί σε σχέση με τους πρωτοδίκες είναι το ένα τρίτο ή το ένα τέταρτο. Αρα οι μισοί δικαστές του πρώτου βαθμού έχουν το βάρος του ενός τρίτου, ενός τετάρτου και οι άλλοι έχουν τα δύο τρίτα ή τα τρία τέταρτα», συμπλήρωσε.

Yπέρ του πολίτη

Επιπλέον στόχος του νέου Δικαστικού Χάρτη είναι η αναμόρφωση των ήδη υπαρχόντων δικαστηρίων, ώστε να υπάρχει δικαιότερη κατανομή του δικαστικού έργου που εν τέλει θα λειτουργήσει υπέρ του πολίτη που προσφεύγει ζητώντας δικαστική προστασία.

Σύμφωνα με τον  Γ. Φλωρίδη αν σε έναν νομό υπάρχουν τρία Πρωτοδικεία, αυτό σημαίνει ότι όλες οι οργανικές θέσεις θα συγκεντρωθούν στο Κεντρικό Πρωτοδικείο. Αυτό θα δίνει τη δυνατότητα στον επικεφαλής του δικαστικού σχηματισμού να κατανείμει το δικαστικό έργο όλου του νομού ισότιμα μεταξύ όλων των υπηρετούντων δικαστών.

Και μία τέτοια οργάνωση θα έχει ως αποτέλεσμα, όπως τόνισε ο υπουργός, την καλύτερη δυνατή και πιο ορθολογική αξιοποίηση του δικαστικού δυναμικού της χώρας.

Και εξήγησε πως «αν χρειαστεί να υπάρχουν περιφερειακά Πρωτοδικεία στη θέση των πρώην κανονικών, αυτά μπορεί να συνεδριάζουν με την αποστολή των δικαστών από το κεντρικό. Δηλαδή όλες οι υποθέσεις του νομού μαζεύονται στο κεντρικό και από κει και πέρα οι υποθέσεις που αφορούν έναν πρώην αυτόνομο δικαστικό σχηματισμό μπορούν να πάνε να δικάζονται εκεί. Αυτά τα λέγαμε παλιά μεταβατικά».

Πάντως, ενόψει της νέας μεταρρύθμισης έχουν διατυπωθεί και οι πρώτες ενστάσεις και όπως όλα δείχνουν υπάρχουν έντονες τριβές και αντίθετες φωνές σε ό,τι αφορά το κρίσιμο ζήτημα της ενοποίησης των ειρηνοδικών με τους πρωτοδίκες.