Το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης είναι το πρώτο νομοθέτημα της ΕΕ για την Πράσινη Συμφωνία, για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη μέχρι το 2050, απαλλαγμένη από το διοξείδιο του άνθρακα που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Μέσω και του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης θα ολοκληρωθεί η ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης. Ένα έργο ιδιαίτερης σημασίας για την Κρήτη που θα άρει οριστικά τον ενεργειακό αποκλεισμό του νησιού και θα καταστήσει την ηλεκτροδότηση του φθηνή, πράσινη και αξιόπιστη. Ένα έργο με περιβαλλοντικό αποτύπωμα που θα οδηγήσει στην οριστική απόσυρση των ρυπογόνων μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο νησί (Λινοπεράματα, Αθερινόλακκος κ.λπ.).
Αναλυτικά η δήλωση του γενικού εισηγητή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μανώλη Κεφαλογιάννη:
Η υπερψήφιση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του Κανονισμού για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, του οποίου είχα την τιμή να είμαι γενικός εισηγητής του Κοινοβουλίου με μία συντριπτική πλειοψηφία (615 υπέρ, 35κατά και 46 αποχές), αποτελεί την ολοκλήρωση της διαδικασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τον πρώτο σημαντικό σταθμό στην υλοποίηση της εμβληματική πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μία Πράσινη Ευρώπη. Για μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία μέχρι το 2050. Για την εφαρμογή στην πράξη της Κλιματικής Συμφωνίας του Παρισιού. Με το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης θέλουμε να στηρίξουμε με τρόπο κοινωνικά δίκαιο τις περιοχές που πλήττονται από τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Τις τοπικές οικονομίες αλλά κυρίως να στηρίξουμε αποφασιστικά τους πολίτες των περιοχών αυτών.
Το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης αποτελεί το βασικό εργαλείο για τη στήριξη των περιοχών και των ανθρώπων που επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα και για την αποφυγή της αύξησης των ανισοτήτων σε περιφερειακό επίπεδο. Εστιάζουμε στην κοινωνική συνοχή, στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Δίνοντας ευκαιρίες σε όλους. Χωρίς να αφήνουμε κανέναν πίσω.
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης αποτελεί ένα νέο οικονομικό πρότυπο, ένα καινοτόμο χρηματοδοτικό εργαλείο το οποίο μέσα από τις σύγχρονες και καθαρές μορφές ενέργειας θα απελευθερώσει τις αναπτυξιακές προοπτικές των περιοχών που θα πληγούν από την απολιγνιτοποίηση. Περιοχές όπως η Δυτική Μακεδονία και η Μεγαλόπολη στη χώρα μας.
Πρώτο μας μέλημα ήταν αυτή η μεγάλη προσπάθεια να στηριχθεί με τη μέγιστη δυνατή χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πετύχαμε τη σημαντική αύξηση του προτεινόμενου ποσού με «φρέσκο χρήμα» και την πλήρη απεξάρτησή του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης από τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις των άλλων Διαρθρωτικών Ταμείων όπως του Ευρωπαϊκού Ταμείου για την Περιφερειακή Ανάπτυξη ή του Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Ταμείου.
Αποδώσαμε μεγάλη σημασία στην κοινωνική διάταση του Ταμείου και στη δημιουργία θέσεων εργασίας γιατί η Δίκαιη Μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών θα πρέπει να απορροφήσει πλήρως το κενό που θα δημιουργηθεί λόγω της απολιγνιτοποίησης.
Μέσα από το Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης η συνολική χρηματοδότηση για την Ελλάδα θα ξεπεράσει τα 5 δις ευρώ, από τα επιχειρησιακά προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027, το Ταμείο Ανάκαμψης, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τους εθνικούς πόρους.
Στόχος μας είναι να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες ώστε το Ταμείο να στηριχθεί πέρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Γι΄ αυτό η αρχιτεκτονική του είναι έτσι σχεδιασμένη ώστε να επιτυγχάνει τη μέγιστη μόχλευση ιδιωτικών πόρων.
Θεσπίσαμε ένα μηχανισμό συνδεδεμένο με την ταχύτητα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με πρόσβαση σε ποσοστό 50% των πόρων του Ταμείου. Ένα Μηχανισμό Οικολογικής Επιβράβευσης για τις χώρες που πρωτοπορούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο στην απολιγνιτοποίηση. Γεγονός που θα δώσει στη χώρα μας την ευκαιρία, να διεκδικήσει επιπλέον πόρους, λόγω των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων για την κατάργηση των ρυπογόνων μονάδων παραγωγής ενέργειας, που έχει αναλάβει.
Μέσω του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης θα ολοκληρωθεί η πλήρης ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα μέχρι το 2023. Ένα έργο εθνικής σημασίας με πολλαπλά περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά οφέλη με έντονο αναπτυξιακό πρόσημο για την Κρήτη. Η ολοκλήρωσή της ηλεκτρικής διασύνδεσης θα άρει οριστικά τον ενεργειακό αποκλεισμό του νησιού και θα καταστήσει την ηλεκτροδότηση της Κρήτης φθηνή, πράσινη και αξιόπιστη. Ένα έργο με σημαντικό περιβαλλοντικό πρόσημο καθώς όταν ολοκληρωθεί θα κλείσουν οι μονάδες παραγωγής στα Λινοπεράματα, στον Αθερινόλακκο κ.λπ.»
