Νέος Πτωχευτικός Κώδικας: Πώς θα προστατεύονται από τις εξώσεις τα ευάλωτα νοικοκυριά

Ένα 48ωρο απομένει για τη διαβούλευση του νομοσχεδίου, που ενσωματώνει τον νέο Πτωχευτικό, και στην κυβέρνηση ετοιμάζονται πυρετωδώς να νομοθετήσουν, παρά τις ενστάσεις των τραπεζών για τη διαδικασία προπτωχευτικής εξωδικαστικής ρύθμισης φυσικών προσώπων.  

Σήμερα, η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους θα παρουσιάσει επισήμως το νέο πλαίσιο και θα επιχειρήσει να φωτίσει σημεία του πολυδαίδαλου νομοσχεδίου. Αναμφίβολα τα φώτα θα πέσουν σε δύο σημεία: 1) στη δυνατότητα νοικοκυριών κι επιχειρήσεων να ρυθμίσουν τις οφειλές τους απέναντι σε τράπεζες και Δημόσιο, με “κούρεμα” προσαυξήσεων και επιδότηση 2) στην προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών απέναντι σε πρακτικές εξώσεων.  

Ξεκινώντας από το δεύτερο, εξ αρχής, πρόθεση της κυβέρνησης ήταν να υιοθετήσει μοντέλο ανάλογο με αυτό που εφαρμόζουν- με παραλλαγές- η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιρλανδία. Με αυτό το σκεπτικό, προκρίθηκε η δημιουργία ενός Φορέα, ο οποίος θα λειτουργεί ως “ομπρέλα” γι΄ αυτές τις κατοικίες, δηλαδή θα τις αποκτά κι εν συνεχεία θα τις εκμισθώνει στα εν λόγω νοικοκυριά, με ένα συμβολικό ενοίκιο, το οποίο, μάλιστα, θα επιδοτείται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Εδώ υπήρξε συμβιβασμός μεταξύ των δύο πλευρών, υπό την επίβλεψη των Θεσμών.  

Η κυβέρνηση δέχθηκε αυτός ο Φορέας να μην είναι κρατικός αλλά ιδιωτικός. Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, υποχώρησαν και δέχθηκαν η παρέμβαση αυτού του Φορέα να γίνεται και πριν από τη διαδικασία του πλειστηριασμού, δηλαδή προληπτικά. Οι Θεσμοί συμφώνησαν διαπιστώνοντας ότι η κυβέρνηση δεν κάνει πίσω ως προς την επιδότηση των ευάλωτων νοικοκυριών κι έτσι από την Πρωτοχρονιά ενεργοποιείται το νέο πλαίσιο προστασίας, από το οποίο αποκλείονται εκ προοιμίου οι στρατηγικοί κακοπληρωτές. 

Ποιοι θεωρούνται αδύναμοι; Όσοι ορίζονται δικαιούχοι του επιδόματος στέγασης.  

Εισοδηματικά κριτήρια

Το συνολικό εισόδημα του νοικοκυριού, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού. Στη μονογονεϊκή οικογένεια ορίζεται επιπλέον προσαύξηση 3.500 ευρώ για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού. Στο νοικοκυριό με απροστάτευτο/α τέκνο/α ορίζεται επιπλέον προσαύξηση 3.500 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού. 

Ακίνητη περιουσία 

Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ. 

Κινητή περιουσία 

Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κτλ, όπως προκύπτουν από την τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 21.000 ευρώ. 

Πέρα από την “ομπρέλα” προστασίας, τα εν λόγω νοικοκυριά θα έχουν και επιδότηση του ενοικίου, η οποία φτάνει ως τα 210 ευρώ το μήνα. 

Φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις

Ως προς το πρώτο, δηλαδή την εξωδικαστική ρύθμιση, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι τράπεζες επέμειναν κι επιμένουν πως τα φυσικά πρόσωπα είτε πρέπει να εξαιρεθούν τελείως είτε να τεθούν πολύ αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, έτσι ώστε να περιοριστεί δραστικά η περίμετρος προστασίας. Ο αντίλογος από την κυβέρνηση ήταν ότι από το γράμμα και το πνεύμα της Οδηγίας thw EE για τον Πτωχευτικό, δεν προκύπτει τέτοια διαφοροποίηση στην αντιμετώπιση των φυσικών προσώπων σε σχέση με τις επιχειρήσεις. Επιπλέον, αρμόδιες πηγές σημειώνουν ότι έχουν τεθεί ασφαλιστικές δικλείδες, που δεν επιτρέπουν τον “εκφυλισμό” της διαδικασίας.  

Αυτή η διαδικασία ενεργοποιείται εγκαίρως, έτσι ώστε να μην οδηγούνται οι οφειλέτες σε πτώχευση, ενώ οι ρυθμίσεις αυτές καθ’ αυτές μπορεί να είναι αυτοματοποιημένες, προκειμένου να μην υπάρχουν καθυστερήσεις, ωστόσο απλώνονται σε ορίζοντα 240 μηνών, με ελάχιστη δόση μόλις 50 ευρώ, “κούρεμα” προσαυξήσεων, ενώ με την έγκριση της αναδιάρθρωσης “παγώνουν” όλα τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης.  

Την ίδια ώρα, στο υπουργείο Οικονομικών έχουν κάθε λόγο να νιώθουν ικανοποιημένοι από την ανταπόκριση των δανειοληπτών στο πρόγραμμα «Γέφυρα». Ως τώρα έχουν οριστικοποιηθεί περίπου 65.000 αιτήσεις και με αυτούς τους ρυθμούς, εκτιμάται ότι η περίμετρος των 100.000 κορωνοϊόπληκτων νοικοκυριών κι επιχειρήσεων, θα έχει καλυφθεί ως το τέλος του μήνα, που εκπνέει η προθεσμία υπαγωγής στο πλαίσιο.