Nέος Κώδικας Ηθικής και Επαγγελματικής Συμπεριφοράς στο Δημόσιο

Τον οδικό χάρτη διαχείρισης και αντιμετώπισης ηθικών και δεοντολογικών διλημμάτων με τα οποία βρίσκονται αντιμέτωποι οι δημόσιοι υπάλληλοι στην εργασία τους, συνιστά ο αναθεωρημένος (μετά από μια 10ετία) Κώδικας Ηθικής και Επαγγελματικής Συμπεριφοράς που παρουσίασε στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης.

Παράλληλα ο διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας Άγγελος Μπίνης παρουσίασε το Εθνικό Σύστημα Ακεραιότητας το οποίο στοχεύει στην υλοποίηση δράσεων που αφορούν στον εκσυγχρονισμό και την ενδυνάμωση των μηχανισμών διαφάνειας, ελέγχου, ακεραιότητας και λογοδοσίας της Δημόσιας Διοίκησης.

Η γενική γραμματέας Ανθρώπινου Δυναμικού Βιβή Χαραλαμπογιάννη χαρακτήρισε τον νέο κώδικα όσο και το «εμβληματικό έργο» Εθνικό Σύστημα Ακεραιότητας τονίζοντας ότι το περιεχόμενο τους «θα αποτελέσει βασική θεματική ενότητα στις διαγωνιστικές εξετάσεις του ΑΣΕΠ».

Ειδικότερα, ο υπουργός χαρακτήρισε τον Κώδικα «χρηστικό εργαλείο με σαφή δεοντολογική κατεύθυνση και απαντήσεις σε διλήμματα που προκύπτουν από την καθημερινότητά των εργαζομένων στη Δημόσια Διοίκηση». Όπως διευκρίνισε τα ζητήματα αυτά εμπίπτουν σε σύγκρουση συμφερόντων, σε περιπτώσεις παρενόχλησης, σε εκφοβισμό, σε έλλειψη ισότιμης μεταχείρισης, στη διαχείριση και δημοσιοποίηση πληροφοριών καθώς και σε τυχόν φαινόμενα κατάχρησης εξουσίας από ανώτερα στελέχη

Παράλληλα, προσέθεσε ο κ Βορίδης, το Εθνικό Σύστημα Ακεραιότητας τελειοποιημένο πλέον «συγκεφαλαιώνοντας και προηγούμενες σχετικές ρυθμίσεις» συνέχεται στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Διαφθοράς, συστήνοντας έτσι «ένα ολοκληρωμένο, ισχυρό και συνεκτικό πλαίσιο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση φαινομένων διαφθοράς, την ενίσχυση της διαφάνειας, της ακεραιότητας και της λογοδοσίας και για τη συστηματική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σε ζητήματα διαφθοράς».

Ο υπουργός έκανε λόγο για δύο χρήσιμα διοικητικά εργαλεία με ιδιαίτερη προστιθέμενη αξία χαρακτηρίζοντας τον μεν Κώδικα Ηθικής και Επαγγελματικής Συμπεριφοράς «χρηστικό οδηγό ο οποίος παρέχει την αρμόζουσα καθοδήγηση στους δημόσιους υπαλλήλους, το δε Εθνικό Σύστημα Ακεραιότητας, ένα «πολύτιμο βήμα για την ενίσχυση της διαφάνειας και της ακεραιότητας στη Δημόσια Διοίκηση» και εξήρε τη συνεργασία του Υπουργείου Εσωτερικών με την Εθνικής Αρχή Διαφάνειας στην υλοποίηση αυτού του έργου το οποίο εκπονήθηκε στο πλαίσιο Συμφώνου συνεργασίας τους (13/5/2020).

Από την πλευρά του ο κ. Μπίνης παρουσίασε τις βασικές συνιστώσες τού Εθνικού Συστήματος Ακεραιότητας, το οποίο εντάσσεται στην εθνική στρατηγική καταπολέμησης της διαφθοράς. Ανέφερε ότι πρόκειται μια συνεκτική δέσμη εξειδικευμένων δράσεων, εφαρμόσιμων και μετρήσιμων, με στόχο να βελτιωθεί η λογοδοσία, αλλά και οι μηχανισμοί διασφάλισης της ακεραιότητας και της καταπολέμησης της διαφθοράς στο σύνολο των δημόσιων οργανισμών. «Είναι σημαντικό για τους πολίτες να υπάρχει ένας αποτελεσματικός μηχανισμός που θα προστατεύει όχι μόνο τα συμφέροντα και τα δικαιώματά τους αλλά θα βοηθά στην περαιτέρω ενίσχυση της εμπιστοσύνης τους σε όλους τους κυβερνητικούς θεσμούς και τους δημόσιους οργανισμούς», τόνισε ό ίδιος.

Τέλος, την πρόοδο υλοποίησης στον ένα χρόνο σταδιακής εφαρμογής ρυθμίσεων και δράσεων που εντάσσονται πλέον στο ΕΣΑ αναφέρθηκε η γενική διευθύντρια Εσωτερικού Ελέγχου της ΕΑΔ Μαρία Κωνσταντινίδου.

Μεταξύ άλλων, ο Κώδικας των Δημοσίων Υπαλλήλων προβλέπει ότι:

• Οι υπάλληλοι κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους συμπεριφέρονται στους πολίτες με ευπρέπεια, ευγένεια, διάθεση εξυπηρέτησης και σεβασμό.
• Συμπεριφέρονται με ευγένεια στους συναδέλφους τους, να μην εκφράζουν απαξιωτικά προς αυτούς σχόλια και να μην τους δυσφημούν στην ηγεσία τους.
• Σέβονται τις προσωπικές ή υπηρεσιακές απόψεις των συναδέλφων τους, ενώ σε περίπτωση διαφωνίας, να επιδιώκουν την εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων.
• Οφείλουν να απέχουν από κάθε ενέργεια υπονόμευσης της επαγγελματικής σταδιοδρομίας των συναδέλφων τους.
• Μην αποποιούνται των ευθυνών τους ούτε να μεταθέτουν τις αρμοδιότητες που απορρέουν από τη θέση εργασίας τους σε άλλους συναδέλφους.
• Απαντούν στις ερωτήσεις των πολιτών για θέματα αρμοδιότητάς τους με τρόπο απλό και κατανοητό και με τη μεγαλύτερη δυνατή πληρότητα και ακρίβεια.
• Διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις των πολιτών μέσα στην προθεσμία που καθορίζεται από τις σχετικές διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν.2690/1999) ή εντός εύλογης προθεσμίας.
• Αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία και κατανόηση περιπτώσεις δύστροπων ή εριστικών πολιτών, αποφεύγοντας εντάσεις ή διαπληκτισμούς και εφόσον χρειαστεί ζητούν τη συνδρομή αρμοδίων αρχών και οργάνων.
• Οι υπάλληλοι ασκούν τα καθήκοντά τους χωρίς εμπάθεια και προκατάληψη, προασπίζοντας και διαφυλάσσοντας τον αντικειμενικό χαρακτήρα της υπηρεσιακής τους κρίσης.
• Την ίδια στιγμή, αποφεύγουν κάθε διάκριση και χειρίζονται τις υποθέσεις που τους ανατίθενται με ουδετερότητα και αντικειμενικότητα, δίχως να επηρεάζονται από πολιτικές αθέμιτης πίεσης.
• Οι υπάλληλοι όταν συνεργάζονται με συναδέλφους, πολίτες ή εκπροσώπους άλλων φορέων ή/ και επιχειρήσεων, οφείλουν να επιδεικνύουν συμπεριφορές που υποδηλώνουν τον σεβασμό τους στην αξία του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και την αφοσίωσή τους στην ανάγκη εμβάθυνσης της ισότιμης μεταχείρισης και της αποφυγής φαινομένων εκφοβισμού και παρενόχλησης στο εργασιακό περιβάλλον.
• Η δικαιοσύνη, η ευγένεια, η αποφυγή διακρίσεων και η οικολογική συνείδηση απαρτίζουν το αξιακό πλαίσιο μέσω του οποίου προστατεύεται ο σεβασμός στους ανθρώπους και το περιβάλλον.
• Οι υπάλληλοι ασκούν τα καθήκοντά τους με διαφάνεια και ειλικρίνεια, χωρίς να αποκρύπτουν στοιχεία ή πληροφορίες.
• Οι υπάλληλοι σέβονται την ιεραρχία και αναλαμβάνουν την ευθύνη που αναλογεί στις αποφάσεις ή τις ενέργειές τους με στόχο την εξασφάλιση της αδιάλειπτης συνέχειας του έργου του φορέα τους.
• Οι υπάλληλοι, αποφεύγουν καταστάσεις σύγκρουσης συμφερόντων, καθώς και καταστάσεις ικανές να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι υπάρχει τέτοια σύγκρουση, ενώ συμπεριφέρονται με τρόπο που δεν υπαγορεύεται από προσωπικά ή οικογενειακά συμφέροντα.
• Οι υπάλληλοι ασκούν τα καθήκοντά τους χωρίς εμπάθεια και προκατάληψη, προασπίζοντας και διαφυλάσσοντας τον αντικειμενικό χαρακτήρα της υπηρεσιακής τους κρίσης.
• Την ίδια στιγμή, αποφεύγουν κάθε διάκριση και χειρίζονται τις υποθέσεις που τους ανατίθενται με ουδετερότητα και αντικειμενικότητα, δίχως να επηρεάζονται από πολιτικές αθέμιτης πίεσης.
• Οι υπάλληλοι σέβονται την αξία και την κυριότητα της πληροφόρησης που λαμβάνουν και δεν κοινοποιούν πληροφορίες χωρίς κατάλληλη εξουσιοδότηση.
• Οι υπάλληλοι μεριμνούν για την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων, ώστε να παρέχουν στους πολίτες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου.