Δημόσια τοποθέτηση Καραμανλή, μετά από καιρό, για τα ελληνοτουρκικά

Σαφές μήνυμα κατά όσων, στο εξωτερικό και το εσωτερικό της χώρας, υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα πρέπει "να τα βρει" με την Τουρκία, έστειλε ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής, σε εκδήλωση της Πανελλαδικής Οργάνωσης Γυναικών, "Παναθηναϊκή" για τα 40 χρόνια από την ίδρυση της.

Το θέμα της ομιλίας ήταν "Ελλάδα και Ευρώπη στη δίνη μεγάλων αλλαγών" και ο πρώην πρωθυπουργός αναφέρθηκε στον πόλεμο στην Ουκρανία και τον κίνδυνο γενικευμένης επέκτασης του, τον κίνδυνο ενός νέου και ακόμη χειρότερου ψυχρού πολέμου, αλλά και τον κίνδυνο της ενεργειακής και οικονομικής κρίσης, με τις κοινωνικές συνέπειες που έχει. 

"Υγιής όμως δημοκρατία χωρίς κοινωνική συνοχή δεν είναι εφικτή. Προοπτική ηρεμίας και ομαλότητας με αποκλεισμούς και στέρηση της ελπίδας από τους πολλούς για ένα καλύτερο αύριο, είναι όνειρο θερινής νυκτός", τόνισε ο κ. Καραμανλής. 

Αμφισβήτησε επίσης κατά πόσον οι ΗΠΑ θέλουν όντως τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία αφού δεν υφίστανται τις συνέπειες του επ ουδενί στον ίδιο βαθμό. Και εκτίμησε ότι είναι η ΕΕ εκείνη που - παρά τις γνωστές αδυναμίες της - θα πρέπει να παρέμβει για την ειρήνευση. Κάρφωσε όμως και τους εταίρους για αναντιστοιχία στη στάση τους, καθώς όπως υπενθύμισε καταδικάζουν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά αποσιωπούν το επί μισό σχεδόν αιώνα συνεχιζόμενο δράμα της Κύπρου. 

Ο πρώην πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα εκ των πραγμάτων δεν μπορεί παρά να είναι στο πλευρό της Ουκρανίας και αυτό διότι έχει απέναντι της την Τουρκία, μία χώρα αναθεωρητική. 

Επισήμανε ότι η Άγκυρα επιδιώκει να μεταβάλλει την υφιστάμενη κατάσταση όπως προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες προς όφελος της.

Τι πραγματικά θέλει η Τουρκία

"Είναι κομβικής σημασίας να αντιληφθούμε με τρόπο σφαιρικό και ολοκληρωμένο την στόχευση και τη στρατηγική της Τουρκίας. Με απλά λόγια να την διαβάσουμε σωστά", τόνισε ο κ. Καραμανλής και πρόσθεσε: 

"Είναι δραματικά διαφορετικό εάν επρόκειτο για μια χώρα που όπως σε πολλές περιπτώσεις ανά τον κόσμο έχει κάποιες διαφωνίες με ένα γειτονικό κράτος που επιθυμεί να τις λύσει με τους παραδεκτούς τρόπους επίλυσης διαφορών, ή αντίθετα επιδιώκει να ανατρέψει συνολικά το status quo με απώτερο στόχο την ηγεμονία στην ευρύτερη περιοχή. Δυστυχώς συμβαίνει το δεύτερο. Όλα δείχνουν ότι η Τουρκία θεωρεί ότι ιστορικά, γεωπολιτικά, με βάση το μέγεθος και τον πληθυσμό της δικαιούται ηγετικού ρόλου στην Ανατολική Μεσόγειο και επέκεινα. Ρόλου που θα την αναβιβάζει σε πρωταγωνιστή και κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή, με συνακόλουθη την σχετική υποβάθμιση της σημασίας και του ρόλου των υπολοίπων και την σταδιακή καθυπόταξη τους στις προτεραιότητες της ίδιας". 

Ο κ. Καραμανλής σημειωσε επομένως ότι: "Οι παραδοχές αυτές δεν επιτρέπουν αυταπάτες και ψευδαισθήσεις. Η άποψη ότι για την ένταση στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις υπάρχει αμοιβαία ευθύνη, ότι η ελληνική στάση ρέπει στον μαξιμαλισμό, ότι πρέπει να επιδείξουμε μεγαλύτερη ευελιξία και συμβιβαστική διάθεση, ότι δεν μπορούμε να αρνούμαστε την διεύρυνση της ατζέντας των προς επίλυση θεμάτων που κατά το δοκούν φορτώνει ολοένα η Τουρκία, είναι εσφαλμένη. Εσφαλμένη διότι διαβάζει λάθος την Τουρκία. Γιατί στηρίζεται σε λάθος δεδομένα και οδηγεί σε ψευδαισθήσεις. Κυρίως στην ψευδαίσθηση ότι αρκεί να δείξουμε κάποια υποχωρητικότητα και όλα θα διευθετηθούν προς όφελος όλων."

Ο πρώην πρωθυπουργός δήλωσε ότι: "Δεν αμφισβητώ την ειλικρίνεια προθέσεων και τον πατριωτισμό κανενός. Σέβομαι τις αντιλήψεις όλων." Υπογράμμισε όμως ότι " η υιοθέτηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς θα οδηγούσε σε σοβαρές, ίσως και μοιραίες βλάβες στα εθνικά συμφέροντα και θα αποθράσυνε ακόμα περισσότερο την άλλη πλευρά."

Μόνη διαφορά με την Τουρκία η ΑΟΖ

Ο κ. Καραμανλής τόνισε ότι η Ελλάδα πρέπει να εμμένει στην εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και τον σεβασμό των διεθνών συνθηκών, να κρατά ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας, όπως άλλωστε έπραξαν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις, και να είναι πρόθυμη να προσφύγει το Διεθνές Δικαστήριο για"την μόνη πραγματική διαφορά στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, την οριοθέτηση δηλαδή της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας."

Υπογράμμισε δε ότι: "Βεβαίως είναι αδιανόητη διαπραγμάτευση ή παραπομπή περί γκρίζων ζωνών, κυριαρχίας επί νήσων, νησίδων και βραχονησίδων, αποστρατιωτικοποίησης νησιών που απειλούνται και του αναφαίρετου μονομερούς δικαιώματος της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα."

Ο κ. Καραμανλής εξέφρασε εξάλλου την άποψη ότι: "Με εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας δεν εξαγοράζεται η ειρήνη. Το αντίθετο. Οι εκπτώσεις τέτοιου είδους απλώς μεγαλώνουν την βουλιμία και εντείνουν τις ηγεμονικές επιδιώξεις και τον επεκτατισμό των γειτόνων."

"Συνεκμετάλλευση δεν είναι νοητή"

Αναφέρθηκε δε στη συζήτηση που εγείρεται ξανά περί συνεκμετάλλευσης. "Σύμφωνα με το αφήγημα, ο από κοινού προσπορισμός οφέλους από τα κοιτάσματα ορυκτού πλούτου στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο θα ήταν ισχυρό κίνητρο να ξεπεραστούν οι διαφωνίες και να οδηγηθούμε σε μια επ αμοιβαία ωφελεία διευθέτηση", σημείωσε ο κ. Καραμανλής.

"Παραβλέπει όμως το αφήγημα αυτό, δύο ουσιωδέστατους παράγοντες. Πρώτον, ότι συνεκμετάλλευση δεν είναι νοητή εάν προηγουμένως δεν έχει επακριβώς οριοθετηθεί το τι ανήκει στην κάθε πλευρά σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Και δεύτερον διότι στηρίζεται στην παραδοχή ότι η αξιοποίηση του τυχόν υφιστάμενου ορυκτού πλούτου είναι το βασικό κίνητρο της συμπεριφοράς της Τουρκίας. Ενώ αντιθέτως, η συνολική της συμπεριφορά, η ρητορική της και η συνεχής κλιμάκωση των προκλήσεων, η αμφισβήτηση του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών συνθηκών, το ίδιο το ιδεολόγημα περί «Γαλάζιας Πατρίδας» καταδεικνύει ότι η πραγματική της στόχευση είναι η ανατροπή προς όφελος της του status quo στην περιοχή και η επιβολή καθεστώτος ηγεμονίας της", υπογράμμισε.

"Η Δύση να μην υπερεκτιμήσει τον ρόλο της Τουρκίας"

Ο κ. Καραμανλής σχολίασε ότι οι σκέψεις αυτές δεν είναι καινούριες, αποκτούν όμως ξεχωριστό ενδιαφέρον υπό το φως του πολέμου στην Ουκρανία. Σημειωσε ότι αφενός η Τουρκία επιδιώκει να αναβαθμίσει το γεωπολιτικό της εκτόπισμα, διατηρώντας διαύλους επικοινωνίας και με τους δύο εμπολέμους, προσφέροντας υπηρεσίες διαμεσολαβητή και αξιοποιώντας την γεωγραφική της θέση για να επηρεάσει προς όφελός της την στάση της Δύσης. Και αφετέρου επισήμανε ότι η Δύση μπροστά στην ανάγκη ενιαίου αντιρωσικού μετώπου ενδέχεται να υπερεκτιμήσει την σπουδαιότητα του ρόλου της Τουρκίας, παραβλέποντας και υποτιμώντας τις κατά καιρούς αποκλίσεις της από την δυτική γραμμή και τον αλληθωρισμό της προς την Ρωσία, αλλά και την αναθεωρητική της συμπεριφορά. 

"Η ανάγκη δηλαδή διατήρησης της ηρεμίας και της ενότητας εντός της Συμμαχίας, η διακαής επιθυμία να προσελκυσθεί η Τουρκία στις συμμαχικές προτεραιότητες, να οδηγούσε σε διάθεση κατευνασμού και καλοπιάσματος της Τουρκίας και συνακόλουθα σε πιέσεις προς τους γείτονές της να υποκύψουν έστω και μερικώς σε αξιώσεις της", προειδοποίησε ο πρώην πρωθυπουργός. 

Ο κ. Καραμανλής σχολίασε ότι συχνά η συμπεριφορά της Δύσης και πρωτίστως των ΗΠΑ αντανακλούσε την αντίληψη ότι βασική προτεραιότητα στην περιοχή ήταν να κρατηθεί η Τουρκία πάση θυσία στο δυτικό στρατόπεδο. 

"Ίσες αποστάσεις όμως και ουδετερότητα μεταξύ δικαίου και αδίκου, μεταξύ νομιμότητας και παρανομίας, συνιστά εύνοια προς τον παρανομούντα, συνιστά έμμεση και υποκριτική στήριξη προς τον ταραξία", διαμήνυσε προς Συμμάχους στο ΝΑΤΟ και εταίρους στην ΕΕ. 

Ο πρωθυπουργός εκτιμώντας ότι η ΕΕ είναι η μόνη που μπορεί να παρέμβει για ειρήνη στην Ουκρανία, αφού οι ΗΠΑ δεν ενδιαφέρονται το ίδιο για τον τερματισμό του πολέμου, σημείωσε ότι αυητή η πρόκληση προϋποθέτει βήματα προς την Ευρωπαϊκή ενοποίηση, κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική, υπέρβαση των αδυναμιών που κληροδότησε η άκαιρη και βεβιασμένη διεύρυνση του 2004, αλλά κυρίως ισχυρή πολιτική βούληση.

"Σε τελική ανάλυση αυτή την Ευρώπη θέλουμε, αυτήν οραματιζόμαστε. Για μια τέτοια Ευρώπη μας ενέπνευσε και μας συνεπήρε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και οι άλλοι μεγάλοι ηγέτες της Ευρωπαϊκής ιδέας", τόνισε ο πρώην πρωθυπουργός.

"Οι τοποθετήσεις και οι χειρισμοί του επανεκλεγέντος Γάλλου Προέδρου είναι ενθαρρυντικές. Το ίδιο και του Ιταλού πρωθυπουργού. Η απόφαση της Γερμανίας να επενδύσει σοβαρά στον αμυντικό τομέα επίσης, αρκεί βέβαια να το βλέπει μέσα στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο. Οι συμφωνίες του Minsk ίσως ένα σημείο εκκίνησης. Αν όμως και πάλι η Ευρώπη αφήσει τα πράγματα στην τύχη τους, αν δεν ακουστεί η δική της φωνή στα της ηπείρου μας, τότε το μέλλον προοιωνίζεται δυσάρεστο για όλους μας" πρόσθεσε.

Το "καρφί" για Βόρεια Μακεδονία: Κομμένα με το μαχαίρι οι αλυτρωτισμοί και οι βαλκανικής κοπής κουτοπονηριές

Ο κ. Καραμανλής αναφέρθηκε εμμέσως και στη Βόρεια Μακεδονία, χωρίς να την κατονομάζει. Υπογράμμισε τους κινδύνους που υπάρχουν στα Βαλκάνια, τονίζονγτας ότι η ΕΕ πρέπει να προλάβει καταστάσεις, εξασφαλίζοντας την προοπτική ένταξης στα κράτη της περιοχής, υπό τον όρο βεβαίως του απόλυτου σεβασμού των συνθηκών και του Ευρωπαϊκού κεκτημένου.

"Ο ρόλος της Ελλάδας πρέπει πάντα να είναι πρωταγωνιστικός σε όλες αυτές τις κατευθύνσεις, πρωτοπόρος της Ευρώπης στην περιοχή. Με σαφές μήνυμα: στήριξη στις προσπάθειες για συνεργασία, ανάπτυξη, εξομάλυνση των όποιων διαφορών και βέβαια στον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Κομμένα όμως με το μαχαίρι οι αλυτρωτισμοί και οι βαλκανικής κοπής κουτοπονηριές!", πρόσθεσε με νόημα ο πρώην πρωθυπουργός.