Η ζέστη στην Ελλάδα σήμερα και την δεκαετία του 1960 - Στην Κρήτη οι μεγαλύτερες αυξήσεις

Δεν είναι, δυστυχώς, ένα σπάνιο καιρικό φαινόμενο για την Ελλάδα ο πολυήμερος καύσωνας της τελευταίας περιόδου. Οπως καταγράφει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών από το 1981 μέχρι σήμερα, συνολικά 10 καύσωνες με τα ίδια χαρακτηριστικά, δηλαδή τις υψηλές θερμοκρασίες και τη μεγάλη διάρκεια, έχουν χτυπήσει τη χώρα.

Η δημοσιογραφική ομάδα του MIIR, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δημοσιογραφίας Δεδομένων (EDJNET) επεξεργάστηκε κλιματικά δεδομένα του European Centre for Medium – Range Weather Forecasts, συγκρίνοντας τη μέση θερμοκρασία σε όλους τους δήμους της χώρας για τη δεκαετία του 1960 και για τη δεκαετία 2009 – 2018, που αποτυπώνουν με απτό τρόπο τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ

Τα αρχικά δεδομένα έχουν ληφθεί από την υπηρεσία Copernicus, που προσφέρεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αναπτύσσεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προβλέψεων (ECMWF). Αποτελούνται από μια σύνθεση διαφόρων κλιματολογικών μεταβλητών και περιέχουν επίσης δεδομένα σχετικά με τη θερμοκρασία που μετράται στα 2 μέτρα από το επίπεδο του εδάφους. Πρόκειται για μια πολύ πλούσια βάση στοιχείων, καθώς αποτελείται από σχεδόν 97 δισεκατομμύρια σημεία δεδομένων: 1.142.761 χωρικά κύτταρα, το καθένα με 4 μετρήσεις θερμοκρασίας που καλύπτουν χρονικό διάστημα 58 ετών (από 01/01/1961 έως 31/12/2018). Το αποτέλεσμα, αν και μοιάζει γνωστό, δεν παύει να είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικό.

Στο 60% των ευρωπαϊκών δήμων, η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί 1-2 βαθμούς Κελσίου τα τελευταία 50 χρόνια (διάμεσος 1,68°C αύξηση). Σε πάνω από 35.000 ευρωπαϊκούς δήμους (το 1/3 των δήμων της ηπείρου), η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί πάνω από 2°C. Μόλις 73 γεωγραφικές ευρωπαϊκές περιφέρειες σε ένα σύνολο 102.445 καταγράφουν έστω μια μικρή μείωση της θερμοκρασίας την ίδια περίοδο.

Στην Ελλάδα, από τις 20 πόλεις με τον μεγαλύτερο πληθυσμό, τη μεγαλύτερη αύξηση θερμοκρασίας έχουν κατά σειρά: Tα Χανιά (+2,26°C), η Λαμία (+1,94 °C), τα Τρίκαλα (+1,84 °C), η Αθήνα (+1,73°C), οι Σέρρες (+1,52 °C) και η Θεσσαλονίκη (+1,48 °C). Σε όλη τη χώρα, τις μεγαλύτερες αυξήσεις έχουν ο δήμος Τυμπακίου (+2,81°C) στον νομό Ηρακλείου, το παραθαλάσσιο χωριό Καμηλάρι στη νότια Κρήτη (+2,71 °C) και το χωριό Πιτσίδια (+2,71 °C), στον νομό Ηρακλείου και αυτό.

Μπορεί μια αύξηση π.χ. της τάξης του 1,5 βαθμού, όπως συμβαίνει στη Θεσσαλονίκη και στην Κατερίνη, να φαντάζει μικρή, όμως στην πραγματικότητα πρόκειται για δραματική αλλαγή. Για παράδειγμα, κάτι τέτοιο έχει ως αποτέλεσμα 20 ημέρες με θερμοκρασία νύχτας άνω των 30 βαθμών, αντί για 5.

Αν στα επόμενα χρόνια υπάρξει μια νέα αύξηση 1,5 βαθμού Κελσίου (ιδανικό σενάριο), αυτό θα συνεπάγεται τα εξής: Οι δασικές εκτάσεις που θα καίγονται ετησίως θα αυξηθούν κατά 41%, οι ακραίοι καύσωνες που κανονικά εμφανίζονται μία φορά στα είκοσι χρόνια, θα αυξηθούν κατά 173%, οι ραγδαίες βροχοπτώσεις θα αυξηθούν κατά 10%.

Αν αυξηθεί η θερμοκρασία κατά 2 βαθμούς, τότε οι δασικές εκτάσεις που θα καίγονται ετησίως θα αυξηθούν κατά 62%, οι ακραίοι καύσωνες κατά 478% και οι ραγδαίες βροχοπτώσεις κατά 21%. Οι περιοχές της Μεσογείου και της Μ. Ανατολής θα έχουν μείωση κατά 9% στα αποθέματα νερού (στο σενάριο του 1,5 βαθμού αύξησης) και 17% στους 2 βαθμούς.

«Τα τελευταία 40 χρόνια, ο αριθμός των καυσώνων έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί ή τριπλασιαστεί. Ομως δεν είναι μόνο η θερμοκρασία. Εχουμε παράλληλα λιώσιμο των πάγων, άρα αύξηση του ύψους της θάλασσας, παρουσιάζεται αύξηση σε περιοχές που έχουμε μεγάλες χρονοσειρές στην εμφάνιση των κυκλώνων (π.χ. Ατλαντικός)», εξηγεί ο Νίκος Μιχαλόπουλος, διευθυντής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Οπως υπογραμμίζει ο ίδιος, «στην Ελλάδα τα δεδομένα δείχνουν μία μείωση στις βροχοπτώσεις. Μία από τις περιοχές που θα πληγεί ιδιαίτερα θα είναι η Κρήτη. Το ανατολικό τμήμα της Ελλάδας θα έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις. Αυξημένη ξηρασία, αυξημένη πιθανότητα πυρκαγιών. Αυτά ήδη φαίνονται. Τις επόμενες δύο δεκαετίες, αν δεν λάβουμε μέτρα, υπάρχει κίνδυνος η θερμοκρασία να φτάσει έως και 3,5 βαθμούς πάνω, το οποίο θα είναι πραγματική καταστροφή. Ο,τι σήμερα είναι ημέρες καύσωνα, στο τέλος του αιώνα θα είναι οι πιο δροσερές μέρες».

Δείτε επίσης:

Συνεχίζεται και σήμερα το κύμα ζέστης - Ακραίος κίνδυνος πυρκαγιάς