Το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο ζητά την ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου

Άρθρο του Μανώλη Κ. Κεφαλογιάννη 

Η Τουρκία, ιδίως μετά το πραξικόπημα του 2016, είναι ένα κράτος ταραξίας. Παράγοντας αποσταθεροποίησης στην περιοχή του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου. Ένα κράτος που απομακρύνεται από την Ευρώπη, από τις Αρχές και τις Αξίες της, από τη Δημοκρατία και διαρκώς ολισθαίνει προς ένα ιδιότυπο ισλαμικό καθεστώς. Μία χώρα που δεν σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις θρησκευτικές ελευθερίες. Μία χώρα που δεν σέβεται το Κράτος Δικαίου και χειραγωγεί τη Δικαιοσύνη. Πρόσφατο παράδειγμα η δικαστική περιπέτεια του Δημάρχου τη Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου που στερήθηκε των πολιτικών του δικαιωμάτων καθώς είναι ένας εν δυνάμει αντίπαλος του σημερινού προέδρου της Τουρκίας στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές. 

Η τουρκική πολιτική ηγεσία φαντασιώνεται με άκρατο μεγαλοϊδεατισμό νεοοθωμανικά μεγαλεία. Με μία αναθεωρητική πολιτική η Τουρκία αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Μία θρυαλλίδα για την ειρήνη και την ασφάλεια της περιοχής.

Θα πρέπει όλοι να γνωρίζουν ότι η Τουρκία από το 1995 με απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης απειλεί την Ελλάδα και θεωρεί ως αιτία πολέμου (casus belli) κάτι που αντιβαίνει σαφώς το Άρθρο 3 του Καταστατικού του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Αν  η χώρα μας αυξήσει τα χωρικά της ύδατα από 6 σε 12 ναυτικά μίλια. Ένα αναφαίρετο δικαίωμα της Ελλάδας που μπορεί να το ασκήσει μονομερώς σύμφωνα με τη Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. 

Μία Σύμβαση, γνωστή και ως Σύμβαση του Μοντέγκο Μπέι η οποία συμφωνήθηκε μετά από πολύχρονες διαπραγματεύσεις το μακρινό 1982. Και έκτοτε κυρώθηκε από 150 και πάνω κράτη. Κάτι που την καταστεί πλέον εθιμικό δίκαιο. Δηλαδή και χώρες που δεν την έχουν υπογράψει και κυρώσει, όπως οι ΗΠΑ και το Ισραήλ συμμορφώνονται με τις διατάξεις της για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών τους. Πρόσφατο παράδειγμα, η οριοθέτηση μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου και πιο μακρινό η οριοθέτηση μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κούβας.  

Έκτοτε οι τουρκικές προκλητικές και επιθετικές ενέργειες κατά της χώρας μας διαρκώς κλιμακώνονται επικίνδυνα. Συνεχείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και των χωρικών μας υδάτων. Υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά. Επιθετική ρητορική κατά της Ελλάδας που κορυφώθηκε με τις δηλώσεις «θα έρθουμε ξαφνικά ένα βράδυ». Η υπογραφή του παράνομου και άκυρου τουρκολιβυκού μνημονίου για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας που απεμπολεί τα κυριαρχικά δικαιώματα των ελληνικών νησιών όπως η Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, το Καστελόριζο. Κυριαρχικά δικαιώματα που σαφώς απορρέουν από τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας και συγκεκριμένα από το Άρθρο 121 που ρητά αναφέρει ότι τα νησιά που έχουν οικονομική ζωή έχουν το ίδιο δικαίωμα σε ΑΟΖ όπως και οι ηπειρωτικές περιοχές. 

 Όλα τα παραπάνω έχουν καταδικαστεί απερίφραστα από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε απαντήσεις του Ύπατου Εκπροσώπου Γιοσέπ Μπορέλ σε ερωτήσεις που του έχω θέσει τόσο εγώ όσο και άλλοι Έλληνες ευρωβουλευτές. Η ευρωπαϊκή θέση είναι ξεκάθαρη. Η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς την Ελλάδα και την Κύπρο είναι απόλυτη. 

Στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το Νοέμβριο στο Στρασβούργο στο Ψήφισμα για την Κατάσταση στη Λιβύη υιοθετήθηκαν δύο τροπολογίες που είχα καταθέσει για το παράνομο και άκυρο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Δύο τροπολογίες που ταυτίζονται απολύτως με τις ελληνικές εθνικές θέσεις. 

Με τις τροπολογίες αυτές είναι πλέον επίσημη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ευρωπαϊκό κεκτημένο ότι  το τουρκολιβυκό μνημόνιο οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης δεν συμμορφώνεται με τη Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και ως εκ τούτου δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη.

Ενώ με τη δεύτερη τροπολογία η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καλεί τις λιβυκές αρχές να προχωρήσουν στην ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου του 2019 για την οριοθέτηση θαλασσίων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο και να μην εφαρμόσουν την επακόλουθη συμφωνία της 3ης Οκτωβρίου για την εξόρυξη υδρογονανθράκων καθώς προβλέπει παράνομες δραστηριότητες γεώτρησης στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες χωρών όπως η Ελλάδα και η Κύπρος. 

Η χώρα μας τα τελευταία τρία χρόνια έχει προχωρήσει σε οριοθετήσεις Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με την Ιταλία και μερικώς με την Αίγυπτο. Οριοθετήσεις μεταξύ κυρίαρχων κρατών που εδράζονται απολύτως στο Διεθνές Δίκαιο και στη Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Ενώ η συμφωνία για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών με την Αλβανία και η παραπομπή της όποιας διαφωνίας με συνυποσχετικό στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.

Η Τουρκία και οι λιβυκές αρχές προβάλλουν σήμερα ανυπόστατες αιτιάσεις για την οριοθέτηση μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Δύο χώρες που παρανόμως οριοθέτησαν θαλάσσιες ζώνες μεταξύ τους με ένα μνημόνιο συνεργασίας που έχει διεθνώς καταδικαστεί  προβάλλουν αιτιάσεις για μία συμφωνία οριοθέτησης που πλήρως εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο και στο Δίκαιο της Θάλασσας. Μακάρι να μπορούσαν και αυτές να πουν το ίδιο.