Έρχονται ανατροπές στις πέντε βασικές παροχές του ΕΦΚΑ – Κερδισμένοι και χαμένοι

Σε διαδικασία ριζικής αναθεώρησης βρίσκονται θεμελιώδεις παροχές που αφορούν κρίσιμους τομείς, όπως η ασθένεια, η μητρότητα, τα εργατικά ατυχήματα και η αναπηρία. Ο ΕΦΚΑ προωθεί τη δημιουργία ενός ενιαίου κανονιστικού πλαισίου που θα αντικαταστήσει τους διαφορετικούς κανόνες που ισχύουν σήμερα και οι οποίοι προέρχονται από τα ταμεία που ενσωματώθηκαν στον φορέα. Η μεταρρύθμιση αυτή αποτελεί ένα από τα πλέον φιλόδοξα εγχειρήματα στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης, καθώς στοχεύει στην άρση των υφιστάμενων ανισοτήτων και την καθιέρωση ενός συστήματος που θα είναι δίκαιο, διαφανές και βιώσιμο.

Η αναγκαιότητα για μια τέτοια αλλαγή έχει αναδειχθεί από τις συνεχείς αποκλίσεις στις παροχές, οι οποίες έχουν τις ρίζες τους στους κανόνες που κληροδοτήθηκαν από τα ταμεία πριν από την ενοποίηση. Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί με προηγούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις, σημαντικές διαφορές παραμένουν. Για παράδειγμα, ενώ έχουν ήδη ενοποιηθεί οι κανόνες για την επικουρική σύνταξη, άλλες παροχές, όπως το επίδομα κηδείας, εξακολουθούν να αποδίδονται βάσει των κανονισμών των παλαιών ταμείων. Αυτές οι διαφορές έχουν δημιουργήσει συνθήκες άνισης μεταχείρισης μεταξύ των ασφαλισμένων, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για μία συνολική εναρμόνιση.

Η νέα ρύθμιση, η οποία προβλέπεται να τεθεί σε ισχύ εντός του 2025, θα περιλαμβάνει τόσο αυξήσεις όσο και μειώσεις στις παροχές. Ο στόχος είναι να επιτευχθεί ισονομία, κάτι που αναπόφευκτα συνεπάγεται την εξίσωση των υψηλότερων παροχών με τα χαμηλότερα επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι ασφαλισμένοι που προέρχονται από ταμεία με υψηλές παροχές ενδέχεται να υποστούν μειώσεις, ενώ εκείνοι από ταμεία με χαμηλές παροχές μπορεί να δουν βελτίωση στα οφέλη τους. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η εξίσωση αυτή, αν και απαραίτητη, θα έχει έντονες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.
Οι πέντε κύριοι άξονες

Ο νέος κανονισμός θα επικεντρωθεί σε πέντε κύριους τομείς: την ασθένεια, τη μητρότητα, τα εργατικά ατυχήματα, την αναπηρία και τα έξοδα κηδείας. Σήμερα, για κάθε μία από αυτές τις παροχές ισχύουν διαφορετικοί κανόνες, ανάλογα με το ταμείο προέλευσης του ασφαλισμένου. Η πρόκληση για τον ΕΦΚΑ είναι να αντικαταστήσει τους 88 διαφορετικούς κανονισμούς που εφαρμόζονται σήμερα με έναν ενιαίο και διαφανή κανονισμό, ο οποίος θα καλύπτει το σύνολο των ασφαλισμένων. Ως βάση για την εναρμόνιση, θα χρησιμοποιηθούν οι παροχές που ίσχυαν στο ΙΚΑ, κάτι που αναμένεται να προκαλέσει σημαντικές αλλαγές για ασφαλισμένους από άλλα ταμεία.

Η διαδικασία αυτή βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Ειδικές ομάδες εργασίας έχουν αναλάβει να καταγράψουν τις διαφορές μεταξύ των υφιστάμενων κανονισμών και να εντοπίσουν τα σημεία όπου απαιτούνται αλλαγές. Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν με γνώμονα τη δικαιοσύνη, αλλά και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του συστήματος. Οι αλλαγές που προτείνονται περιλαμβάνουν τη μείωση των παροχών που υπερβαίνουν τα νέα καθορισμένα όρια, ενώ οι παροχές που βρίσκονται κάτω από αυτά τα όρια θα αυξηθούν. Έτσι, η συνολική εικόνα θα αντικατοπτρίζει ένα πιο δίκαιο και ισότιμο πλαίσιο.

Η μεταρρύθμιση αυτή αναμένεται να επηρεάσει χιλιάδες ασφαλισμένους και συνταξιούχους, οι οποίοι θα δουν αλλαγές στα ποσά που λαμβάνουν. Οι μειώσεις στις υψηλότερες παροχές είναι πιθανό να προκαλέσουν αντιδράσεις, καθώς πολλοί ασφαλισμένοι θεωρούν τα υφιστάμενα δικαιώματά τους κεκτημένα. Από την άλλη πλευρά, όσοι επωφεληθούν από αυξήσεις ενδέχεται να υποστηρίξουν τις αλλαγές, βλέποντας τη μεταρρύθμιση ως μια ευκαιρία για κοινωνική δικαιοσύνη.

Παρά τις προκλήσεις, η προσπάθεια αυτή θεωρείται ζωτικής σημασίας για την πορεία του ΕΦΚΑ ως ενιαίου φορέα κοινωνικής ασφάλισης. Η καθιέρωση ενός ενιαίου κανονιστικού πλαισίου όχι μόνο θα άρει τις ανισότητες, αλλά και θα ενισχύσει την αξιοπιστία του συστήματος. Η μεταρρύθμιση, αν και δύσκολη, αποτελεί αναγκαίο βήμα για τη δημιουργία ενός σύγχρονου, δίκαιου και βιώσιμου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.