Εκλογές: Τα σενάρια για σχηματισμό κυβέρνησης και τα πιθανά αδιέξοδα

Με την κλεψύδρα να αδειάζει για τις εθνικές εκλογές της 21ης Μαΐου οι πολιτικοί αρχηγοί ξεδιπλώνουν την προεκλογική τους ατζέντα και θέτουν τα εκλογικά διλήμματα της κάλπης με στόχο την ολοένα και μεγαλύτερη προσέλκυση των ψηφοφόρων ξορκίζοντας τη χαλαρή ψήφο.

Το ενδιαφέρον εστιάζεται στο εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής και αυτό γιατί δεν υπάρχει μπόνους για το πρώτο κόμμα, ενώ για να σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση απαιτείται το 46%, ενώ όσο περισσότερα κόμματα πιάσουν το όριο του 3% για είσοδο στη Βουλή τόσο δυσχεραίνει ο στόχος της αυτοδυναμίας.

Έτσι το εκλογικό παζλ της 22ης Μαΐου δύσκολα συντίθεται καθώς η ΝΔ επιμένει στο στόχο της αυτοδυναμίας, τονίζοντας ότι απαιτείται ισχυρή και σταθερή κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά για προοδευτική διακυβέρνηση συνεργασιών και το ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ θέτει προϋποθέσεις για τη συμμετοχή του σε συγκυβέρνηση, με βασικότερη αυτή του τρίτου πολιτικού προσώπου κοινής αποδοχής στη θέση του πρωθυπουργού.

Υπό το πρίσμα ότι η ΝΔ θέλει ένα ισχυρό ποσοστό στην πρώτη κάλπη, θέτοντας ως πήχη το 33% για να πετύχει στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση  (38%) με την ενισχυμένη αναλογική την αυτοδυναμία ή να έχει τόσες έδρες που απλώς θα χρειαστεί έναν «συμπληρωματικό εταίρο» για να κυβερνήσει, αυτομάτως τίθεται εκτός συνεργασιών την πρώτη Κυριακή των εκλογών με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να παραδίδει αμέσως την πρώτη διερευνητική εντολή.

Με τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει λοιπόν στα χέρια του τη δεύτερη διερευνητική εντολή – με βάση τα σημερινά δημοσκοπικά δεδομένα- και ανάλογα με τα ποσοστά που θα έχει συγκεντρώσει ενδεχομένως να επιδιώξει να κάνει κυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ και το ΜΕΡΑ25, ωστόσο ήδη ο κος Ανδρουλάκης έχει πει «όχι» σε πρωθυπουργό Τσίπρα, κάτι που δεν διαπραγματεύεται η Κουμουνδούρου, ενώ ακόμα και κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ λένε «όχι» στη συνεργασία με τον Γιάνη Βαρουφάκη.

Έτσι, με την τρίτη διερευνητική εντολή να βρίσκεται στα χέρια του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, δεδομένου ότι η ΝΔ θα έχει παραπέμψει στη δεύτερη κάλπη, το ΚΚΕ έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν συνεργάζεται με κανέναν, με τον ΣΥΡΙΖΑ μόνο δεν θα βγαίνουν τα «κουκιά», καθώς θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο να συγκεντρώσουν αθροιστικά το ποσοστό του 48% που απαιτείται προκειμένου να διαμορφωθεί κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 151 εδρών. Έτσι, το πιθανότερο είναι να υπάρχει αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης και να οδηγηθεί η χώρα αυτόματα σε δεύτερες κάλπες στις 2 Ιουλίου.
 

Τα σενάρια για δεύτερες κάλπες

Οι εκλογικοί συσχετισμοί όπως αυτοί θα αποτυπωθούν στις πρώτες κάλπες θα αναγκάσουν τα κόμματα να αναπροσαρμόσουν τη στρατηγική τους προς αποφυγή μιας κυβερνητικής αστάθειας που θα έχει αρνητικές συνέπειες για τη χώρα. Η ΝΔ στοχεύει στη συσπείρωση για να  ανεβάσει τα ποσοστά της στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση που θα διεξαχθεί με λίστα και  – όπως όλα δείχνουν- θα εξελιχθεί σε «μονομαχία» ΝΔ- ΣΥΡΙΖΑ με ρυθμιστικό τρίτο πόλο το ΠΑΣΟΚ. Βάσει των σημερινών δημοσκοπικών συσχετισμών αυτοδύναμη κυβέρνηση σχηματίζει το κόμμα που το ποσοστό του θα είναι κοντά στο 38%.

Και μπορεί ο γαλάζιος στόχος να είναι αυτός της αυτοδυναμίας, ωστόσο εάν με την ενισχυμένη αναλογική που δίνει μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα δεν σχηματίζεται μονοκομματική κυβέρνηση θα επιδιωχθεί συνεργασία με τον ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ με βάση τις προγραμματικές τους συγκλίσεις. Το ζητούμενο είναι εάν ο κος Ανδρουλάκης θα επιμείνει να θέτει προϋποθέσεις ή θα παρακαμφθούν τα εμπόδια και θα δρομολογηθούν οι εξελίξεις. Πάντως, υπάρχει και το σενάριο η Ν.Δ. μετά τις δεύτερες εκλογές να  βρίσκεται τόσο κοντά στον σχηματισμό κυβέρνησης που να απαιτούνται μεμονωμένοι βουλευτές για να υπερβεί το μαγικό αριθμό 151. Και αυτό μπορεί να γίνει με γέφυρες είτε στο ΠΑΣΟΚ, είτε στην Ελληνική Λύση, παρότι το σενάριο «κεντρικής συνεργασίας» των δύο κομμάτων απορρίπτεται με κατηγορηματικό τρόπο. Με βάση πάντως τα δημοσκοπικά δεδομένα με ενισχυμένη αναλογική και πεντακομματική Βουλή, η Ν.Δ. εξασφαλίζει οριακή αυτοδυναμία με 151 έδρες. Με εξακομματική Βουλή, ωστόσο, η Ν.Δ. λαμβάνει 148 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ 80, το ΠΑΣΟΚ 34, το ΚΚΕ 18, η Ελληνική Λύση 12 και 8 έδρες το ΜέΡΑ25. Τα πιθανά σενάρια σε αυτή την περίπτωση είναι: 1) Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ με 182 έδρες και 2) ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ25 με 152 έδρες.

Σημαντικός παράγοντας στην οποιαδήποτε εκλογική εξίσωση πάντως είναι ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του εκλογικού σώματος, ο οποίος μπορεί να φέρει ανατροπές.