Βουλή: Χαμηλά ο πήχυς της COP27 για την κλιματική αλλαγή

«Οι αλλαγές στο παραγωγικό μοντέλο είναι αναπόφευκτες», τόνισε ο γενικός γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος Πέτρος Βαρελίδης, ενημερώνοντας την Ειδική Επιτροπή Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής σχετικά με τις εργασίες και τα αποτελέσματα της 27ης Διάσκεψης των Μερών της Σύμβασης - Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC COP27) που πραγματοποιήθηκε στην Αίγυπτο και συμμετείχε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας.

Ο κ. Βαρελίδης επισήμανε πως η γενική αποτίμηση των εργασιών της πρόσφατης COP27 αποτιμήθηκε από τους περισσότερους ως αρνητική. Οι δυσκολίες έγκειται στο γεγονός ότι σε κάθε διάσκεψη συμμετέχουν 200 κράτη, το καθένα με άλλες προτεραιότητες και είναι δύσκολη η ύπαρξη συμφωνιών σε πρότυπα καθημερινής διαβίωσης και παραγωγής ενέργειας. Συνεπώς χρειάζεται χρόνος και οι COP δεν διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο.

Η Ελλάδα, είπε ο κ. Βαρελίδης, προσπάθησε στην Διάσκεψη της Αιγύπτου να έχει μια ενεργή παρουσία. Οργανώσαμε μια παράλληλη εκδήλωση για την απανθρακοποίηση των νησιών, που είχε μεγάλη συμμετοχή. Ο πρωθυπουργός συμμετείχε σε κάποιες παράλληλες εκδηλώσεις που οργανώθηκαν από άλλες χώρες όπως η Κύπρος. Συντόνισε την συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με αρχηγούς κρατών-μελών, που οργάνωσε η Αίγυπτος για ζητήματα λειψυδρίας. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκας συμμετείχε στην πρωτοβουλία των ΗΠΑ για την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας, που συνυπογράψαμε. Παράλληλα, συμμετείχαμε σε πολλές παράλληλες ομάδες εργασιών που έγιναν. Ζητήσαμε και μπήκαν αναφορές όπως για τις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στα μνημεία, στο νερό και στο ζήτημα των ωκεανών και των θαλασσών.

Η χώρα μας, επίσης, δεσμεύτηκε ότι θα δώσει χρηματική βοήθεια ύψους 400.000 ευρώ στην Κένυα για την δημιουργία ενός Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με την βοήθεια και του ΟΦΥΠΕΚΑ. Μια υπόσχεση όπου μαζί με το υπουργείο Εξωτερικών και τον ΟΦΥΠΕΚΑ θα δούμε πώς θα υλοποιηθεί ώστε να υπάρξει διαφάνεια και χρηστή διαχείριση αυτών των χρημάτων.

Υπογράμμισε πως η τρέχουσα παγκόσμια οικονομική συγκυρία για το κόστος παραγωγής ενέργειας από συμβατικά καύσιμα, τα επόμενα χρόνια θα παίξει καταλυτικό τρόπο στην επιτάχυνση η μετάβαση στις νέες τεχνολογίες καθώς αυτό που κάποτε θεωρείτο ως αύξηση του κόστους, σήμερα όμως οδηγεί σε σημαντική ελάφρυνση του κόστους παραγωγής ενέργειας. Έτσι επιταχύνεται η ενεργειακή μετάβαση σε καθαρή ενέργεια.

Ο γενικός γραμματέας επισήμανε πως το δίπολο που αναπτύσσεται σε αυτές τις διασκέψεις έχει από την μια τις αναπτυσσόμενες χώρες και την ΕΕ, που έχει τους πιο φιλόδοξος στόχους να πιέζουν για μεγαλύτερες μειώσεις σε εκπομπές και από την άλλη πλευρά οι φτωχές χώρες να πιέζουν για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη μεταφορά χρημάτων και τεχνογνωσίας.

Επισήμανε πως από τις υποσχέσεις μειώσεις εκπομπών που έχουν δοθεί από τις χώρες, προκύπτει μια τεράστια υστέρηση του στόχου για μείωση - 1,5ο C. Καθώς αντί μέχρι το 2030 να έχουμε μειώσει στις εκπομπές κατά 43% σε σχέση με το 2019, οι υποσχέσεις που έχουν δώσει τα κράτη εάν αθροιστούν όλες μαζί και με τον ρυθμό που αυτές εφαρμόζονται, οδηγούν σε μια μείωση που θα είναι μόλις 0, 3%. Γι' αυτό και δικαιολογείται η απογοήτευση της ΕΕ σε αποτελέσματα.

Εκτίμησε ότι το μέλλον είναι δυσοίωνο, καθώς οι χώρες μέλη της ΕΕ και όχι μόνο, χρειάσθηκαν να καταναλώσουν μεγάλο διαπραγματευτικό κεφάλαιο στο να παραμείνουν οι αναφορές της Διάσκεψης ίδιες με εκείνες της προηγούμενης COP26. Γι' αυτό και ως αντάλλαγμα δόθηκε η συμφωνία στο να δημιουργηθεί σ' ένα χρόνο το νέο Ταμείο για τις ζημίες και τις απώλειες που προκύπτουν από τις κλιματικές αλλαγές, που είναι πάγιο αίτημα των φτωχών χωρών. Αυτό που συμφωνήθηκε είναι ότι τα χρήματα θα πρέπει να κατευθυνθούν σε χώρες που πραγματικά είναι φτωχές και οι πόροι να μεταφερθούν σε δράσεις για το Κλίμα με κανόνες διαφάνειας.

Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χαρά Καφαντάρη, η οποία παραβρέθηκε στην COP 27 συμφώνησε πως τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά και η οργάνωση είχε ατέλειες. Διαπίστωσε την αγωνία των φτωχών χωρών, όπως του Πακιστάν, για τις φυσικές καταστροφές εξ αιτίας των κλιματικών αλλαγών, καθώς και της κλιματικής μετανάστευσης που ήδη υπάρχει. Επισήμανε πως στις εργασίες της διάσκεψης τέθηκε το θέμα της πυρηνικής ενέργειας, σημειώνοντας πως αυτό είναι ένα θέμα πολύ επικίνδυνο, καθώς δεν είναι ΑΠΕ.

Χαρακτήρισε θετικές τις αναφορές στα τελικά συμπεράσματα που υπήρξαν για το νέο Ταμείο που θα δημιουργηθεί. Σημείωσε πως η Ελλάδα από το 2009, που υπάρχει σε εθελοντική βάση, συνεισφέρει και μάλιστα δυσανάλογα με τις εκπομπές της σε αντίθεση με άλλες χώρες. Μεταξύ άλλων, η κ. Καφαντάρη επισήμανε πως στη αναφορά στο τελικό κείμενο για «ενέργεια χαμηλών εκπομπών» υπάρχει ο κίνδυνος να ενταχθούν σε αυτές και το φυσικό αέριο αλλά και η πυρηνική ενέργεια για την οποία υπήρξαν έντονες συζητήσεις.

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος, από την δική του πλευρά, παρατήρησε πως οι ΗΠΑ εάν και με τον Μπάιντεν είναι υπέρ των πράσινων πολιτικών, σήμερα, εξάγουν περισσότερο ορυκτό αέριο, με την Ευρώπη να γίνεται πελάτης της. Χαρακτήρισε απαράδεκτες τις έμμεσες αναφορές που υπήρξαν για την πυρηνική ενέργεια και η σιωπή που επικράτησε σχετικά με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Υποστήριξε πως η τοποθέτηση και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην διάσκεψη και της ΕΕ ήταν ελλειμματικές. Είναι, είπε ο κ. Φάμελλος, υποκριτικό ο πρωθυπουργός να ανακοινώνει ότι ξεκινάνε οι έρευνες για τους υδρογονάνθρακες και ταυτόχρονα να κάνει «πράσινη» ομιλία στην COP. Και παράλληλα να έχουμε ένα σοβαρά υποθηκευμένο περιβάλλον στην ανάπτυξη των ΑΠΕ.

Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Γιώργος Αρβανιτίδης ανέφερε πως σαφώς θα μπορούσαν να έχουν γίνει περισσότερα, αλλά στην Ελλάδα δεν μπορεί να είμαστε ενοχικοί σε ό,τι αφορά τις εκπομπές, καθώς το δικό μας αποτύπωμα επηρεάζει κατ΄ ελάχιστον τον πλανήτη. Το Ταμείο, είναι θετική εξέλιξη για τις φτωχότερες χώρες αλλά θα πρέπει να δοθεί έμφαση στις πολιτικές που αναπτύσσονται. Τα αποτελέσματα της COP είναι ένας κρίκος μιας ανεμικής αποφασιστικότητας των ηγετών για την κλιματική κρίση. Παρατήρησε πως στην Ελλάδα η διάσκεψη έλαβε μικρή δημοσιότητα με ό,τι αυτό σημαίνει για την ευαισθητοποίηση και αντιμετώπιση της κοινωνίας στο κρίσιμο θέμα της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της.

Η βουλευτής του ΚΚΕ Διαμάντω Μανωλάκου, τόνισε ότι οι πιέσεις στην συμπερίληψη για την πυρηνική ενέργεια είναι μια πολύ ανησυχητική εξέλιξη. Οι όροι ένταξης των χωρών στην δημιουργία του νέου Ταμείου μένει να αποσαφηνιστούν. Σημειώνοντας πως οι ισχυρές χώρες ΗΠΑ και Κίνα τηρούν πάντως μια επιφυλακτικότητα. Η θέση του ΚΚΕ, είπε η βουλευτής, είναι η αξιοποίηση κυρίως των εγχώριων πηγών ενέργειας: οι υδροηλεκτρικές μονάδες που συμβάλλουν διττά και στην ενέργεια και στην άδρευση. Η δημιουργία Κέντρων Ανανεώσιμων Πηγών με χωροταξικό σχεδιασμό που να συμφέρουν την κοινωνία και όχι τους ομίλους. Η ανάπτυξη της γεωθερμίας αλλά και των λιγνιτικών, πεδία με δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα καθώς υπάρχει η τεχνολογία.

Ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Κωνσταντίνος Μπούμπας, είπε πως εάν εφαρμοζόταν η συμφωνία του Κιότο δεν θα είχαμε φτάσει εδώ σε παγκόσμιο επίπεδο. Αναφερόμενος σε επιστημονικές μελέτες ανάδειξε την αξία της εκμετάλλευσης των υδάτων καθώς και του βρόχινου νερού ειδικά σε περιοχές που αντιμετωπίζουν πρόβλημα όπως τα νησιά μας. Η γεωθερμία είπε δεν μπορεί να θεωρείται μεταλλευτικό ζήτημα. Επισήμανε την ανάπτυξη και λειτουργία των πυρηνικών εργοστασίων σε όλη την Ευρώπη, τονίζοντας πως όλες οι γειτονικές μας χώρες αναπτύσσουν τέτοιες μονάδες και αναρωτήθηκε η Ελλάδα θα είναι απλός πελάτης τους, που θα εξαρτώμεθα από αυτούς ή θα πρέπει να αναπτυχθούμε και εμείς διασφαλίζοντας την προστασία του περιβάλλοντος με τις δικλείδες ασφαλείας των νέων τεχνολογιών.

Η πρόεδρος της Επιτροπής Διονυσία Αυγερινοπούλου σχολίασε για την πυρηνική ενέργεια, πως όσο δεν υπάρχει μηδαμινή πιθανότητα ατυχήματος και δεν διαθέτουμε την τεχνογνωσία για την ασφαλή επεξεργασία των αποβλήτων, προσωπικά δεν την θεωρώ πράσινη βιώσιμη ενέργεια. Επισήμανε ότι στην δημιουργία του Κέντρου ΑΠΕ σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και η Επιτροπή της Βουλής.

Στην Επιτροπή άνοιξε και η συζήτηση για το θέμα της βιώσιμης παραγωγής υποδημάτων και ενδυμάτων που θα συνεχιστεί και σε επόμενη συνεδρίαση.