Βαρδάκης: «Ανησυχία για το μέλλον του προγράμματος ΕΣΤΙΑ»

Για την επόμενη ημέρα του προγράμματος ΕΣΤΙΑ, τους ασφυκτικούς όρους υλοποίησης και τον τρόπο μετάβασης των προσφύγων από ένα πλαίσιο προστατευμένο στην αυτόνομη διαβίωση, κατέθεσαν ερώτηση 44 Βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, με πρωτοβουλία του βουλευτή Ηρακλείου Σωκράτη Βαρδάκη, προς τον αρμόδιο Υπουργό, Μετανάστευσης και Ασύλου.

 Στα μέσα του περασμένου Ιουλίου το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) υπέγραψαν στην Αθήνα μια Συμφωνία Χρηματοδότησης για την υλοποίηση του προγράμματος στέγασης αιτούντων άσυλο, ESTIA II.

Το πρόγραμμα μεταβαίνει από την Ύπατη Αρμοστεία ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, εντός του 2020 και έχει αποτιμηθεί πολύ χαμηλότερα του πραγματικού με την μέθοδο του μοναδιαίου κόστους ανά θέση, ανά ημέρα, κάτι το οποίο υπογραμμίσαμε και σε σχετική μας ερώτηση προς τον Αρμόδιο Υπουργό, τον Ιούλιο του 2020.

Το γεγονός αυτό, θα οδηγήσει τους φορείς υλοποίησης σε μείωση προσωπικού ή/και μισθολογικού κόστους, μείωση ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών, αλλά και οικονομικές ζημίες. 

Η μείωση του μοναδιαίου κόστους σύμφωνα με εκτιμήσεις Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, που δραστηριοποιούνται στο πεδίο ανέρχεται στο 40% σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις, γεγονός που καθιστά σχεδόν αδύνατη την τήρηση των παραπάνω προδιαγραφών. Αν αναλογιστεί κανείς ότι στο κόστος αυτό συμπεριλαμβάνονται οι δαπάνες λειτουργίας των μονάδων στέγασης όπως τα ενοίκια, οι λογαριασμοί ΔΕΚΟ κ.λπ.), όπως ορίζονται στη συμφωνία χρηματοδότησης (grant agreement), οι δαπάνες διαμόρφωσης και συντήρησης τους (π.χ. κτιριακές διαρρυθμίσεις, υλικοτεχνικός εξοπλισμός κ.λπ.), τα κόστη των παρεχόμενων συνοδευτικών υπηρεσιών, το κόστος προσωπικού των Φορέων Υλοποίησης για την υποστήριξη της διαδικασίας στέγασης και των συνοδευτικών υπηρεσιών, τα διοικητικά κόστη (συμπεριλαμβανομένης της μισθοδοσίας του διοικητικού προσωπικού) για την υλοποίηση της δράσης, είναι προφανές ότι με αυτή τη δαπάνη η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών στέγασης θα είναι εξαιρετικά χαμηλή.

Το πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ είναι ένα άκρως επιτυχημένο πρόγραμμα. Η μετάβαση στο επόμενο πρόγραμμα (ΕΣΤΙΑ ΙΙ) δεν έχει ξεκινήσει ακόμα, καθώς είμαστε σε αναμονή της νέας πρόσκλησης προς τους εμπλεκόμενους φορείς. Ενώ έως τώρα υλοποιείται με υποδειγματικό τρόπο σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Αυτή η συνεργασία λήγει 31/12/2020, όταν και μεταβαίνει από την Ύπατη Αρμοστεία στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου.

Όμως, η νέα πρόσκληση δεν έχει βγει ακόμα με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη ανησυχία για αυτή τη μετάβαση, καθώς ο χρόνος αρχίζει να πιέζει ασφυκτικά και το πλαίσιο υλοποίησης του δεν είναι σαφές.  Δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια προετοιμασία και συντεταγμένες για το πώς θα υλοποιηθεί το πρόγραμμα, κάτι που δημιουργεί αβεβαιότητα για το μέλλον.

Μετά την τετραετή επιτυχία του προγράμματος ESTIA, του οποίου ωφελούμενοι είναι οικογένειες αιτούντων διεθνή προστασία, μέλη των οποίων ανήκουν σε εξαιρετικά ευάλωτες ομάδες, μας προκαλεί ανησυχία η περίπτωση όσων πάρουν άσυλο και θα πρέπει να εγκαταλείψουν τις εστίες στις οποίες διαμένουν εντός μηνός και να κληθούν να ορθοποδήσουν μόνοι, ιδίως σε μία περίοδο που καταγράφονται πρωτόγνωρα ποσοστά ανεργίας.

Επειδή, οι όροι υλοποίησης του διάδοχου προγράμματος είναι ασφυκτικοί, η μετάβαση από το ΕΣΤΙΑ στο επόμενο πρόγραμμα θα μας φέρει αντιμέτωπους με περιπτώσεις οικογενειών μέλη των οποίων ανήκουν σε εξαιρετικά ευάλωτες ομάδες, οι οποίες θα πρέπει να εγκαταλείψουν την εστία στην οποία διαμένουν, ο χρόνος αυτής της μετάβασης είναι απειροελάχιστος, ένας μήνας και τα ποσοστά ανεργίας είναι ιδιαίτερα υψηλά, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, οι βουλευτές ζητούν να ενημερωθούν για το αν:

1. Σκοπεύει ο αρμόδιος Υπουργός να διαφοροποιήσει τους ασφυκτικούς όρους για την υλοποίηση του προγράμματος και την μείωση της χρηματοδότησης, ώστε να διασφαλιστούν τόσο οι θέσεις εργασίας όσο και οι παρεχόμενες υπηρεσίες;
2. Πότε αναμένεται να δημοσιευθεί η νέα πρόσκληση;
3. Πώς θα γίνει η μετάβαση και πώς θα διασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση για τους πρόσφυγες; 
4. Αν έχει προβλεφθεί μηχανισμός υποστήριξης και υλοποίηση προγραμμάτων ένταξης για τους ανθρώπους, οι οποίοι θα πάρουν άσυλο και θα πρέπει να εγκαταλείψουν τις εστίες στις οποίες διαμένουν εντός μηνός, και θα κληθούν να ορθοποδήσουν μόνοι;
5. Ποιες πρωτοβουλίες θα υπάρξουν για την υποστήριξη όσων οικογενειών βρεθούν εκτός της εστίας τους;