Απομόνωση και κατάθλιψη εμφανίζουν τα θύματα ομοφοβικού εκφοβισμού

Φως στα ομοφοβικά και τρανσφοβικά περιστατικά εντός των σχολείων ρίχνει εκτενής έρευνα του «Πολύχρομου σχολείου».

Σύμφωνα με αυτή, τα γκέι αγόρια (57,2%) αναφέρονται συχνότερα ως θύματα σε περιστατικά ομοφοβικού εκφοβισμόυ σε σχέση με τις γυναίκες (41,1%), γεγονός που φαίνεται να συνδέεται με στερεότυπα αρρενωπότητας και αντιλήψεις σχετικά με την «αρμόζουσα» συμπεριφορά των ανδρών.

Σε αντίθεση, πάντως, με τον σχολικό εκφοβισμό (bullying) τα περιστατικά ομοφοβικού εκφοβισμού σημειώνουν αύξηση σε γυμνάσιο σε λύκειο, σε σχέση με το δημοτικό. Ωστόσο, τα περιστατικά του δημοτικού φαίνεται να έχουν ισχυρότερο αντίκτυπο καθώς εμφανίζουν υψηλότερη επαναληψιμότητα και διάρκεια, και συχνότερα επικέντρωση στο διάβασμα, απομόνωση, προσπάθεια κομφορμισμού, κατάθλιψη και αυτοκτονικό ιδεασμό.

Απομόνωση και κατάθλιψη

Συνολικά, σχετικά με τις επιδράσεις των περιστατικών ομοφοβικού εκφοβισμού στη ζωή των εμπλεκόμενων, η απόκτηση κοινωνικών προβληματισμών, εμφανίζεται συχνότερα στους παρατηρητές, ενώ η απομόνωση, η κατάθλιψη, το μίσος προς το σχολείο, ο αυτοκτονικός ιδεασμός και η προσπάθεια να μη διαφέρουν εμφανίζονται συχνότερα στα θύματα. Ωστόσο, αυτές παρουσιάζουν σταδιακή μείωση όσο αυξάνεται η ηλικία.

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών υπήρχαν παρατηρητές παιδιά και συχνότερα οι παρατηρητές χαρακτηρίζονται ως αδιάφοροι, πιθανόν λόγω του φόβου κοινωνικής μετάδοσης μη ετεροκανονικού σεξουαλικού προσανατολισμού. Ακόμη, οι παρατηρητές στις μικρότερες ηλικίες χαρακτηρίζονται συχνότερα ως εκφοβιστικοί και σπανιότερα ως υποστηρικτικοί.

Γιατί δεν μιλάνε στους γονείς;

Τα θύματα περιστατικών τείνουν να αναφέρουν τα περιστατικά σπανιότερα σε γονείς, φίλους και εκπαιδευτικούς, σε σχέση με τους παρατηρητές, λόγω της πιθανής αποκάλυψης του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, που μπορεί να οδηγήσει σε διάρρηξη των, σημαντικών για τη διαχείριση των αρνητικών συνεπειών του ομοφοβικού εκφοβισμού, κοινωνικών δεσμών.

Στα σχολεία η πλειοψηφία των περιστατικών

Τα περισσότερα περιστατικά σημειώνονται στην επαρχία (55,4%) σε σχέση με την Αθήνα (43,1%), ή εκτός Ελλάδας (1,5%), ενώ στην πλειοψηφία τους τα περιστατικά ομοφοβικού εκφοβισμού φαίνεται να εκδηλώθηκαν σε υψηλότερο βαθμό στο γυμνάσιο (42,9%) και στο λύκειο (33,3%), με τις τάξεις του δημοτικού να ακολουθούν σε συχνότητα (Α-Β-Γ Δημοτικού με 10,4% και Δ-Ε-ΣΤ Δημοτικού με 13,4%).

Η συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών έλαβαν χώρα στο περιβάλλον του σχολείου ενώ κάποια από αυτά συνέβησαν σε φροντιστήρια ή άλλους χώρους.

Όσον αφορά τη διάρκεια εκδήλωσης, οι αναφορές δείχνουν να είναι πιο συνηθισμένο τα περιστατικά ΟΕ να διαρκούν από 1 έως 3 χρόνια (45,3%), ακολουθούν σε συχνότητα όσοι δήλωσαν ότι η διάρκεια των περιστατικών ήταν από 4 έως 6 χρόνια (27,7%) και από μέρες έως μήνες (19%).

Πώς θα αντιμετωπιστεί το φαινόμενο

Βάσει τα αποτελέσματα της έρευνας του αποκαλύπτει το «Πολύχρωμο σχολειο», προτείνεται η συμπεριληπτική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, με στόχο να δημιουργηθεί ένα συμπεριληπτικό, χωρίς έμφυλα στερεότυπα, περιβάλλον, να αυξηθεί η κινητοποίηση των μαθητών (Prochnow) και να μειωθεί η άγνοια και ο ιδιαίτερα έντονος, όπως διαφαίνεται στα θύματα, αντίκτυπος των πρώιμων περιστατικών ομοφοβικού εκφοβισμού.

Ακόμη, για παιδιά άνω των 13-14 ετών, λαμβάνοντας υπόψη τη μέση ηλικία αποκάλυψης του σεξουαλικού προσανατολισμού των παιδιών στους συμμαθητές τους, προτείνεται η δημιουργία συμμαχιών μεταξύ γκέι και στρέιτ μαθητών.

Οι συμμαχίες αυτές στοχεύουν στην ενίσχυση των διαπροσωπικών δεσμών μεταξύ μαθητών και προβλέπεται να μειώσουν τον φόβο κοινωνικής μετάδοσης και να αυξήσουν τις επεμβάσεις σε περιστατικά ΟΕ και κατ’ επέκταση το αίσθημα υπερηφάνειας και ανήκειν των θυμάτων.

Οι συμμαχίες μεταξύ γκέι και στρέιτ προτείνονται και ως μέσο ενίσχυσης της αναφοράς περιστατικών σε άλλους, καθώς όπως είδαμε συχνά αυτά δεν αναφέρονται από τα θύματα, λόγω φόβου διάρρηξης των κοινωνικών τους δεσμών.

Μπορείτε εδώ να διαβάσετε ολόκληρη την έρευνα.