2023 Έλευσίς: Ο χαιρετισμός της Κατερίνας Σακελλαροπούλου για την Ελευσίνα

Χαιρετισμό απηύθηνε η πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, κατά την τελετή έναρξης του θεσμού «2023 Έλευσίς – Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης».

Δείτε αναλυτικά τι δήλωσε η κα Σακελλαροπούλου: «Τριάντα οκτώ χρόνια μετά τη δημιουργία του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από τη Μελίνα Μερκούρη, μια τέταρτη ελληνική πόλη, μετά την Αθήνα το 1985, τη Θεσσαλονίκη το 1997 και την Πάτρα το 2006, υποδέχεται τον θεσμό. Πόλη ιερή κατά την αρχαιότητα, βιομηχανική κατά τον εικοστό αιώνα, κακοποιημένη βάναυσα από την άναρχη ανάπτυξη την οποία επέβαλε η πίεση της ανάγκης αλλά και η αντιπνευματικότητα της σύγχρονης εποχής, η Ελευσίνα διατηρεί, ωστόσο, αινιγματικά γόνιμο και ποιητικό, το βίωμα μιας συνύπαρξης: της αρχαίας θρησκείας με τη χριστιανική, του ειδυλλιακού αττικού τοπίου με τον βιομηχανικό βανδαλισμό, της μεταβιομηχανικής αμηχανίας με την αναζήτηση επικοινωνίας και την επάνοδο στις ανθρωπιστικές και πολιτιστικές αξίες. Άλλωστε, όπως σημείωνε ο Αμερικανός συγγραφέας και λάτρης του ελληνικού τοπίου Χένρι Μίλερ στον «Κολοσσό του Μαρουσιού», «Στην πραγματικότητα, η Ελευσίνα είναι ανέπαφη. Τα παλιά συντρίμμια, η διασπορά, το θρυμμάτισμα, η σκόνη είμαστε εμείς. Η Ελευσίνα ζει με μια ζωή αιώνια, ανάμεσα σ’ έναν κόσμο που βρίσκεται στην αγωνία του ψυχομαχητού».

Μπαίνω στον πειρασμό να συνδέσω τον καταστατικό μύθο της πόλης, την αρπαγή της Περσεφόνης, με την εικόνα της Ελευσίνας όπως μας την παρέδωσε ο εικοστός αιώνας, αλλά και με τις προοπτικές της στον αιώνα που διανύουμε: η βία που άσκησε ο Άδης στο πρόσωπο της κόρης της θεάς Δήμητρας ισοδυναμεί με τον βιασμό του φυσικού τοπίου· ο συμβολικός πυρήνας του μύθου, ο θάνατος και η αναγέννηση, μεταφέρεται στο σήμερα ως μια κυριολεκτική ανάδυση νέας ζωής μέσα από την φθορά και την ερήμωση των περασμένων δεκαετιών. Σήμερα, η Ελευσίνα διαμορφώνει τη σύγχρονη ταυτότητά της συνδυάζοντας την αρχαιολογική και βιομηχανική ιστορία της με τις νέες υποδομές που αποκτά χάρη στην ανακήρυξή της ως πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2023. Στο ιερό της χώμα, στο πλούσιο πολιτισμικό της υπέδαφος, φυτεύεται ο σπόρος της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, θυμίζοντάς μας τον περίφημο στίχο από τις Χοηφόρους του Αισχύλου, του Ελευσίνιου τραγωδού: «σμικροῦ γένοιτ᾽ ἂν σπέρματος μέγας πυθμήν». Και καθώς αυτός ο σπόρος μόνο μικρός δεν είναι, πιστεύω ακράδαντα ότι το δέντρο του πολιτισμού που θα φουντώσει στην πόλη θα δώσει πλούσιο καρπό για τα χρόνια που θα’ ρθουν. Πολύφυλλο, γεμάτο χυμούς, θα απλώσει τα κλαδιά του ενώνοντας τα σύγχρονα ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά εγχειρήματα και θα αναδείξει, σε όλη τη διάρκεια του έτους, το νόημα των πολιτιστικών συναντήσεων, της ελεύθερης ανταλλαγής ιδεών, γνώσης και δημιουργίας, της παραγωγικής αλληλεπίδρασης ανάμεσα στους πολιτισμούς και του αισθήματος του συνανήκειν σε μια ευρύτερη πατρίδα, την Ευρώπη.

Συγχαίρω ολόψυχα όσους εργάστηκαν με πίστη και αυταπάρνηση για την υλοποίηση του μεγάλου πολιτιστικού γεγονότος που εγκαινιάζουμε σήμερα.

Τριάντα οκτώ χρόνια μετά τη δημιουργία του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από τη Μελίνα Μερκούρη, μια τέταρτη ελληνική πόλη, μετά την Αθήνα το 1985, τη Θεσσαλονίκη το 1997 και την Πάτρα το 2006, υποδέχεται τον θεσμό. Πόλη ιερή κατά την αρχαιότητα, βιομηχανική κατά τον εικοστό αιώνα, κακοποιημένη βάναυσα από την άναρχη ανάπτυξη την οποία επέβαλε η πίεση της ανάγκης αλλά και η αντιπνευματικότητα της σύγχρονης εποχής, η Ελευσίνα διατηρεί, ωστόσο, αινιγματικά γόνιμο και ποιητικό, το βίωμα μιας συνύπαρξης: της αρχαίας θρησκείας με τη χριστιανική, του ειδυλλιακού αττικού τοπίου με τον βιομηχανικό βανδαλισμό, της μεταβιομηχανικής αμηχανίας με την αναζήτηση επικοινωνίας και την επάνοδο στις ανθρωπιστικές και πολιτιστικές αξίες. Άλλωστε, όπως σημείωνε ο Αμερικανός συγγραφέας και λάτρης του ελληνικού τοπίου Χένρι Μίλερ στον «Κολοσσό του Μαρουσιού», «Στην πραγματικότητα, η Ελευσίνα είναι ανέπαφη. Τα παλιά συντρίμμια, η διασπορά, το θρυμμάτισμα, η σκόνη είμαστε εμείς. Η Ελευσίνα ζει με μια ζωή αιώνια, ανάμεσα σ’ έναν κόσμο που βρίσκεται στην αγωνία του ψυχομαχητού».

Μπαίνω στον πειρασμό να συνδέσω τον καταστατικό μύθο της πόλης, την αρπαγή της Περσεφόνης, με την εικόνα της Ελευσίνας όπως μας την παρέδωσε ο εικοστός αιώνας, αλλά και με τις προοπτικές της στον αιώνα που διανύουμε: η βία που άσκησε ο Άδης στο πρόσωπο της κόρης της θεάς Δήμητρας ισοδυναμεί με τον βιασμό του φυσικού τοπίου· ο συμβολικός πυρήνας του μύθου, ο θάνατος και η αναγέννηση, μεταφέρεται στο σήμερα ως μια κυριολεκτική ανάδυση νέας ζωής μέσα από την φθορά και την ερήμωση των περασμένων δεκαετιών. Σήμερα, η Ελευσίνα διαμορφώνει τη σύγχρονη ταυτότητά της συνδυάζοντας την αρχαιολογική και βιομηχανική ιστορία της με τις νέες υποδομές που αποκτά χάρη στην ανακήρυξή της ως πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2023. Στο ιερό της χώμα, στο πλούσιο πολιτισμικό της υπέδαφος, φυτεύεται ο σπόρος της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, θυμίζοντάς μας τον περίφημο στίχο από τις Χοηφόρους του Αισχύλου, του Ελευσίνιου τραγωδού: «σμικροῦ γένοιτ᾽ ἂν σπέρματος μέγας πυθμήν». Και καθώς αυτός ο σπόρος μόνο μικρός δεν είναι, πιστεύω ακράδαντα ότι το δέντρο του πολιτισμού που θα φουντώσει στην πόλη θα δώσει πλούσιο καρπό για τα χρόνια που θα’ ρθουν. Πολύφυλλο, γεμάτο χυμούς, θα απλώσει τα κλαδιά του ενώνοντας τα σύγχρονα ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά εγχειρήματα και θα αναδείξει, σε όλη τη διάρκεια του έτους, το νόημα των πολιτιστικών συναντήσεων, της ελεύθερης ανταλλαγής ιδεών, γνώσης και δημιουργίας, της παραγωγικής αλληλεπίδρασης ανάμεσα στους πολιτισμούς και του αισθήματος του συνανήκειν σε μια ευρύτερη πατρίδα, την Ευρώπη.

Συγχαίρω ολόψυχα όσους εργάστηκαν με πίστη και αυταπάρνηση για την υλοποίηση του μεγάλου πολιτιστικού γεγονότος που εγκαινιάζουμε σήμερα.