Πώς θα προστατεύσουν οι γονείς τα παιδιά από τις εικόνες βίας

«Επειδή από τη φύση μας οι άνθρωποι είμαστε ενσυναισθητικοί και αυτό αφορά περισσότερο και τους ενήλικες και τους εφήβους, είναι πολύ εύκολο να βρεθούμε στη θέση κάποιου άλλου που υποφέρει, ακόμη κι αν βρίσκεται στην άλλη άκρη του κόσμου. Και με αυτόν τον τρόπο συναισθήματα όπως το άγχος, ο φόβος, η αβοηθητότητα γίνονται μεταδοτικά» σημείωσε μεταξύ άλλων ο ψυχίατρος – ψυχοθεραπευτής, Δημήτρης Παπαδημητριάδης, μιλώντας στην ΕΡΤ και την εκπομπή ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ και πρόσθεσε πως στην περίπτωση των παιδιών τα πράγματα διαφέρουν σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Αλλά τα παιδιά δεν έχουν ανεπτυγμένη την ενσυναίσθηση στην πολύ μικρή ηλικία. Αυτό που συμβαίνει περισσότερο στα παιδιά είναι ότι αισθάνονται πως δεν είναι ασφαλή, ότι ο κόσμος μας δεν είναι πολύ ασφαλής. Αυτή την έλλειψη της ασφάλειας νομίζω την καταγράφουν οι περισσότερες έρευνες, όταν τα παιδιά εκτίθενται σε μια γενική βία την οποία δεν μπορούν να κατανοήσουν. Και αυτό κιόλας βάζει και το μέτρο που οι γονείς πρέπει να χρησιμοποιήσουμε για να περιορίσουμε την έκθεση των παιδιών στη βίαιη ειδησιογραφία ή να καθόμαστε μαζί τους και να εξηγούμε αυτά που βλέπουν στην οθόνη. Να κάνουμε μια συζήτηση ώστε να αισθάνονται περισσότερο ασφαλή. Να νιώθουν ότι εμείς μπορούμε να εγγυηθούμε το δικό τους μέλλον και έτσι να μπορούν να αφοσιωθούν σε αυτά που πραγματικά είναι η δική τους καθημερινότητα, το σχολείο τους, η παρέα τους, τα παιχνίδια τους».

Στην ίδια συζήτηση συμμετείχε και η συγγραφέας, Κατερίνα Χρυσανθοπούλου, η οποία έθιξε το δύσκολο χρονικό διάστημα της πανδημίας ενώ τόνισε και τον ρόλο του σχολείου υπογραμμίζοντας πως το υπουργείο Παιδείας δεν έχει προχωρήσει σε καμία οδηγία προς δασκάλους και καθηγητές στο πώς να μιλήσουν στα παιδιά για καταστάσεις όπως π.χ. η τραγωδία των Τεμπών ή τις πυρκαγιές σχολιάζοντας μεταξύ άλλων πως «τα παιδιά δεν έχουν έναν τρόπο να συζητήσουν για όσα βλέπουν και δεδομένου ότι ήδη έχουν δει πάρα πολύ βία αυτό είναι ένα σημείο στο οποίο οι γονείς πρέπει να αρχίσουν να δουλεύουν τη συζήτηση με τα παιδιά, ακόμα κι αν οι ίδιοι δεν γνωρίζουν πάρα πολύ καλά πώς να χειριστούν τα ψηφιακά μέσα τα οποία χρησιμοποιούν τα παιδιά».

«Τα παιδιά έχουν μεγάλη περιέργεια να μαθαίνουν αυτά που οι ενήλικοι συζητάμε. Και επειδή ακριβώς είμαστε στην εποχή που τα κινητά τηλέφωνα βρίσκονται στα χέρια των παιδιών, είναι πάρα πολύ δύσκολο, αναπόφευκτο να περιορίσουμε την πρόσβαση στην πληροφορία, η οποία λόγω της φυσικής περιέργειας που έχουν τα παιδιά, θα αναλυθεί στο μυαλό τους. Θα φτάσουν να το συζητήσουν ενδεχόμενα με τους συνομηλίκους τους, με τους δασκάλους τους ελπίζω, αλλά πρέπει και οι γονείς εδώ να κάνουν αυτή την ενημέρωση» σημείωσε ο κ. Παπαδημητριάδης και αναφερόμενος στο σοβαρότερο σύμπτωμα τόνισε «αυτό που εγώ διαπιστώνω από τις κουβέντες που γίνονται στο σπίτι γύρω από όλα αυτά τα κακά φαινόμενα, την αρνητική ειδησεογραφία, είναι ότι καμιά φορά και οι γονείς παίρνουν στα παιδιά ένα μήνυμα απόρριψης του κόσμου, απογοήτευσης για τα παγκόσμια πράγματα, το οποίο βεβαίως οδηγεί τα παιδιά σε μια θα έλεγα αποσύνδεση από την κοινωνικότητα, την κοινοτικότητα και αυτό είναι που τροφοδοτεί πολύ εύκολα τη βία ή την επιθετική συμπεριφορά. Όταν απορρίπτει το παιδί αυτό που θεωρεί ή ακούει από τους γονείς του ως το σύστημα ή τα κακά παγκόσμια πράγματα, αισθάνεται ότι πρέπει να πάει στη βουνοκορφή του, να είναι έξω από το κοινωνικό σύνολο, κατά κάποιον τρόπο ότι βρίσκεται απέναντι στους άλλους. Αυτόν τον τραυματισμό της κοινωνικής συνοχής και την απώλεια της εμπιστοσύνης στους θεσμούς, στην ανάγκη να λειτουργούμε μαζί και συλλογικά ως κοινωνίες νομίζω ότι καμιά φορά την τροφοδοτεί και το σπίτι με αυτές τις συζητήσεις που απορρίπτουν ή απογοητεύουν τα παιδιά για τον κόσμο. Και οι γονείς το κάνουν από αυτό βεβαίως, γιατί έχουν εκνευρισμό, έχουν θυμό από τις δικές τους δυσκολίες στην καθημερινή ζωή. Αλλά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στη γλώσσα που χρησιμοποιούμε στα παιδιά, γιατί τα μηνύματα που χαράζονται σε αυτή την ηλικία είναι ανεξίτηλα μηνύματα, δεν θα φύγουν ποτέ από το μυαλό, θα βρίσκονται πάντα εκεί δημιουργώντας «σχήματα» που θα τροφοδοτούν τη σκέψη και τα συναισθήματα στο μέλλον, ακόμα και στην ενήλικη ζωή.

Τέλος ο κ. Παπαδημητριάδης υπογράμμισε πως «δεν θα ήταν καθόλου κακή ιδέα να υπάρχει ένας ψυχολόγος στο σχολείο που θα κάνει ένα μάθημα κάθε εβδομάδα, όχι απλώς να είναι διαθέσιμος σε σχολικές μονάδες όταν τον ζητούν να είναι εκεί και να κάνει ένα μάθημα. Θα μπορέσει να διδάξει στα παιδιά πώς να επιλύουν τις συγκρούσεις τους, πώς να μην είναι βία, πώς να μην απορρίπτουν το διαφορετικό, την ποικιλία που υπάρχει στον κόσμο μας, πώς να επιδεικνύουν ανοχή, επιείκεια. Αυτό είναι πολύ σπουδαίο μάθημα που θα μπορούσε να γίνεται στα παιδιά από τη μικρή ηλικία.