Μοναξιά: Νέα μελέτη αποκαλύπτει άλλον έναν παράγοντα κινδύνου

Η μοναξιά ορίζεται ως «ένα οδυνηρό συναίσθημα που συνοδεύει την αντίληψη ότι οι ανάγκες μας δεν καλύπτονται από την ποσότητα και κυρίως από την ποιότητα των κοινωνικών μας συνδέσεων». Δεδομένων των προβλημάτων που το συναίσθημα αυτό προκαλεί, οι ερευνητές ψάχνουν τις πιθανές αιτίες και επακολούθως, τρόπους αντιμετώπισης.

Η μέχρι σήμερα έρευνα έχει συνδέσει τη μοναξιά με διάφορες μεταβλητές, όπως η ιδιοσυγκρασία, η προσωπικότητα, η οικογενειακή κατάσταση, το επίπεδο εκπαίδευσης, η σωματική υγεία και η κοινωνική υποστήριξη. Μεταξύ αυτών των μεταβλητών, ο ρόλος της απόκλισης από τους κοινωνικούς κανόνες- η παραβίαση δηλαδή των άγραφων κανόνων σχετικά με το τι συνήθως γίνεται ή τι πρέπει να γίνεται- είχε ελάχιστα διερευνηθεί. Μια νέα έρευνα όμως από το πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης πραγματοποιήθηκε με σκοπό να καλύψει αυτό το κενό.

Μοναξιά και κοινωνικές νόρμες

Οι συγγραφείς της μελέτης υποστηρίζουν ότι η μοναξιά «μπορεί να εμφανιστεί εάν τα προσωπικά ή σχεσιακά χαρακτηριστικά  δεν ταιριάζουν με ένα κοινωνικό περιβάλλον». Τέτοιες αποκλίσεις από τους κοινωνικούς κανόνες αυξάνουν τον κίνδυνο να νιώθουμε μοναξιά τόσο μέσω ενδοπροσωπικών (π.χ. αισθήματα αποξένωσης) όσο και μέσω διαπροσωπικών (π.χ. κοινωνική απόρριψη) οδών επιρροής.

Η μοναξιά είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Ταυτόχρονα, τα ατομικά χαρακτηριστικά που προδιαθέτουν κάποιο άτομο να την αισθανθεί διαφέρουν μεταξύ των πολιτισμών καθώς τα πολιτισμικά πρότυπα κι αυτά με τη σειρά τους διαφέρουν. Τα ευρήματα της εν λόγω έρευνας ρίχνουν φως στις ατομικές διαφορές ως προς το αίσθημα μοναξιάς σε μια δεδομένη κουλτούρα καθώς και στις διαπολιτισμικές παραλλαγές στους παράγοντες κινδύνου.

Για παράδειγμα, το να μην είναι ένα άτομο σε σχέση σε μεγαλύτερη ηλικία σε μια κοινωνία όπου το να είναι κανείς με σύντροφο θεωρείται «το φυσιολογικό», αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τη μοναξιά. Ή η ανεπαρκής οικογενειακή επαφή θα επιφέρει τη μοναξιά πιο έντονα σε κουλτούρες όπου οι οικογενειακοί δεσμοί βρίσκονται ψηλά. Ομοίως, η έρευνα διαπίστωσε ότι το χαρακτηριστικό της ντροπαλότητας αποτελεί δείκτη πρόβλεψης της μοναξιάς στα παιδιά της Βραζιλίας και της Ιταλίας παρά στα παιδιά της Κίνας, δεδομένου ότι το να είσαι ντροπαλός δεν αποτελεί «απόκλιση από τον κανόνα» στην Κίνα.