"Μια απολύτως αρνητική και άκρως θλιβερή εξέλιξη, μια ακόμα απόδειξη του δρόμου χωρίς επιστροφή που έχει πάρει η ερντογανική Τουρκία είναι η μετατροπή της Μονής της Χώρας (Μουσείο Καριγιέ) σε τζαμί." γράφει ο Ηρακλειώτης εκπαιδευτικός Γιάννης Γιγουρτσής που έζησε πολλά χρόνια στην Πόλη.
"Ο ναός χτίστηκε το διάστημα 1077-81 από την πεθερά τού Αλεξίου Α΄ Κομνηνού Μαρία Δούκαινα, στη θέση παλαιότερων κτισμάτων που χρονολογούνται τον 6ο και 9ο αιώνα. Υπέστη σοβαρή φθορά, πιθανώς εξαιτίας σεισμού, και επισκευάστηκε το 1120 από τον Ισαάκιο Κομνηνό. Ο Θεόδωρος Μετοχίτης, λόγιος, άρχοντας και κρατικός αξιωματούχος που έφτασε μέχρι το ανώτατο κρατικό αξίωμα του Μέγαλου Λογοθέτη, συνέβαλε στην ανακαίνισή της (1316-21) και ήταν υπεύθυνος για την προσθήκη του εξωνάρθηκα, του νότιου παρεκκλησίου, καθώς και για το διάκοσμο του ναού που περιλάμβανε πολύ αξιόλογα ψηφιδωτά και τοιχογραφίες. Επιπλέον, κληροδότησε στη μονή σημαντική περιουσία, χτίζοντας παράλληλα νοσοκομείο και δωρίζοντας σε αυτή την αξιόλογη συλλογή βιβλίων του, με αποτέλεσμα να προσελκύσει αργότερα σημαντικούς λογίους και να αποτελέσει πυρήνα της λεγόμενης παλαιολόγειας Αναγέννησης που με την σειρά της συνέβαλε αποφασιστικά στην Αναγέννηση στην Ιταλία. Η μονή μετατράπηκε σε οθωμανικό τέμενος το 1511 με εντολή του μεγάλου βεζίρη του σουλτάνου Βαγιαζήτ Β΄ (1481-1512) και έγινε γνωστό ως Καριγιέ Τζαμί. Σημαντικό μέρος της διακόσμησης του ναού καταστράφηκε. Το 1948 τέθηκε σε εφαρμογή πρόγραμμα αναστήλωσης του μνημείου και από το 1958 λειτουργεί ως μουσειακός χώρος.
Πέρυσι, με μια προσφυγή ανάλογη με αυτή που έγινε για την Αγία Σοφία, αποφασίστηκε η ακύρωση της απόφασης μετατροπής της σε μουσείο.
Σήμερα, ο Πρόεδρος της Τουρκίας αποφάσισε, σε εφαρμογή αυτής της απόφασης, την μετατροπή της και πάλι σε τζαμί.
Η Μονή της χώρας αποτελεί είναι από τα μείζονα βυζαντινά μνημεία και είναι γνωστή παγκοσμίως για τα εκπληκτικά ψηφιδωτά και τις τοιχογραφίες της. Αν και στον κυρίως ναό τα περισσότερα ψηφιδωτά έχουν καταστραφεί και κυριαρχεί η εντυπωσιακή ορθομαρμάρωση, ο προνάρθηκας, ο νάρθηκας και το ταφικό παρεκκλήσι του ναού είναι κατάγραφα. Στο τελευταίο μάλιστα υπάρχει και η περίφημη τοιχογραφία της "νίκης επί του Άδου" , δηλαδή της Αναστάσεως, που αποτέλεσε το πρότυπο για χιλιάδες παρόμοιες παραστάσεις σε ορθόδοξες εκκλησίες και εικόνες παγκοσμίως
Ο ναός βρίσκοταν έως πρόσφατα και επι σειρά ετών υπο αναστήλωση και συντήρηση.
Η Μονή της Χώρας ήταν το δεύτερο πλέον επισκέψιμο βυζαντινό μνημείο της Πόλης μετά την Αγία Σοφία και το επισκέπτονταν κάθε μέρα, προκειμένου να θαυμάσουν τα ψηφιδωτά του, χιλιάδες τουρίστες.
Είναι προφανές πως η μετατροπή του σε τζαμί, πέρα από το αισθητικά ακαλαίσθητο αποτέλεσμα που αναμφισβήτητα θα προκαλέσει, συνιστά μεγάλο κίνδυνο και για τα ίδια τα πολύτιμα ψηφιδωτά και τις τοιχογραφίες του μοναδικού αυτού μνημείου."
