Self test: Το κόλπο των μαθητών για να βγουν θετικά

Οι μαθητές πάντα θα βρίσκουν τρόπους να γλιτώνουν ημέρες μαθημάτων. Και φυσικά, εδώ και μήνες έχουν αρχίσει να εκμεταλλεύονται τα… self test, εφευρίσκοντας τρόπους να βγαίνουν θετικά, χωρίς στην πραγματικότητα να είναι φορείς του κορωνοϊού. Η τεχνική; Μερικές σταγόνες πορτοκαλάδας ή αναψυκτικών τύπου cola φαίνεται πως είναι ό,τι χρειάζεται.

Η μέθοδος έγινε πρόσφατα viral σε βαθμό που να τη «μυριστούν» και οι ενήλικες. Όμως τελικά, πώς λειτουργεί αυτό το μαθητικό κόλπο;

Πώς λειτουργεί το τεστ

Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει, εξηγεί το BBC, πρώτα θα πρέπει να δούμε πώς ακριβώς λειτουργούν τα self test. Αν τα ανοίγαμε, θα βλέπαμε μια λωρίδα ενός υλικού, της νιτροκυτταρίνης, που θυμίζει χαρτί, και μια μικρή κόκκινη επιφάνεια κρυμμένη κάτω από το πλαστικό. Η κόκκινη επιφάνεια περιέχει τα αντισώματα που συνδέονται στον κορωνοϊό. Επιπλέον είναι συνδεδεμένη με νανοσωματίδια χρυσού (που έχουν κόκκινο χρώμα από τη φύση τους) και τα οποία μας επιτρέπουν να δούμε τα αντισώματα πάνω στη συσκευή. Όταν κάνουμε το τεστ, αναμειγνύουμε το δείγμα με ένα διάλυμα που διασφαλίζει πως θα έχει το σωστό pH πριν φτάσει στη λωρίδα της νιτροκυτταρίνης.

Αν φέρουμε πράγματι τον ιό, τα αντισώματα προσκολλούνται επάνω του – και το ίδιο ισχύει και για εκείνα που είναι ακινητοποιημένα δίπλα στο Τ. Έτσι, εμφανίζεται η γραμμή που δείχνει πως το τεστ βγήκε θετικό. Από την άλλη, τα αντισώματα που δεν έχουν προσκολληθεί στον ιό συνεχίζουν την πορεία τους μέσα στο τεστ και συναντούν αντισώματα που δεν είναι σχεδιασμένα για να προσκολλώνται επάνω στην Covid-19 και καταλήγουν να κολλούν πλάι στο C (που είναι το αρχικό της λέξης Control, δηλαδή Έλεγχος). Η γραμμή αυτή επιβεβαιώνει ότι το τεστ λειτούργησε σωστά.

Πώς, λοιπόν, βγαίνει θετική στον κορωνοϊό η… cola ή η πορτοκαλάδα;

Μια πιθανότητα είναι πως τα αναψυκτικά περιέχουν κάποια ουσία την οποία τα αντισώματα αναγνωρίζουν και προσκολλώνται επάνω της, όμως αυτό είναι μάλλον απίθανο.

Το πιθανότερο είναι πως κάποια αναψυκτικά επιδρούν στη λειτουργία των αντισωμάτων. Πολλά ροφήματα, από τους χυμούς μέχρι τα αναψυκτικά τύπου cola έχουν χρησιμοποιηθεί για αυτό το σκοπό και όλα τους έχουν κάτι κοινό: Είναι πολύ όξινα, δημιουργώντας ένα εχθρικό περιβάλλον για τα αντισώματα, που έχουν εξελιχθεί για να λειτουργούν εντός των συνθηκών του αίματός μας, με το σχεδόν ουδέτερο pH του.

Η διατήρηση του ιδανικού pH έχει κεντρική σημασία αν θέλουμε το τεστ να λειτουργεί σωστά, για αυτό και τα self test έρχονται με το γνωστό τους διάλυμα. Μάλιστα, αν αναμείξει κανείς την cola με το διάλυμα, το τρικ των μαθητών παύει να λειτουργεί.

Χωρίς το διάλυμα, τα αντισώματα στο τεστ είναι πλήρως εκτεθειμένα στα οξέα των αναψυκτικών, πράγμα που έχει δραματική επίπτωση στη λειτουργία τους.

Τα αντισώματα είναι πρωτεΐνες και αποτελούνται από αμινοξέα που είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους δημιουργώντας μακριές, γραμμικές αλυσίδες. Οι αλυσίδες αυτές διπλώνουν για να σχηματίσουν πολύ συγκεκριμένες δομές  και ακόμη και η πιο μικρή αλλαγή μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία τους.

Οι δομές αυτές συντηρούνται μέσα από ένα δίκτυο πολλών χιλιάδων αλληλεπιδράσεων μεταξύ των διαφορετικών τμημάτων των πρωτεϊνών. Για παράδειγμα, τα αρνητικά φορτισμένα μέρη μιας πρωτεΐνης έλκονται από τα θετικά φορτισμένα μέρη.

Όμως σε όξινες συνθήκες, η πρωτεΐνη φορτίζεται όλο και πιο θετικά. Ως αποτέλεσμα, πολλές από τις αλληλεπιδράσεις που την κρατούν σταθερή διαταράσσονται και η ευαίσθητη δομή της επηρεάζεται μέχρι που δεν μπορεί πια να λειτουργήσει σωστά. Στην προκειμένη περίπτωση, η ευαισθησία των αντισωμάτων απέναντι στον ιό χάνεται.

Όπως αναφέρει το BBC, δεδομένων αυτών των πληροφοριών, ίσως θα περίμενε κανείς πως τα οξέα θα κατέληγαν σε ένα τεστ χωρίς αποτέλεσμα. Όμως, όπως εξηγεί το σχετικό κείμενο, οι αλληλεπιδράσεις που δημιουργούσαν τις πρωτεΐνες εξακολουθούν να ψάχνουν κάτι επί του οποίου να προσκολληθούν. Έτσι, καταλήγει ο δημοσιογράφος, δεν είναι απίθανο τα αδρανοποιημένα αντισώματα να κολλούν απευθείας επάνω στα σωματίδια του χρυσού, παράγοντας τα διαβόητα ψευδώς θετικά.

Επιπλέον, ο δημοσιογράφος αποκαλύπτει και ένα τρικ που μπορεί να μας δείξει αν ένα τεστ έχει παραχαραχθεί:

Τα αντισώματα, όπως και οι περισσότερες πρωτεΐνες, έχουν την ικανότητα να αναδιπλώνονται και να ανακτούν τη λειτουργία τους όταν οι συνθήκες που τα περιβάλλουν επανέρχονται στη φυσιολογική κατάσταση. Έτσι, αν ξεπλύνουμε το τεστ που έχει ποτιστεί με αναψυκτικό με το διάλυμα που το συνοδεύει, τα ακινητοποιημένα αντισώματα που έχουν «κολλήσει» στη γραμμή Τα θα ανακτήσουν τη λειτουργία τους και θα απελευθερώσουν τα σωματίδια χρυσού, αποκαλύπτοντας πως στην πραγματικότητα το τεστ ήταν αρνητικό.

Με πληροφορίες από BBC