Πληθωρισμός: Απειλή εκτροχιασμού λόγω της κρίσης στην Ουκρανία

Στα ύψη σκαρφάλωσαν οι τιμές των εμπορευμάτων και των πρώτων υλών από την ένταση στην Ουκρανία, δημιουργώντας εκ νέου εκρηκτικό κοκτέιλ για τον πληθωρισμό που στην Ευρώπη τρέχει ήδη με 5,1% απειλώντας τα εισοδήματα των νοικοκυριών και τους προϋπολογισμούς των κυβερνήσεων.

Πετρέλαιο, βενζίνες, φυσικό αέριο, αλλά και νικέλιο, αλουμίνιο και αλεύρι και σιτηρά που παράγονται σε μεγάλες ποσότητες σε Ουκρανία και Ρωσία είδαν τις τιμές τους να ανεβαίνουν σημαντικά, όπως συνήθως γίνεται σε τέτοιες περιόδους ισχυρών γεωπολιτικών εντάσεων.

Η προοπτική εκατέρωθεν κυρώσεων, μάλιστα, μεταξύ Μόσχας και Βρυξελλών δημιουργεί τις συνθήκες για να συνεχιστεί η αναταραχή στις αγορές με τις τιμές να κινδυνεύουν να κινηθούν σε ακόμη πιο υψηλά επίπεδα.

Πρόκειται για δύσκολο παζλ που καλούνται τώρα να λύσουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις οι οποίες επιδιώκουν να διασφαλίσουν επάρκεια σε ενέργεια αλλά και να σταθεροποιήσουν τις τιμές.

Πρόκειται επίσης για ακόμη πιο σύνθετο γρίφο τον οποίο θα κληθεί τώρα να αντιμετωπίσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία προσπαθεί να ισορροπήσει στην όλο και πιο λεπτή γραμμή ανάμεσα στη στήριξη της οικονομίας του ευρώ και της αντιμετώπισης ισχυρών πληθωριστικών πιέσεων που απειλούν να ξεφύγουν από κάθε έλεγχο.

Φωτιά στις τιμές καυσίμων

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Το πετρέλαιο μπρεντ εκτοξεύτηκε έως τα 99 δολάρια το βαρέλι για να υποχωρήσει στη συνέχεια στα επίπεδα των 97 δολαρίων, μια ανάσα πριν τα 100 δολάρια. Πρόκειται για τα υψηλότερα επίπεδα από το 2014 καθώς εντείνονται οι φόβοι για την τροφοδοσία ενέργειας της Γηραιάς Ηπείρου –και τρίβουν τα χέρια οι κερδοσκόποι. 

Το σκηνικό αυτό δημιουργεί τις προϋποθέσεις για νέο άλμα στις τιμές της αμόλυβδης και του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης που ήδη στην Ελλάδα και σε όλες τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες έχουν χτυπήσει κόκκινο. Με τη μέση πανελλαδική της αμόλυβδης 95 οκτανίων κοντά στο 1,90 ευρώ και την τιμή αυτή να ξεπερνά κατά πολύ τα 2 ευρώ σε πολλές περιοχές της περιφέρειας και ιδίως στα νησιά, δημιουργείται μεταξύ άλλων όχι μόνο μείζον ζήτημα για το πορτοφόλι των νοικοκυριών αλλά και προοπτικές για ακόμη μεγαλύτερη νοθεία.

Οι τιμές του φυσικού αερίου έκαναν νέο άλμα 10% φτάνοντας στα 80 ευρώ ανά μεγαβατώρα στην αγορά της Ευρώπης (Dutch TTF Prices) και είναι σταθερά υπερτετραπλάσιες από αυτές της αντίστοιχης περιόδου πέρσι. Σε χώρες μάλιστα όπου το φυσικό αέριο δεν χρησιμοποιείται μαζικά μόνο για θέρμανση αλλά και για παραγωγή ενέργειας, όπως η Γερμανία, ο πήχης των προκλήσεων ανεβαίνει σημαντικά λόγω της διαφαινόμενης αναστολής αδειοδότησης του αγωγού Nord Stream 2 που έχει ήδη ολοκληρωθεί. 

Επιπλέον εκτός από τις τιμές στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στις αγορές, υπάρχει και κίνδυνος φυσικής διακοπής ρωσικών προμηθειών πετρελαίου στην Ευρώπη. Διυλιστήρια της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης βασίζονται σε σημαντικό βαθμό στο αργό πετρέλαιο Urals – την κύρια κατηγορία αργού που εξάγεται από τη Ρωσία – το οποίο ρέει μέσω του νότιου βραχίονα του αγωγού Druzhba, ο οποίος διασχίζει την Ουκρανία έως τη Σλοβακία, την Ουγγαρία και την Τσεχική Δημοκρατία. Συνολικά, η Ευρώπη εισάγει κάθε ημέρα 2,7 εκατομμύρια βαρέλια ρωσικού αργού και 1,1 εκατομμύρια βαρέλια διυλισμένων προϊόντων, σύμφωνα με την S&P Global Platts. Η Ρωσία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου και σημαντικός παραγωγός αλουμινίου, νικελίου και άλλων μετάλλων. Οποιαδήποτε διακοπή των ρωσικών εξαγωγών θα αποτελούσε πήγμα για τις αγορές πετρελαίου, φυσικού αερίου και μετάλλων παγκοσμίως, προειδοποιούν αναλυτές της Wall Street Journal

«Καίνε» οι πρώτες ύλες και τρόφιμα

Από την κρίση Ουκρανία και Ρωσίας επηρεάζονται ιδιαίτερα οι τιμές σε πολύ βασικές πρώτες ύλες όπως το νικέλιο και το αλουμίνιο και σε τρόφιμα όπως το αλεύρι τα οποία παράγονται μαζικά στις δύο αυτές χώρες. Οι τιμές των αλεύρων έφτασαν τα 8,2 δολάρια ανα μπουσέλ ενώ οι τιμές του καλαμποκιού έφτασαν τα 6,6 δολάρια ανά μπουσέλ.

Εκτός από την Ευρώπη, χώρες στη Μέση Ανατολή, όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και ο Λίβανος, βασίζονται στη Ρωσία και την Ουκρανία για σημαντικό μέρος των αναγκών τους σε σιτάρι. Οποιαδήποτε διαταραχή θα μπορούσε να οδηγήσει σε ραγδαία άνοδο των τιμών του ψωμιού σε μια εποχή που ο πληθωρισμός ήδη πλήττει την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία.

Ένταση της κατάστασης στην Ουκρανία θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε προβλήματα στις εξαγωγές αλεύρων από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας.

Στα μέταλλα, τις βασικές πρώτες ύλες για τα εργοστάσια κάθε είδους που φτιάχνουν από καρφίτσες μέχρι αεροσκάφη και αυτοκίνητα, οι τιμές ακολουθούν κι αυτές την ανιούσα. Το αλουμίνιο έφτασε πάνω από τα 3.320 δολάρια ο μετρικός τόνος στο Λονδίνο. Το νικέλιο που χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων σε κατασκευές υψηλής τεχνολογίας και σε μπαταρίες, έσπασε και το φράγμα των 24.670 δολαρίων ο μετρικός τόνος.