Χτυπούν «καμπανάκια» για την εκτόξευση του χρέους

Το πολύ φθηνό χρήμα πλησιάζει, όπως όλα δείχνουν, προς το τέλος του και ένας από τους κινδύνους που δημιουργούνται είναι η εξυπηρέτηση χρέους με υψηλότερα επιτόκια που συνεπάγεται αυτή η επερχόμενη αλλαγή της νομισματικής πολιτικής.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει ήδη δώσει σήμα ότι θα προχωρήσει σε αυξήσεις επιτοκίων από τον Μάρτιο και μετά. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επισήμως διατηρεί αμετάβλητη την πολιτική της, αλλά αναλυτές προβλέπουν ότι θα υπάρξει αύξηση στο κόστος δανεισμού κατά τουλάχιστον 50 μονάδες βάσης, αρχής γενομένης πιθανότατα από το τέταρτο φετινό τρίμηνο.

Οι τάσεις αυτές φαίνονται ήδη στα επιτόκια των κρατικών ομολόγων, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας, που ανεβαίνουν λόγω των προσδοκιών. Η κατάσταση γίνεται πιο δύσκολη καθώς το χρέος όλων σχεδόν των χωρών, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας, έχει αυξηθεί σημαντικά μετά την πανδημία. Τον μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν κυρίως αναπτυσσόμενες χώρες αλλά κανείς δεν μένει ανεπηρέαστος.

Είναι ενδεικτικό ότι τα επιτόκια των 10ετών κρατικών ομολόγων της Γερμανίας έχουν φτάσει ξανά σε θετικά επίπεδα παρουσιάζοντας αύξηση άνω των 60 μονάδων βάσης σε διάστημα έτους.

Στην Ιταλία τα επιτόκια αυτά έχουν ξεπεράσει το 1,8% με αύξηση 130 μονάδων βάσης σε επίπεδο δωδεκαμήνου. Στην Ισπανία τα επιτόκια είναι πάνω από 1% με αύξηση σχεδόν 100 μονάδων βάσης, ενώ στην Ελλάδα έχουν ξεπεράσει πλέον το 2,4% με άνοδο 170 μονάδων βάσης σε διάστημα έτους. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί όσο θα αυξάνεται το κόστος δανεισμού από τις κεντρικές τράπεζες.

Οπως προειδοποιεί το περιοδικό Economist το παγκόσμιο χρέος έχει φτάσει από 83 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2000 σε σχεδόν 300 τρισ. δολάρια το 2021, καταγράφοντας ρυθμό αύξησης σχεδόν διπλάσιο από τον ρυθμό αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ. Οπως αναφέρει, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε από το 230% του ΑΕΠ το 2000 στο 320% πριν από την πανδημία, προτού ο Covid-19 το ωθήσει στο ακόμη υψηλότερο ποσοστό του 355% πέρυσι.

Ο λογαριασμός

Οι αναλυτές του περιοδικού προειδοποιούν ευθέως για τις επερχόμενες αυξήσεις επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες. Το μέγεθος του παγκόσμιου λογαριασμού τόκων είναι τεράστιο. Ο Economist εκτιμά ότι τα νοικοκυριά, οι εταιρείες, οι χρηματοπιστωτικές εταιρείες και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο πλήρωσαν περίπου 10,2 τρισεκατομμύρια δολάρια σε εξυπηρέτηση τόκων το 2021, που αντιστοιχεί στο 11% του ΑΕΠ. Και επισημαίνει ότι όσο αυξάνονται τα επιτόκια οι χώρες και οι ιδιώτες δανειολήπτες θα πιέζονται πιο πολύ.

Ανάμεσα στις χώρες με τις μεγαλύτερες προκλήσεις ως προς τον λόγο χρέους προς εισόδημα και την αλλαγή στον λόγο χρέους προς εισόδημα, ο Economist τοποθετεί μεταξύ άλλων την Ελλάδα, τον Λίβανο, τη Νιγηρία, τη Βρετανία, την Κίνα, τις ΗΠΑ, την Αργεντινή, τη Σουηδία, την Ελβετία και τη Δανία.

Μόνο οι φτωχότερες χώρες του κόσμου αντιμετωπίζουν αυξήσεις σχεδόν 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις αποπληρωμές χρέους φέτος, αφού πολλές από αυτές απέρριψαν διεθνή προσπάθεια ελάφρυνσης των χρεών αυτών και αντ’ αυτού στράφηκαν στις κεφαλαιαγορές για να χρηματοδοτήσουν τα προγράμματα αντιμετώπισης της πανδημίας, σύμφωνα με στοιχεία των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».

Επιπλέον, ομάδα 74 χωρών χαμηλού εισοδήματος θα πρέπει να αποπληρώσει συνολικά χρέη περίπου 35 δισ. δολ. σε ιδιώτες και κρατικούς δανειστές κατά τη διάρκεια του 2022, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Πρόκειται για ποσό που είναι αυξημένο κατά 45% από το 2020, κάτι που δείχνουν με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία αυτά που επικαλείται η βρετανική εφημερίδα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ