Θεματοφύλακες της πολιτισμικής υστέρησης

Του Γιώργου Πανταγιά*

Το φαινόμενο είναι σύνηθες. Μάλιστα θα έλεγα και διαχρονικό. Αρκετές δε φορές το θεωρούμε γραφικό και ανάξιο να ασχοληθούμε μαζί του. Στην πραγματικότητα αντανακλά την τάση υποτίμησης νοσηρών καταστάσεων. Έτσι τις προσπερνάμε αδιαφορώντας για τις συνέπειες τους, στο κοινωνικό σώμα. Και πρωτίστως για τις αντιλήψεις που καλλιεργούν και συντηρούν. 

Ουσιαστικά πρόκειται για την αδυναμία μας να διαχωρίσουμε το γελοίο από το επικίνδυνο. Την κοινωνική υστέρηση από την ψυχική διαταραχή. Τη μειονεξία από τις βιωματικές ενοχές. 

Ως εκ τούτου οι ερμηνείες είναι κυρίως επιφανειακές και επιπόλαιες. Με άλλα λόγια δεν μπορούμε να αποκρυπτογραφήσουμε τις θεατές και αθέατες πλευρές σύνθετων γεγονότων και ενεργειών. Πολλώ μάλλον να αντιληφθούμε τις ανομολόγητες επιδιώξεις των πρωταγωνιστών τους. 

Η πρόσφατη εμφάνιση των αυτοαποκαλούμενων «θεματοφυλάκων» είναι άκρως αποκαλυπτική και ταυτόχρονα ανησυχητική. Η δράση τους όπως αποδεικνύεται κάθε άλλο παρά αδιάφορη είναι. Δεν περιορίζεται μόνο στις καταγγελίες και τις διαμαρτυρίες κατά του εμβολιασμού. Ούτε εξαντλείται  στην άρνησή τους να αποδεχθούν, τα υγειονομικά μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας. 

Η αρπαγή με χειροπέδες του γυμνασιάρχη στην Πιερία είναι ενδεικτική των ακραίων πεποιθήσεων τους. Τα κανιβαλικά τους ένστικτα παραπέμπουν σε φασιστοειδείς  αγριότητες. Το κάψιμο του βιβλίου του Ευγένιου Τριβιζά στη Χαλκίδα  είναι δείκτης σκοταδισμού. Αρκεί να θυμηθούμε πως την πυρά των βιβλίων καθιέρωσε ο ναζισμός. 

Πάντως και στις δύο περιπτώσεις το βέβαιο είναι ότι το σκοτάδι συνυπάρχει με το φθόνο. Ο φόβος με το μίσος. Η εχθροπάθεια με τις ψυχώσεις. Οι πράξεις και οι ενέργειές των αντιεμβολιαστών  δεν είναι απλώς ανόητες. Ούτε βέβαια αφελείς. Οι θιασώτες τους συνιστούν σκληρούς πυρήνες παραστρατιωτικών οργανώσεων. Η υπόστασή τους  στηρίζεται σε ένα πλέγμα αντιδημοκρατικών αντιλήψεων και οργανωμένων δομών. Το κίνημα τους έχει ισχυρή και διακριτή ιδεολογικοπολιτική χροιά. Η ακροδεξιά του ταυτότητα είναι αναμφισβήτητη. Η συγγένεια του με τη χρυσαυγήτικη μήτρα είναι περισσότερο από εμφανής. 

Η αποψίλωση  του ναζιστικού μορφώματος δεν σημαίνει και οριστικό ξερίζωμα. Η διάχυσή του σε ένα τμήμα της κοινωνίας είναι και παραμένει υπαρκτή. Η άρδευση συντηρεί έναν υφέρποντα λαϊκισμό και ανορθολογισμό. Και το σημαντικότερο ανατροφοδοτεί διαρκώς φασίζουσες δεξαμενές. 

Έτσι εύκολα διαπιστώνουμε ότι η χρεοκοπία έφερε στο προσκήνιο τους αγανακτισμένους και τους ψεκασμένους. Η πανδημία τους αντιεμβολιαστές και τους θεματοφύλακες. Κοινό χαρακτηριστικό τους είναι η άρνηση της πραγματικότητας. Οι σκιαμαχίες και οι φαντασιώσεις. Οι συνωμοσιολογικές  θεωρίες καθώς και ένα κράμα ακραίων  αντιδραστικών απόψεων. 

Όποιο μανδύα και αν φορούν δεν παύουν να αποτελούν έκφραση πολιτισμικής υστέρησης. Και το χειρότερο αντιστρατεύονται τη χώρα και την κοινωνία, θέλοντας να τις καταστήσουν παρανάλωμα του λαϊκισμού και του φασισμού.  

Οι αποκαλούμενοι θεματοφύλακες  δεν είναι γραφικοί και περιθωριακοί, όπως λανθασμένα πολλοί νομίζουν. Απεναντίας είναι επικίνδυνοι γιατί διαχέουν και μπολιάζουν με το δηλητήριό τους ένα αξιοσημείωτο ακροατήριο. Το διαπιστώνουμε καιρό τώρα παρακολουθώντας τις υπόγειες διεργασίες, οι οποίες συντελούνται στο κοινωνικό σώμα. Το αντιδραστικό κύμα που το διαπερνά, αποδεικνύεται ανθεκτικότατο.