Τα μηνύματα της Μεταπολίτευσης, αλλαγές και κατευθύνσεις

του Γιώργου Α. Ζερβάκη *

Η Μεταπολίτευση και όλο αυτό το διάστημα των πέντε δεκαετιών,  ακολουθήθηκε από την εδραίωση και εμβάθυνση της Δημοκρατίας, την ομαλή εναλλαγή των κομμάτων στην διακυβέρνηση της χώρας. Στο πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό περιβάλλον δημιουργήθηκαν σημαντικές μεταβολές, η επιστροφή σε ένα δημοκρατικό περιβάλλον επανέφερε το αίτημα ενσωμάτωσης της Ελλάδος στην Ενωμένη Ευρώπη. Ο ισχυρός, εμβληματικός οραματισμός του Κωνσταντίνου Καραμανλή, σε συνδυασμό με την υποστήριξη του Γάλλου Προέδρου Βαλερί Ζισκάρ Ντ’ Εσταίν, οδήγησε στην υπογραφή ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ.

Η μεταπολιτευτική εποχή οδήγησε την χώρα να ενδυναμώσει την σχέση της με την Ευρώπη και 22 χρόνια μετά από τον Ιούλιο του 1974, να αποτελεί μέρος της ζώνης του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος και της Οικονομικής Νομισματικής Ένωσης.

Κλείνοντας αυτόν τον μισό αιώνα της Μεταπολίτευσης, με την εγκαθίδρυση της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας, οφείλουμε να ενσκύψουμε σε όλα αυτά που διαμορφώθηκαν σε όλα αυτά τα χρόνια. Στα επιτεύγματα, στα οφέλη που προέκυψαν αλλά και στις ελλειμματικές καταστάσεις. Στο πολιτικό σύστημα, στην πιο ομαλή κοινοβουλευτική περίοδο, με ένα υποδειγματικό, προοδευτικό Συνταγματικό Χάρτη. Στο οικονομικό επίπεδο όμως απωλέσαμε τεράστιες αναπτυξιακές δυνατότητες, τόσο στην παραγωγική οικονομική διαδικασία, στον πρωτογενή-αγροτικό τομέα, ενώ ένας δυσκίνητος και αντιπαραγωγικός Δημόσιος Τομέας, έγινε περισσότερο υπερμεγέθης, χωρίς κίνητρα αξιολόγησης και απόδοσης. Όλα αυτά ξεκίνησαν στα πρώτα μεταενταξιακά χρόνια, με την επικράτηση τους να λειτουργεί αντίθετα από την τροχιά κατεύθυνσης που χρειαζόταν η χώρα εντός της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας.

Στην έξαρση της δημοσιονομικής κρίσης, το καλοκαίρι  του 2015, εν μέσω αβεβαιοτήτων που προκλήθηκαν συν τοις άλλοις από την πρόκληση ενός δημοψηφίσματος που είχε διαιρετικές και αντιευρωπαϊκές αναφορές, ένας ανεξέλεγκτος λαϊκισμός, μια ασυνάρτητη ριζοσπαστικοποίηση ακραίων δυνάμεων και κινημάτων, λειτούργησε υπονομευτικά  εις βάρος της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, του πολιτικού συστήματος γενικότερα. Μέσα στο Κοινοβούλιο είχαν ήδη εισέλθει οι θιασώτες της εθνικοσοσιαλιστικής ιδεολογίας, τραυματίζοντας σε κάθε ευκαιρία το πολίτευμα, τον δημοκρατικό διάλογο, σε συνδυασμό με την παρουσία άλλων αντισυστημικών θέσεων, εχθρικών προς την ευρωπαϊκό δρόμο της χώρας.

Στην 50η επέτειο της Μεταπολίτευσης, όσα συνέβησαν στην πρόσφατη δημοσιονομική κρίση, μας επισημαίνουν πως με εγχώρια λάθη και παραλείψεις μας, βιώσαμε την κατάσταση χρεοκοπίας. Και πως όμως, μέσα από μια προσπάθεια με τεράστιες δυσκολίες, ενισχύοντας το συλλογικό, χωρίς την απειλή της απώλειας του ευρωπαϊκού κεκτημένου της χώρας, ξεπερνώντας το πολιτικό κόστος, δημιουργήθηκαν σε πολιτικό, κοινοβουλευτικό επίπεδο, συνεργασίες που επέτρεψαν στην χώρα να προχωρήσει μπροστά.

Ένα και πλέον χρόνο μετά την εκλογική αναμέτρηση του 2023, που διαμόρφωσε το σημερινό πολιτικό, κοινοβουλευτικό σκηνικό, το κυβερνητικό σχήμα και την αποτύπωση των αντιπολιτευόμενων δυνάμεων, χρειαζόμαστε την βαθύτερη αποτύπωση ενός ουσιαστικού δημόσιου λόγου. Κυριαρχούν αυτοεγκλωβισμοί, στην Αριστερά κυριαρχούν τα απόνερα μιας διάσπασης σε συνδυασμό με την διατήρηση τοξικότητας, τα ελλείμματα στο αντιπολιτευτικό περιβάλλον είναι τέτοια που δεν έχουν κάτι υπερβατικό να επιδείξουν.

Η χώρα όμως, το οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα της, χρειάζονται όχι περιοχές αυτοεγκλωβισμών, αλλά κινητικότητα προς το μέλλον. Δεν χρειαζόμαστε ημιτελείς βηματισμούς, αλλά ολοκληρωμένες κατευθύνσεις, να εντατικοποιήσουμε το περιεχόμενο ενός δομικού εκσυγχρονισμού, μέσα από μια διευρυμένη εθνική και κοινωνική συμφωνία.

Σήμερα, το κεκτημένο της πιο ομαλής δημοκρατικής περιόδου στο σύγχρονο ελληνική κράτος, το κεκτημένο μιας πορείας με σταθερότητα και ομαλότητα, αποτυπώνει την αναγκαιότητα για μια ριζική μετατόπιση σε ένα αύριο εγγύτερα προς την ευρωπαϊκή προοπτική, να προσπεράσουμε οριστικά την στασιμότητα των δημαγωγικών προσδιορισμών. Χρειαζόμαστε ένα νέο προβληματισμό για την παγιωμένη γεωστρατηγική θέση της χώρας μέσα στην Ευρώπη και στον  ατλαντικό θεσμικό αμυντικό μηχανισμό, στο περιφερειακό και διεθνές περιβάλλον, να αποφασίσουμε δραστικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, η χώρα πρέπει να αναθεωρήσει το γεγονός ότι είναι αναχρονιστικό και καθόλου προοδευτικό να εμμένουμε μόνο στην ύπαρξη κρατικής ανώτατης εκπαίδευσης. Χρειαζόμαστε κατευθύνσεις λογικής και ρεαλισμού απέναντι στις παραδοξότητες του λαϊκισμού.

* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης, είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης