Του Γιώργου Στειακάκη
Θα πάρω ως δεδομένο ότι όλοι όσοι ζούμε μόνιμα στην Κρήτη αγαπάμε τον τόπο μας και επιθυμούμε οι συνθήκες ζωής να είναι οι καλύτερες (= ευημερία). Εκτός από εμάς που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε εδώ, πάρα πολλοί άνθρωποι μάλιστα έχουν επιλέξει την Κρήτη για μόνιμη διαμονή. Όταν οι υπόλοιποι Έλληνες ασκούν κριτική στους Κρητικούς για τις κακές τους συνήθειες και συμπεριφορές, κι εγώ ενοχλούμαι, διότι συνήθως είναι αφοριστική και γενικευμένη, από ανθρώπους που δεν ξέρουν τίποτα περισσότερο από τις ταμπέλες που βάζουν τα ΜΜΕ. Χρόνο με το χρόνο, όμως, ακόμα και δικοί μας άνθρωποι, που είτε ζουν μόνιμα εδώ είτε όχι, έχουν αρχίσει να εξανίστανται με τα φαινόμενα αντικοινωνικής συμπεριφοράς, τα οποία η «κρητική» κουλτούρα σε μεγάλο βαθμό τα έχει βαφτίσει έθιμα ή τα έχει συνηθίσει λόγω της συχνότητας εμφάνισης τους.
Για να μην σας κάνω τον έξυπνο και ενημερωμένο, μπορείτε να ψάξετε στο ίντερνετ για μελέτες Ελληνικών Πανεπιστημίων (ιδίως της Κρήτης) με στατιστικά στοιχεία σε σύγκριση με ελληνικούς και ευρωπαϊκούς μέσος όρους. Και δεν το λέω αυτό για να εκπλαγείτε, αλλά για να προβληματιστείτε σχετικά με το τι πρέπει να κάνουμε εμείς ως πολίτες και κάτοικοι του νησιού.
Θα αναφέρω απλώς επτά στοιχεία – παραδείγματα:
1) Η Κρήτη σε έρευνα δυο μάλιστα δικών της Πανεπιστημίων βγήκε πρώτη και με διαφορά με το μεγαλύτερο ποσοστό κακοποίησης γυναικών και εφήβων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (τα ποσοστά των καταγγελιών αφορούν κατά 52% στο Ηράκλειο, κατά 30% στα Χανιά, στο Ρέθυμνο το ποσοστό είναι στο 10% και στο Λασίθι 8%).
2) Η Κρήτη είναι το μοναδικό μέρος της Δύσης που υπάρχει σε τόσο μεγάλο βαθμό παράνομη οπλοκατοχή. Το 2018 η ΕΛΑΣ έλεγε ότι είναι περισσότερα τα όπλα από τους ανθρώπους. Στο νησί υπολογίζεται ότι υπάρχουν τουλάχιστον ένα εκατομμύριο όπλα.
3) Έχει επίσης το μεγαλύτερο ποσοστό παράνομης οπλοχρησίας.
4) Η Κρήτη είναι το μοναδικό μέρος στην Δύση που στις περισσότερες εκδηλώσεις βγαίνουν όπλα και πέφτουν σφαίρες (ακόμα και στην κηδεία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, μπροστά στον σημερινό πρωθυπουργό και άλλους επισήμους, πέρα από τις βολές που έριξε το άγημα του στρατού, κάποιοι παράνομα έβγαλαν όπλα και έριξαν στον αέρα).
5) Είναι το μοναδικό μέρος στον Δυτικό κόσμο που ο μέσος πολίτης παίρνει την γυναίκα του και τα παιδιά του και πηγαίνει σε εκδηλώσεις γνωρίζοντας από πριν ότι θα βγουν όπλα και θα πέσουν σφαίρες, βάζοντας έτσι την ζωή τους σε κίνδυνο.
6) Η Κρήτη είναι πρώτη σε αλκοολισμό στην Ελλάδα. Τα νούμερα είναι τρομακτικά ακόμα και σε εφήβους. Το νησί κατατάσσεται στην 1η θέση με το υψηλότερο ποσοστό μαθητών 15-19 ετών της χώρας που κάνουν υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών.
7) Αρνητικά είναι και τα ρεκόρ σε τροχαία ατυχήματα λόγω απρόσεκτης οδήγησης, κατανάλωσης αλκοόλ αλλά και οδήγησης από ανήλικους.
Όπως γνωρίζετε, η κοινωνική πραγματικότητα εξελίσσεται με πολύ γρηγορότερους ρυθμούς απ’ ότι οι νόμοι, οι αποφάσεις της εκάστοτε κυβέρνησης και κινείται η Αστυνομία. Αφήστε που δεν αφορούν όλα την Αστυνομία και τη Δικαιοσύνη. Η αντικοινωνική συμπεριφορά όταν αφορά σε τεράστιο τμήμα του πληθυσμού αποτελεί γενικευμένη κατάσταση και δεν αντιμετωπίζεται μόνο με αυστηροποίηση των ποινών και των ελέγχων. Είναι βέβαια αναγκαίος όρος, αλλά όχι επαρκής. Πέραν τούτου, κάποιες συμπεριφορές δεν βλάπτουν άλλους, αλλά τους ίδιους που τις κάνουν, όπως ο αλκοολισμός των νέων ή συμμετοχή σε εκδηλώσεις που άλλοι κάνουν χρήση όπλων.
Η κατάσταση εδώ που έχει φτάσει, εξελισσόμενη επί δεκαετίες, δεν έχει φτάσει ερήμην μας. Οι συμπεριφορές που μας βλάπτουν (και δεν εννοώ την εικόνα μας) έχουν αλλοτριώσει την κουλτούρα μας σε τέτοιο βαθμό που δεν μας ξενίζουν πια. Λίγοι εξανίστανται, διαμαρτύρονται, εναντιώνονται και καταγγέλλουν (= ρουφιάνοι). Αλλά και να καταγγείλει κάποιος την οπλοχρησία, πως θα καταγγείλει την οδήγηση σε κατάσταση μέθης; Και να καταγγείλει κάποιος τον ξυλοδαρμό της συζύγου ή του παιδιού στο διπλανό διαμέρισμα, ποιος θα καταγγείλει την ενδοοικογενειακή βία στο χωριό ή σε απομακρυσμένη περιοχή; Και να θέλει να καταγγείλει κάποιος την οπλοκατοχή, δόξα τω Θεώ έχουμε τόπους να τα κρύψουμε.
Ε και τι θα γίνει; Για να γίνει κάτι, πρώτα απ’ όλα, θα πρέπει η πολιτική τάξη (ανεξαρτήτως κυβέρνησης) να θέλει να αλλάξει κάτι. Εγώ δεν είμαι σίγουρος (για να το πω κομψά) ότι θέλει να αγγίξει το πρόβλημα, λόγω πελατειακών και εκλογικών σχέσεων. Ακόμα κι αν το τολμούσε κάποια κυβέρνηση να βάλει το μαχαίρι στο κόκκαλο, αυτό θα είχε μερική επιτυχία ως προς το αποτέλεσμα. Οι κουλτούρες κοινωνικής συμπεριφοράς, οι συνήθειες και τα «έθιμα» δεν αλλάζουν εύκολα, αλλά ούτε με κατασταλτικά μέσα μόνο. Ερχόμαστε τώρα στον ρόλο των πολλών ή λίγων συνετών (ας το πούμε έτσι) ανθρώπων που ζουν μαζί (στον ίδιο τόπο και συνυπάρχουν) με αυτούς που βάζουν σε κίνδυνο τους άλλους και τους εαυτούς τους. Αυτοί οι άλλοι εκπροσωπούν ένα παράδειγμα ζωής και κοινωνικής συμπεριφοράς (που δεν βάζει κίνδυνο άλλους), το οποίο πρέπει να υπερασπιστούν με κάθε κόστος. Και σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο η υπεράσπιση της ζωής και της σωματικής ακεραιότητας πρέπει να είναι δραστική και αποφασιστική. Και για να το κάνουμε θα πρέπει να κοιτάξουμε κατάματα την αλήθεια και να την αναγνωρίσουμε και να πούμε ΤΕΛΟΣ.
