Προς Γυναίκες: «Το προσωπικό είναι πολιτικό»

Της Ελένης Μαραγκάκη

Κάθε χρόνο γιορτάζουμε ξανά τη Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας επειδή ο ΟΗΕ τη θέσπισε το 1975 στο παγκόσμιο ημερολόγιο, αφενός για να αναδείξει τη σημαντικότητα και την ιδιαιτερότητα της Γυναίκας και αφετέρου για να προβληματίζει, για να υπενθυμίζει τους αγώνες για τα δικαιώματα των γυναικών, για να ευαισθητοποιεί διαρκώς και μόνιμα την παγκόσμια κοινότητα γύρω από τα ζητήματα του γυναικείου φύλου και κυρίως γύρω από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει εξαιτίας της παράλογης διάκρισης που έχει ως αποτέλεσμα συχνά να υποτιμάται η θέση της γυναίκας, να απαξιώνεται η φύση της, να μην έχει ίση μεταχείριση ή και να μην έχει καν δυνατότητα στην ίση μεταχείριση.

Σίγουρα σε όλους τους χρόνους έως σήμερα, ο αγώνας των γυναικών και όσων υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα στον κόσμο, έχουν επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα κατά της έμφυλης διάκρισης. Όταν όμως το 2018 ο ΟΗΕ μοιράζει το ΒΡΑΒΕΙΟ ΝΟΜΠΕΛ ΕΙΡΗΝΗΣ στην 25χρονη ακτιβίστρια Νάντια Μουράντ για την αντοχή και τον αγώνα της κατά της σεξουαλικής βίας εναντίον των γυναικών και στον γυναικολόγο Ντένις Μουκουέγκε που ως χειρούργος έχει αφοσιωθεί στην φροντίδα θυμάτων βιασμού και σεξουαλικής βίας στο Κονγκό, όταν στο τέλος του ίδιου έτους η Διεθνής Αμνηστία στην ετήσια αναφορά της εστιάζει στον τίτλο και στο περιεχόμενο της στον θαρραλέο αγώνα των γυναικών που πυροδοτήθηκε από τις καταπιεστικές και σεξιστικές πολιτικές, τότε είναι αντιληπτό πως παράλληλα με την πρόοδο συντρέχει η οπισθοδρόμηση και πως το πρόβλημα παραμένει άλυτο. Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2017) για τη βία κατά των γυναικών και την προσχώρηση της ΕΕ στη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης έδειξε πως η έμφυλη βία και ειδικότερα η ενδοοικογενειακή βία έχει καταστεί για τις γυναίκες της ΕΕ μεταξύ 15 και 44 ετών η πρώτη αιτία θανάτου και αναπηρίας αφήνοντας πίσω τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα ή τον καρκίνο. Το Παρατηρητήριο για την Ισότητα των δύο φύλων στην Ελλάδα τονίζει την αναγκαιότητα της ουσιαστικής ισότητας στην πράξη, πέρα από τους συμβολισμούς καθώς η θέση της Ελλάδας ολισθαίνει σε σχέση με τα δικαιώματα των γυναικών και τις σχετικές πολιτικές που θα αμβλύνουν το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων.

Σαφώς, την ίδια στιγμή γυναίκες διακρίνονται παντού. Στις επιστήμες, στον αθλητισμό, στον πολιτισμό, στην πολιτική και στην καθημερινότητα μας. Αυτές είναι γυναίκες που μας αντιπροσωπεύουν και είμαστε υπερήφανες γι αυτές. Τις άλλες γυναίκες που είναι σε κίνδυνο ή σε μειονεκτική θέση πρέπει να τις υπερασπιστούμε εμείς, πρέπει να τις αντιπροσωπεύσουμε εμείς με τον λόγο μας, με τη δράση μας και με την επιρροή των αποφάσεων που λαμβάνονται στον κόσμο.

«Το προσωπικό είναι πολιτικό» Ένα σύνθημα που κυριάρχησε παγκόσμια από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 εκφράζοντας εύστοχα αρχικά τα δικαιώματα των γυναικών και μετέπειτα όλα τα ανθρώπινα θιγόμενα δικαιώματα, με σκοπό να μετατοπίσει στο φώς της δημόσιας σφαίρας – στο προσκήνιο, όλα αυτά τα ζητήματα που παραμένουν κρυμμένα σε σπίτια, σε κλειστές κεινωνίες, σε κυκλώματα, στα κενά των νόμων. Ποιος όμως θα τα φέρει στο φως; Ποιος στη δημόσια σφαίρα και στα κέντρα λήψης αποφάσεων που κανονίζουν, ρυθμίζουν και προστατεύουν θα εκπροσωπήσει αυθεντικά και γνήσια το γυναικείο φύλο σε αυτά τα ζητήματα και σε όσα αφορούν τον σχεδιασμό του μέλλοντος; Ποιος θα αρθρώσει το γυναικείο λόγο στα κέντρα λήψης αποφάσεων όταν οι εκλεγμένες γυναίκες στο υψηλότερο ποσοστό παγκοσμίως γενικά και ανά όργανο / περίπτωση δεν ξεπερνούν το 5%;

Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, στην έκθεση που δημοσιοποίησε το 2018 με θέμα «το χάσμα μεταξύ γυναικών και ανδρών στον πλανήτη» σε τέσσερις βασικούς τομείς: πολιτική, οικονομία, εκπαίδευση και υγεία σε 149 χώρες, αποφάνθηκε συμπερασματικά πως με βάση τους σημερινούς ρυθμούς, το φυλετικό χάσμα παγκοσμίως ΔΕΝ προβλέπεται να κλείσει για τα επόμενα 108 χρόνια

Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες, τουλάχιστον στην Ευρώπη, έχουν υπογράψει από το 2012 τη Χάρτα για την Ισότητα των δύο φύλων εκφράζοντας την δέσμευση τους στην προστασία των δικαιωμάτων της γυναίκας και στην προώθηση της πολιτικής συμμετοχής της. Σήμερα η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας μας βρίσκει λίγο πριν την διεξαγωγή των Ευρωεκλογών, των περιφερειακών και δημοτικών εκλογών της χώρας. Περισσότερες ψήφοι στις γυναίκες θα φέρουν περισσότερες γυναίκες στα κέντρα λήψης των αποφάσεων. Αυτός είναι άλλος ένας στόχο, άλλος ένας αγώνας στον οποίο όλες μπορούμε να συμμετέχουμε με το ένα πολύτιμο και ισχυρό μέσο που διαθέτουμε. Την ψήφο μας. Για το δικαίωμα αυτό της ψήφου της γυναίκας έγιναν πολλές διαμαρτυρίες, πολλοί αγώνες στους δρόμους, έχει χυθεί αίμα κι έχουν χαθεί μάχες. Ας τιμήσουμε αυτό το δικαίωμα της ψήφου που κερδίσαμε και τους αγώνες των γυναικών και ισότιμα ας ψηφίσουμε και γυναίκες. Η καθημερινότητα και το μέλλον του τόπου μας, του κόσμου ολόκληρου χρειάζονται και τη γυναικεία συμμετοχή, τη γυναικεία θέση και άποψη. Η διάσταση του φύλου πρέπει να κατοχυρώνεται στις πολιτικές αποφάσεις. Η ισόρροπη συμμετοχή και αντιπροσώπευση ανδρών και γυναικών σε ηγετικές θέσεις και σε θέσεις λήψης αποφάσεων, είναι πρωταρχικής σημασίας για τη δημοκρατία.

* Η Ελένη Μαραγκάκη είναι Πολιτισμολόγος