Πολιτικός εκτροχιασμός

Του Γιώργου Πανταγιά*

Η νευρικότητα δεν δείχνει μόνο έλλειψη ψυχραιμίας. Κυρίως αποκαλύπτει ανησυχία, ανασφάλεια ακόμη και φόβο. Πρόκειται για μια φυσική ιδιότητα, η οποία συνήθως εκδηλώνεται σε αδύναμους οργανισμούς. Είτε γιατί αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Είτε διότι νοιώθουν αποσταθεροποιημένοι.

Στο πεδίο της πολιτικής, οι νευρικές κρίσεις εκδηλώνονται σε περιόδους όπου οι πρωταγωνιστές βρίσκονται αντιμέτωποι με μεγάλα προβλήματα. Πρωτίστως δε όταν ανατρέπονται οι σχέσεις ισορροπίας μεταξύ κυβερνώντων και αντιπολιτευόμενων. Τότε βέβαια η ένταση κτυπάει κόκκινο. Ο κομματικός ανταγωνισμός φορτίζεται. Οι μάχες χαρακωμάτων εντείνονται. Η τυφλή σύγκρουση καταρρίπτει στρατηγήματα. Και το σημαντικότερο έρχεται στην επιφάνεια ο πραγματικός εαυτός  των αντιμαχόμενων δυνάμεων.

Η νευρικότητα είναι ένας ουσιαστικός δείκτης,  ο οποίος συνδέεται ευθέως με την ανθεκτικότητα της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης. Η εξασθένισή της, τις καθιστά ευάλωτες. Τις αγχώνει και τις μπλοκάρει. Έτσι εξηγούνται άλλωστε και οι αψυχολόγητες πράξεις και ενέργειες τους. Αλλά και οι απαίδευτοι χειρισμοί τους. Η πρόσφατη ανάφλεξη που σημειώθηκε στην εγχώρια πολιτική σκηνή το επιβεβαιώνει.

Η αντιπαράθεση ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έχει  εντελώς ξεφύγει από τα όρια μιας γόνιμης αναμέτρησης. Αναμφίβολα και οι δυο τους πιέζονται για διαφορετικούς ωστόσο λόγους. Η κυβερνητική παράταξη βλέπει να χάνει έδαφος. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους σύγχυσης. Ο τρόπος που πολιτεύονται και οι δύο αποπνέει παρελθόν. Παραπέμπει σε άλλες εποχές. Καλλιεργεί μια επιζήμια τοξικότητα.

Η κυριαρχία του Κυριάκου Μητσοτάκη δοκιμάζεται για πρώτη φορά. Οι πολιτικές ανακατατάξεις φαίνεται να τον προβληματίζουν έντονα. Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ τον ανησυχεί. Ο χρόνος  της εκλογικής αναμέτρησης αρχίζει να μετρά αντίστροφα. Ο ορίζοντας της στρατηγικής του θέτει ερωτήματα ως προς τις προοπτικές της. Το άγχος του για την επόμενη μέρα είναι εμφανές. Οι νευρικές του αντιδράσεις το αποδεικνύουν.

Ο μοναδικός μέχρι πρότινος ανταγωνιστής του, ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο τις εξάρσεις και τις ανερμάτιστες αντιδράσεις του Παύλου  Πολάκη. Πρωτίστως καλείται να διαχειριστεί το πολιτικό τέλμα του κόμματός του. Η αδιαμφισβήτητη αυτή πραγματικότητα τον ωθεί σε άστοχες ενέργειες, για να μην πω  σε κινήσεις πανικού. Το αίτημα προσφυγής σε πρόωρες εκλογές και η πρόταση μομφής είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Όμως η υποδαύλιση της έντασης και της όξυνσης την οποία επιδιώκει ο ΣΥΡΙΖΑ, θα έπεφτε στο κενό αν δεν έβρισκε ανταπόκριση. Το κυβερνών κόμμα δείχνει να υποθάλπει τη στρατηγική της πόλωσης. Θεωρεί ότι το εξυπηρετεί. Εξ’ ου και επενδύει σ’ αυτή. Η αλήθεια είναι ότι βολεύει πράγματι και τους δύο μονομάχους.

Πάντως προφανές είναι ότι πως η κυβέρνηση έχει περιέλθει σε κατάσταση νευρικότητας. Οι αντιδράσεις της είναι σπασμωδικές. Ο τρόπος που διαχειρίζεται σημαντικά πολιτικά γεγονότα είναι τουλάχιστον άγαρμπος. Ο δημόσιος λόγος της αποπνέει ένταση. Οι κινήσεις της δεν συνάδουν με την μεταρρυθμιστική της επαγγελία. Η εικόνα μιας ήρεμης δύναμης που επιμελώς φιλοτέχνησε έχει αρκετά θολώσει. Μάλιστα φαίνεται πλέον καθαρά, ότι τα επιτελεία της έχουν υιοθετήσει τη σύγκρουση με τους πολιτικούς τους αντιπάλους. Με την επιλογή αυτή εκτιμούν πως μπορούν να επισκιάσουν τις κυβερνητικές ολιγωρίες και παλινωδίες.

Αντιλαμβάνονται ότι βρίσκονται σε μία  αναπάντεχη πίεση και προσπαθούν να την υπερβούν καταφεύγοντας στην ένταση, στην κομματική περιχαράκωση, στην μικροπολιτική. Τα όσα μεσολάβησαν τις τελευταίες μέρες είναι αποκαλυπτικά. Μιλώντας στη Βουλή για την υπόθεση της Novartis ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε μόνο στις διώξεις των γαλάζιων στελεχών, αγνοώντας εσκεμμένα όλα τα θύματα μιας ανελέητης μεθόδευσης. Με λίγα λόγια περιέπεσε σε θεσμικό και πολιτικό ατόπημα. Κάτι που είναι σε απόλυτη δυσαρμονία με τις προγενέστερες διακηρύξεις του.

Πέρα απ’ όλα αυτά, τα μικρά και τα ευτελή, οι ιθύνοντες της στρατηγικής της πόλωσης προτάσσοντας τις κομματικές σκοπιμότητες και επιδιώξεις τους, το μόνο που επιτυγχάνουν είναι ο πολιτικός εκτροχιασμός.

---------------------------------------------

*Συμβούλου Στρατηγικής και Επικοινωνίας

Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της POLITY