ΑΠΟΨΕΙΣ
Πηγές Γιούχτα : Καρυδάκι και Πηγή Μοροζίνι...
( Δροσερές κουβέντες ! Νάχουμε να λέμε -όχι να πίνουμε- το καλοκαίρι, μπορεί και νωρίτερα, για να δροσιζόμαστε …)
Γράφει ο Γιώργος Μηλιαράς
-Το 2019 ήταν «νεροχρονιά» στην ανατολική Κρήτη ! Ήταν η πρώτη χρονιά νομίζω που κατέβηκαν από τη σήραγγα της Βιδιανής τα πληθωρικά νερά του Λασιθίου και του Καθαρού , υπερχύλισε το φράγμα Αποσελέμη και γέμισε αισιοδοξία υπεύθυνους και ανευθυνοΰπεύθυνους για την ύδρευση της βόρειας περιοχής της ανατολικής Κρήτης, από Ηράκλειο μέχρι Άγιο Νικόλαο. Εκείνες τις μέρες , θυμήθηκα το ραδιοφωνικό μήνυμα της ΔΕΥΑΗ του προηγούμενου καλοκαιριού για οικονομία του νερού στο Ηράκλειο λόγω των διαφαινόμενων και τότε προβλημάτων ύδρευσης . Το μήνυμα ήταν διανθισμένο με το μελοποιημένο στίχο του Γ.Σεφέρη : « Δεν έχουμε ποτάμια, δεν έχουμε
πηγάδια, δεν έχουμε πηγές…» που για απροσδιόριστο λόγο μου άρεσε αλλά μου είχε κινήσει και την περιέργεια . Είχα διαβάσει εκείνες τις μέρες το βιβλίο του αείμνηστου συντοπίτη μου Στέργιου Σπανάκη «Η ύδρευση του Ηρακλείου 828-1939» ( Ηράκλειο 1981) και έμαθα λεπτομέρειες για τις πηγές του Ηρακλείου. Το αντίτυπο που είχε πέσει στα χέρια μου είχε αφιέρωση στο γνωστό γεωλόγο της ΔΕΥΑΗ Τάκη ΣΟΦΙΟΥ από τον Γ.Βιτσαξάκη, που έγραφε : «Στο Τάκη Σοφίου που πάει να δώσει λύση στο πρόβλημα που αιώνες τώρα πολλοί και άξιοι δεν έδωσαν» Νοέμβριος 2000.
-Ο Σοφίου με συσσωρευμένη γνώση και εμπειρία προσπαθεί ακόμη και προτείνει λύσεις, ως ο άνθρωπος με πολύ βαθειά γνώση του προβλήματος και προτάσεις που μακάρι να εισακουστούν . Τότε ( 2019) στο καυγά που κάναμε με το Τάκη και επιδιαιτητή τον τρίτο της παρέας φίλων ( τύπου Δάμοντος και Φιντία) γιατρό Γιώργο Φιοράκη, προσπάθησε να με πείσει πως το Ηράκλειο έχει πηγές ύδρευσης που εγώ δεν ήξερα και επέμενα πως ο Αποσελέμης θα λύσει το πρόβλημα ! ( Αμ δε …) Ανεκτικός τότε ο Σοφίου στις συνήθεις εξάρσεις μου για τον Αποσελέμη , με ξενάγησε στις πηγές του Ηρακλείου με πρώτη τη πηγή Μηλιαρά κάπου εκεί στο Μέσα Καρτερό που αξιοποιήθηκε επί δημαρχίας Μηνά Γεωργιάδη το 1934. Την ξενάγηση περιέγραψα τότε σε δημοσίευμα μου στον τύπο . Δες εδώ :https://www.cretalive.gr/apopseis/karydaki-aneraidospilios-pigi-miliara-foyntana-kryes-bryses-geotriseis-kai-tora-aposelemis.
Όμως δεν προφτάσαμε να πάμε σε όλες τις πηγές, και είπαμε να ξαναπάμε στην πρώτη ευκαιρία. Βρήκαμε την ευκαιρία ύστερα από πέντε χρόνια ( σχετικά σύντομα !!!) πριν λίγες ημέρες. Σας μεταφέρω σε φωτό τις πηγές από το Καρυδάκι ( παλιό εγκαταλειμένο γυναικείο μοναστήρι), κρυμμένο στη βλάστηση κάπου εκεί στη κοιλάδα της Σίλαμο , πιο κάτω από το βιολογικό των Αρχανών στη δεξιά πλευρά της χαράδρας . Από το εξαιρετικό μνημείο της πετρόκτιστης γέφυρας, περνούσε το «κουτούτο» μεταφοράς του νερού των πηγών Καρυδάκι και ενώνει στο σημείο την απότομη χαράδρα και συνέχιζε από τα εντυπωσιακά περάσματα των γεφυρών και άλλων πολύπλοκων έργων προσαγωγής μήκους πλέον των δεκαπέντε χιλιομέτρων, μέχρι στην κρήνη Μοροζίνη , τα γνωστά Λιοντάρια στο κέντρο του Ηρακλείου.
Λίγο πιο πίσω προς Αρχάνες στο γραφικό δρόμο ( αν και ελαφρώς ευωδιάζοντα λόγω βιολογικού) από Αρχάνες προς Σίλαμο , στην αριστερή πλευρά του πέτρινου πρανούς , στέκεται ακόμη όρθια η πηγή Μοροζίνι, το νερό της οποίας κατέληγε από τον ίδιο δρόμο στα Λιοντάρια.
Είναι εντυπωσιακά τα στοιχεία και οι πληροφορίες που παραθέτει στο βιβλίο του ο αείμνηστος Στέργιος Σπανάκης : Η ΥΔΡΕΥΣΗ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 828-1939. Και χρειάζονται αρκετές δημοσιεύσεις ( αφού δεν κυκλοφορεί πλέον αυτό το πολύτιμο πόνημα), για να σας μεταφέρω το πλούτο των πληροφοριών που έχει συγκεντρώσει και καταγράψει στο βιβλίο του ο εκλεκτός αείμνηστος συντοπίτης μου.
Προφανώς οι περιγραφές μου είναι σε πολλούς γνωστές και η ιστορία τους καταγεγραμμένη από σοβαρούς γνώστες και ιστορικούς ερευνητές . Όμως για την υποψία μου ότι δεν γνωρίζουν όλοι οι συμπολίτες μας και άλλοι φιλίστοροι που βρίσκονται οι πηγές ύδρευσης του Ηρακλείου με τη τόσο μεγάλη ιστορία και τα έργα-μνημεία που έφερναν το νερό στο Ηράκλειο δημοσιεύω σύντομες περιγραφές των επισκέψεων μου στις πηγές!!!
