Οι συντάξεις και η αυτορρύθμιση των αγορών

Του Πέτρου Μηλιαράκη*

Το αιώνιο δόγμα του «νεοφιλελευθερισμού» , είναι η «αυτορρύθμιση των αγορών»! Σ’ αυτή την αυτορρύθμιση επιδιώκεται από την κυβέρνηση να ενταχθούν οι επικουρικές συντάξεις των εργαζομένων, και ειδικότερα των νέων εισερχομένων στην παραγωγική διαδικασία, σε συνθήκες που απειλείται, λόγω της αύξησης τιμών, στασιμοπληθωρισμός! Είναι κι αυτό μία νέα κατάκτηση του «νεοφιλελευθερισμού» στις μέρες μας.

 Με δεδομένο ότι ο «νεοφιλελευθερισμός» βάλλει κατά των «κοινωνικών δικαιωμάτων» και με αναφορά στο κράτος δικαίου που εισήγαγε και θεσμοθέτησε το «αμιγώς αστικό κράτος», προκύπτει ένα «επίκαιρο ζήτημα». Αφορά στο συνταξιοδοτικό. Έτσι σε πρώτο χρόνο οι επικουρικές συντάξεις είναι και πάλι στο επίκεντρο της επικαιρότητας, σε χρόνο όμως που κυριαρχεί το δόγμα του «νεοφιλελευθερισμού» από άποψη διαχείρισης των πολιτικών πραγμάτων σε Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση. . Με τούτα ως πρόκριμα χρήσιμα είναι να λεχθούν τα εξής:

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ  ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

   Η νομική επιστήμη και η κρατούσα πολιτική άποψη του «λεγόμενου δυτικού πολιτισμού», έχουν διαμορφώσει από την Αμερικανική και Γαλλική Επανάσταση, την παραδοσιακή «τριπλή διάκριση» των συνταγματικών δικαιωμάτων. Έτσι, τα δικαιώματα διακρίνονται σε «ατομικά», «πολιτικά» και «κοινωνικά». Αναφορικώς με τα κοινωνικά δικαιώματα, σ’ αυτή τη διαδικασία απονέμεται ο όρος του : status positivus. Τι σημαίνει οι χαρακτηρισμός  αυτός ; ο χαρακτηρισμός αυτός σημαίνει ότι:

Τα κοινωνικά δικαιώματα προκύπτουν από την «θετική κατάσταση» (status positivus), όπου το περιεχόμενο των δικαιωμάτων αυτών είναι «θετικό». Δηλαδή, τα άτομα ως φορείς του δικαιώματος απαιτούν από το κράτος ορισμένες κοινωνικές παροχές. Ως εκ τούτου το κράτος επιβάλλεται να προβεί σε θετική ενέργεια για την υλοποίηση «συγκεκριμένου έννομου αγαθού». 

            Από τη θεωρία και την πρακτική των κοινωνικών δικαιωμάτων προκύπτει ότι το κοινωνικό κράτος έχει καθήκον να αποβλέπει στην υλοποίηση του δικαιώματος. Συνεπώς, τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου επιβάλλεται να τελούν υπό την αιγίδα του κράτους. 

ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΚΑΙ ΤΟ «ΔΟΓΜΑ Τ.Ι.Ν.Α.» 

  Από τα προαναφερόμενα προκύπτουν τα εξής: Ως το «κοινωνικό κεκτημένο», ιδρύονται δικαιώματα  και μάλιστα με συνταγματικούς κανόνες. Επ’ αυτής όμως της «νομιμοποίησης» αντιτίθεται το «δόγμα Τ.Ι.Ν.Α.» (There Is No Alternative= δεν υπάρχει εναλλακτική).

 Το «δόγμα του νεοφιλελευθερισμού» εισηγείται και επιβάλλει ότι: δεν μπορεί να υπάρχει οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική πέραν του δόγματος της υπεροχής της οικονομίας έναντι των κοινωνικών δικαιωμάτων. Ό «νεοφιλελευθερισμός»  επιδιώκει στην πράξη τα κοινωνικά δικαιώματα να είναι προδήλως «σχετικά» και ως προς τον «πυρήνα τους»! Και εδώ επικεντρώνεται και αναδεικνύεται η διαφορά του «νεοφιλελευθερισμού»  από το «αμιγώς αστικό κράτος» !Με βάση αυτό το δόγμα που αφορά στην υπεροχή της οικονομίας της ανοικτής αγοράς, της αυτορρυθμιζόμενης αγοράς, βρισκόμαστε ενώπιον «μονόδρομου» . Αυτό το δόγμα υπηρετεί η σύγχρονη «οικονομική ελίτ».

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ «ΔΟΓΜΑ Τ.Ι.Ν.Α.»

 Παρά ταύτα, προοδευτική κατεύθυνση μπορεί να αναδειχθεί εντός του όλου συστήματος προκειμένου να αποκτήσουν ουσιαστικό περιεχόμενο τα «κοινωνικά δικαιώματα». 

Η πολιτική για μια προοδευτική κατεύθυνση μπορεί να προκύψει με την ανένδοτη υπεράσπιση και ισχυροποίηση των εννόμων αγαθών: των ατομικών, πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Πρωτίστως όμως επιβάλλεται η αφύπνιση της κοινωνίας στη βάση ότι έχει καθήκον να υπερασπιστεί έννομα δικαιώματα που ήδη υφίστανται υπέρ αυτής και τα οποία δεν μπορεί να ακυρωθούν στον αντίποδα ότι:  «μονόδρομος» είναι μόνο τα κέρδη μιας άρχουσας «οικονομικής ελίτ» που επιδιώκει υπερκέρδη πάνω στην μόχλευση μιας οικονομικής φούσκας, που αργά ή γρήγορα θα εκραγεί! Θυμίζω την εξέλιξη αυτή σε όποιον αναγνώστη έζησε τη ΦΟΥΣΚΑ του χρηματιστηρίου! Και ο νοών νοείτω!..

* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).