Το μυαλό του όλο και σε κάποιο αρχείο θα γυρίζει...

Του Κώστα Α. Μπογδανίδη

Στα μάτια μου ήταν πάντα τεράστιος καίτοι μικρός το δέμας. Ηθικά και αξιακά.  Υπήρξε για όλους μας αναφορά σεμνότητας και ικανότητας. Προσφοράς και εθελοντισμού. Για όσους περάσαμε από τον Εργοτέλη ήταν ο ιστορικός μας πρόεδρος. Ακούγαμε χρόνια για την διοίκηση, που δεν…μάσησε στις απειλές της χούντας, στις κλήσεις στην Ασφάλεια, τις διώξεις, αλλά και τις ρουφιανιές, εκείνες τις ασχήμιες που χαρακτηρίζουν την κοινωνία μας ειδικά σε δύσκολες και σκοτεινές εποχές.

Ο Μανόλης Φαρσάρης υπήρξε Κύριος κάθε στιγμή της ζωής του. Αν και πέρασε τόσα στην παιδική του ηλικία (βρέθηκε τραυματισμένος στην μετακατοχική Κρήτη)*  δεν έχασε το θάρρος του, δεν απώλεσε ποτέ το χαμόγελο με το οποίο τον γνωρίσαμε. Επιβίωσε υπό δύσκολες συνθήκες, το κοφτερό του μυαλό ήταν εκεί και δούλευε, αντικαθιστούσε η διάνοιά του το όποιο σωματικό πρόβλημα τον δυσκόλευε. Σπούδασε, μεγαλούργησε, έκανε μια όμορφη οικογένεια και ήταν παντού παρών, όποτε κι αν τον χρειάστηκαν οι φίλοι και η κοινωνία. Το απέδειξε στις δύσκολες ώρες, όχι στα εύκολα , εκεί που ο καθένας έχει ένα λόγο…τζάμπα .

Ο Μανόλης Φαρσάρης δεν υπάρχει πια. Αλλά μόνο η σάρκα του. Το πνεύμα του είναι εδώ. Το μυαλό του κάπου σε ένα αρχείο θα τριγυρίζει, θα ψάχνει να βρει ένα παλιό φύλλο εφημερίδας, ένα βιβλίο που είχε διαβάσει μια ιστορική αναφορά. Θα είναι εδώ για να μας συμβουλεύει στα δύσκολα. Γιατί ήταν γεννημένος για τα ζόρικα.

Δεν ήταν λίγες φορές που βρέθηκε την πιο ζόρικη στιγμή, στο πιο κρίσιμο πόστο. Και στάθηκε αντάξιος των περιστάσεων. Όπως τον Αύγουστο του 1966 ζητήθηκε από τον ίδιο και τη διοίκηση της ομάδας να παραχωρήσουν για μια συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη το γήπεδο, δεν το σκέφτηκαν ούτε στιγμή. Παρά τις «συστάσεις» και τις παροτρύνσεις των καθώς πρέπει κυρίων της πόλης η συναυλία έγινε. Κι έμεινε αξέχαστη στους Ηρακλειώτες. Αλλά δεν την ξέχασαν και οι (μετέπειτα) χουντικοί. Τιμώρησαν και τους διοικούντες , αλλά και την ομάδα την οποία υποβίβασαν με φωτογραφικό νόμο- «κανένας νομός δεν μπορεί να έχει δύο ομάδες στην Β εθνική»!

Ο ίδιος έμενε ενεός αργότερα καθώς διάβαζε το κατηγορητήριο των χουντικών  σύμφωνα με το οποίο ο ίδιος και η διοίκησή του, «παρέκκλιναν του σκοπού για τον οποίο εξελέγησαν και μετέτρεψαν το σωματείο εις όργανο εξυπηρέτησης πολιτικών και ενίοτε αντεθνικών σκοπών»!

Ούτε τότε πτοήθηκε. Άλλης πάστας άνθρωπος, δέχτηκε τις πιέσεις στωικά και τις διώξεις  με ψυχραιμία. Κι αργότερα , όταν έσπασε ο γύψος δεν θέλησε να επωφεληθεί ποτέ. Η σεμνότητά του ήταν παροιμιώδης. Ακόμη  κι όταν τον ρωτούσες για εκείνες τις δύσκολες εποχές αυτός προτιμούσε να μιλήσει για…άλλα ιστορικά, για κάτι που βρήκε στο αρχείο του. Για την ελληνική γλώσσα που τόσο αγαπούσε. Και την τιμούσε!

 «Κωστάκι σου έχω μια εφημερίδα» , τον θυμάμαι να λέει στο τηλέφωνο και αρχίζαμε την κουβέντα που πήγαινε από την επανάσταση στο Γουδί μέχρι τον μεσοπόλεμο, αλλά και ως τις μέρες των Ιουλιανών που έζησε στο πετσί του ως γραμματέας της νεολαίας της Ένωσης Κέντρου.

Ο Μανόλης Φαρσάρης, ο αγαπημένος μας «ΚΥΡΙΟΣ Μανόλης», δεν υπάρχει πια. Δύσκολο να φανταστείς πως αυτοί οι άνθρωποι φεύγουν. Libens–Volens–Potens, όπως θα έλεγε με τα λατινικά που επίσης γνώριζε καλά. Έτοιμος, πρόθυμος ικανός. Για όλα!

*Ο Μανόλης Φαρσάρης βρισκόταν παιδί στη Γάλιπε μαζί με άλλους φίλους του- ήταν και ο Χρήστος Λεοντής, ο συνθέτης εκεί- και βρήκαν ένα γερμανικό όλμο που δεν είχε σκάσει. Ο αγροφύλακας της περιοχής δεν έδιωξε τα παιδιά κι εκείνα άρχισαν να περιεργάζονται τον όλμο που έσκασε στα χέρια του Μανόλη…

δημοσιεύθηκε στο ΣΤΙΓΜΑ της Πατρίδος