Μνημειακά ελαιόδεντρα

Του Απόστολου Τζίφα 

Για την Κρήτη- και όχι μόνο- η έκδοση ενός βιβλίου για την ιστορία της ελιάς και των μνημειακών ελαιόδεντρων αποτελεί σημαντικό πολιτιστικό και ιστορικό γεγονός, αλλά και διαχρονική παρακαταθήκη ιστορίας  για ένα βασικό  παραγόμενο προϊόν της τοπικής κοινωνίας.

Η εγκυρότητα και η αρτιότητα του βιβλίου a priori  ήταν δεδομένη. Ο «πρύτανης» της ελαιοκομίας στο νησί, αλλά και γενικότερα στη χώρα μας Νίκος Μιχελάκης συγγραφέας του βιβλίου με την πολύχρονη μελέτη και ενασχόληση  με την ελιά και την ιστορία της κατέγραψε και παρουσίασε τα μνημειακά ελαιόδεντρα ως « ζωντανά μνημεία της φύσης και του ανθρώπου».

Η καταγραφή των μνημειακών ελαιόδεντρων δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Απαιτούσε οριοθέτηση με ηλικιακά , αισθητικά, μορφολογικά και ιστορικά χαρακτηριστικά. Παράλληλα ειδική διεπιστημονική επιτροπή προσδιόρισε και ανέδειξε τα μνημειακά ελαιόδεντρα.

Η καταγραφή και η ανάδειξη των ελαιόδεντρων κυρίως στο χώρο της Κρήτης αποτελεί σημαντικό πολιτιστικό γεγονός, αλλά παράλληλα αναδεικνύει και την ανάγκη της ανάδειξής τους με την επίλυση διάφορων προβλημάτων, όπως εργασιών ανάπλασης , κυριότητας δέντρων, συνθηκών επισκεψιμότητας , δαπανών συντήρησης κ.ά.

Ο αναγνώστης του βιβλίου έχει τη δυνατότητα να περιηγηθεί στο πλούσιο υλικό του. Η λιτή και προσεκτική αφήγηση συνδυάζεται με διεπιστημονικά τεκμήρια: ιστορίας, γεωλογίας, μυθολογίας, αρχαιολογίας κ.ά. Παράλληλα η σύνθεση αυτή συμπληρώνεται από το πλούσιο εικονογραφικό υλικό που περιλαμβάνει εικόνες των μνημείων, ανάλογες πολιτιστικές και περιηγητικές εκδηλώσεις, μυθολογικές, ιστορικές και αρχαιολογικές εικόνες, κείμενα αρχαίων συγγραφέων, σχηματικές και επιστημονικές απεικονίσεις ελιών.

Το περιεχόμενο του βιβλίου είναι δομημένο με αρτιότητα: χαρακτηριστικά μνημειακών ελαιόδεντρων, γεωλογικά τεκμήρια, ελιές μινωϊκής Κρήτης , μυθικές και ιστορικές ελιές Ελλάδας, μνημειακές και ιστορικές ελιές Κρήτης, μνημειακές ελιές Ελλάδας, αιωνόβιες ελιές ξένων χωρών. Συμπληρώνεται, ακόμη,  από πλούσια βιβλιογραφία.

Η καταγραφή των ελαιόδεντρων με την πλούσια ιστορική και πολιτιστική ανάδειξή τους συμπληρώνεται και με συμπεράσματα και προτάσεις ημερίδων για τα μνημειακά ελαιόδεντρα, όπως της ημερίδας στο Ζαρό (σσ. 112- 113).

Μία έκδοση για να γίνει σημείο αναφοράς απαιτείται να γίνει σύνθεση πολλών παραγόντων : αξιοπιστία, ενασχόληση και ασφαλή εγγύηση συγγραφέα, πολύχρονη παρουσία στο σχετικό θέμα , όπως είναι ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης και συνεργασία με φορείς :Περιφέρεια Κρήτης.

Η καλαίσθητη , τεκμηριωμένη και αξιόλογη αυτή έκδοση δε θα πρέπει να λείψει από καμία βιβλιοθήκη του τόπου μας και ειδικά για την Κρήτη από καμία ατομική βιβλιοθήκη , γιατί η ελιά που «ζει» δίπλα μας είναι  στοιχείο της ιστορία μας, της προσωπικής και κοινωνικής  μας ζωής.