Μια ευκαιρία για την κεντροαριστερά

του Νίκου Ανδρουλάκη *

Σε λίγες εβδομάδες οι πολίτες της χώρας που τοποθετούνται στο χώρο της κεντροαριστεράς θα έχουν την ευκαιρία να επιλέξουν την ηγεσία του νέου φορέα της δημοκρατικής παράταξης. Το αίτημα για τη δημιουργία ενός νέου φορέα είναι καθολικό στους ψηφοφόρους του χώρου αλλά και σε όσους αντιλαμβάνονται τη σημασία μιας ισχυρής, προοδευτικής φωνής με φιλοευρωπαϊκό στίγμα που θα λειτουργεί εξισορροπητικά στο πολιτικό σύστημα. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει πολλαπλά οφέλη για την ποιότητα της δημοκρατίας και θα συμβάλλει και στον εξορθολογισμό του δημοσίου διάλογου, ειδικά στα εθνικά θέματα και την οικονομία.

Για να συμβεί αυτό, βέβαια, δεν αρκεί η εκλογή ηγεσίας. Πιο σημαντικό είναι το ίδιο το κόμμα και οι ιδέες του να μην ακολουθούν την πεπατημένη των αρχηγικών κομμάτων του παρελθόντος με τη δημαγωγική κουλτούρα, που τόσο μεγάλη ζημιά έκανε στη χώρα. Δυστυχώς, στην περίπτωση μας επιλέχθηκε η θεσμική συγκρότηση να ακολουθήσει την εκλογή ηγεσίας, και όχι το αντίστροφο όπως θα ήταν και το φυσιολογικό.

Ακόμα και έτσι όμως, υπάρχουν περιθώρια για ένα θετικό αποτέλεσμα. Η παράταξη πρέπει να υιοθετήσει ένα σύγχρονο, και προοδευτικό πρόγραμμα που θα ανταποκρίνεται στα πραγματικά προβλήματα των πολιτών. Οφείλει, επίσης, να λειτουργήσει υπό αυστηρές προϋποθέσεις εσωτερικής δημοκρατίας. Λέμε συχνά ότι οι πολίτες δεν εμπιστεύονται πλέον την πολιτική. Εδώ είναι λοιπόν, η χρυσή ευκαιρία για την εισαγωγή ενός νέου ήθους στα κοινά. Χωρίς ηθική άλλωστε δεν μπορεί καν να προσδιοριστεί το περιεχόμενο της επιθυμητής κοινωνικής αλλαγής.

Με δεδομένη τη διπολική φύση του πολιτικού ανταγωνισμού στη χώρα μας, είναι πολύ πιθανό μακροπρόθεσμα να έχουμε ένα μεγάλο κεντροαριστερό κόμμα. Η μορφή που θα έχει όμως αυτό, όπως και η πολιτική του φυσιογνωμία, θα καθοριστούν από τώρα. Για αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία το αποτέλεσμα των εκλογών στις 5 Νοεμβρίου: πρέπει να επικρατήσουν οι δυνάμεις που δίνουν προοπτική με καθαρό μεταρρυθμιστικό λόγο.
Στη δημοκρατική παράταξη το καθήκον μας είναι να υπερασπιστούμε την ιστορική μας διαδρομή αλλά και να σταθούμε αυτοκριτικά σε λάθη ή παραλείψεις. Η κοινωνική κινητικότητα, ο ευρωπαϊκός δρόμος και οι σημαντικές εθνικές υποδομές είναι η ιστορική μας παρακαταθήκη που οφείλουμε να περάσουμε με σεβασμό από την όχθη του παλιού στην όχθη του νέου. Αφήνοντας όμως πίσω στην όχθη του παλιού αυτά που πλήγωσαν και πληγώνουν τον ελληνικό λαό: την αλαζονεία, το πελατειακό κράτος, και τη διαφθορά.

Στο πεδίο της εσωτερικής πολιτικής, η σύγχρονη ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έχει πολλά να προσφέρει. Σε όσες περιπτώσεις εκμεταλλευτήκαμε την ευρωπαϊκή εμπειρία για να εισάγουμε νέους θεσμούς, όπως έγινε με το ΑΣΕΠ και τη Διαύγεια, το αποτέλεσμα ήταν θετικό. Γιατί να μην κάνουμε το ίδιο με ενα καθολικό ψηφιακό οργανόγραμμα ώστε να σταματήσουν να δημιουργούνται συνεχώς νέες στρατιές συμβασιούχων;

Βασικός στόχος του νέου φορέα πρέπει να είναι και η διατήρηση της θέσης μας στον στενό πυρήνα της Ευρώπης όπως και η αντιμετώπιση του κλιμακουμένου αντιευρωπαϊσμού σε εθνικό επίπεδο. Η εμπειρία δείχνει ότι μόνο μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας των κρατών μελών μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα μεγάλα ζητήματα της εποχής. Η δημογραφική κρίση, το διαγενεακό έλλειμμα, η φοροαποφυγή, η προσφυγική κρίση και η κλιματική αλλαγή αποτελούν σύνθετα προβλήματα τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από καμία χώρα μεμονωμένα. Απαιτείται η επινόηση νέων ευρωπαϊκών θεσμών ώστε να προχωρήσουμε με μεγαλύτερη τόλμη προς τον στόχο της πολιτικής ενοποίησης. Το ερώτημα για τον κόσμο της κεντροαριστεράς είναι σαφές. Θα δημιουργήσουμε μια ενιαία, προοδευτική, και δημοκρατική παράταξη ή θα χάσουμε μια ακόμη ευκαιρία;

* Ο Νίκος Ανδρουλάκης είναι ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ