Μέτρα στήριξης των εργαζομένων και των φορολογουμένων που πλήττονται από τον COVID-19

Του Ζαχαρία Δοξαστάκη

  Ι. Εισαγωγή 

   Αγαπητοί αναγνώστες και συμπολίτες. Ζούμε μέσα στο περιβάλλον μιας συνεχιζόμενης πανδημίας, της νόσου του κορωνοϊού 2019 ( COVID-19), που προκλήθηκε από το SARS-CoV-2, η οποία ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2019 από την Κίνα και έχει πλήξει μέχρι σήμερα 180 χώρες από τις 194 του κόσμου. Η νόσος μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και δεν υπάρχει ακόμα εμβόλιο ή αντιική θεραπεία.

   Ο Πρωθυπουργός της χώρας, κ. Κ. Μητσοτάκης, στην τακτική επικοινωνία του με τους πολίτες, τονίζει ότι « είμαστε σε πόλεμο» με ένα αόρατο εχθρό που δεν είναι όμως ανίκητος. Η στρατηγική της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της πανδημίας , περιλαμβάνει την αναχαίτιση της εξάπλωσης του κορωνοϊού και την παροχή στήριξης στην κοινωνία, την οικονομία και την εργασία.

   Το ισχύον Σύνταγμα της πατρίδας μας στο άρθρο 5 προβλέπει, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας και της υγείας των πολιτών,  τη λήψη διαφόρων νομοθετικών μέτρων που περιορίζουν τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών.

   Η Κυβέρνηση στηριζόμενη στις συνταγματικές διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 44, έχει προχωρήσει  μέχρι και σήμερα στην έκδοση τεσσάρων(4) Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου( ΠΝΠ): την από 25-2-2020( Α’42), την από 11-3-2020( Α’55), την από 14-3-2020(Α’64) και την από 20-3-2020^Α’68), με τις οποίες ελήφθησαν κατεπείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊούCOVID-19, τη στήριξη της κοινωνίας, της επιχειρηματικότητας, της προστασίας των εργαζομένων και της ομαλής λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης και της αγοράς.

   ΙΙ. Μέτρα στήριξης των εργαζομένων με εξαρτημένη εργασία

Α. Απόφαση Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων αρίθμ. 12997/231/23-3-2020( Β’993).

Τα μέτρα στήριξης αφορούν τους παρακάτω εργαζόμενους με εξαρτημένη εργασία:

1. Εργαζόμενους, με σχέση εξαρτημένης εργασίας, των οποίων έχει ανασταλεί η σύμβαση εργασίας τους,είτε επειδή έχει επιβληθεί το μέτρο της προσωρινής απαγόρευσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας της επιχείρησης στην οποία εργάζονται, κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής  , είτε λόγω χρήσης της ρύθμισης του εντέκατου άρθρου της από 20-3-2020 ΠΝΠ, βάσει των οριζομένων από το Υπουργείο Οικονομικών ΚΑΔ( Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας){αναστολή επιχειρηματικής δραστηριότητας}.
2. Εργαζόμενους , των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει λυθεί από 1^ης Μαρτίου 2020 έως και 20 Μαρτίου 2020, είτε με καταγγελία από τον εργοδότη είτε με οικειοθελή αποχώρηση από τους ίδιους.

Οι δικαιούχοι των περιπτώσεων 1) και 2) υποβάλλουν υποχρεωτικά υπεύθυνη δήλωση του Ν.1599/1986(Α’75), στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ειδικού μηχανισμού στήριξης των εργαζομένων( supportemployees.yeka.gr), οπότε τυγχάνουν είτε μείωσης μισθώματος κύριας κατοικίας, είτε έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, οκτακοσίων ευρώ(800€). Η δήλωση υποβάλλεται από 1/4/2020 μέχρι 10/4/2020 ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ ( ΚΥΑ 12998/232/23-3-2020(ΦΕΚ 1078/ΤΒ’/28-3-2020).

Β. ΚΥΑ 12998/232/23-3-2020( ΦΕΚ 1078/ ΤΒ’/28-3-2020)

1. Οι εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις- εργοδότες που έχουν αριθμό μητρώου εργοδότη ( ΑΜΕ) στον e-ΕΦΚΑ , των οποίων απαγορεύτηκε η επιχειρηματική δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής, δεν οφείλουν να παρέχουν την εργασία τους και οι επιχειρήσεις-εργοδότες δεν οφείλουν αποδοχές , λόγω του ότι η απαγόρευση λειτουργίας της επιχειρηματικής δραστηριότητας , με εντολή δημόσιας αρχής, συνιστά γεγονός ανωτέρας βίας.

2. Στην περίπτωση αυτή, οι συμβάσεις των εργαζομένων τελούν σε αναστολή , για όσο χρονικό διάστημα ισχύει η εντολή της δημόσιας αρχής , για απογόρευση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας.

3. Οι συμβάσεις εργασίας εργαζομένων με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου που λήγουν μετά την απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων τίθενται σε αναστολή κατά τα οριζόμενα στην προηγούμενη παράγραφο. Μετά το πέρας του διαστήματος αναστολής , η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για τον συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται.

4. Άδειες άνευ αποδοχών που έχουν συμφωνηθεί , μεταξύ εργαζομένων και επιχειρήσεων- εργοδοτών , των οποίων η επιχειρηματική δραστηριότητα  τους έχει ανασταλεί με εντολή δημόσιας αρχής , αίρονται αυτοδικαίως από τη δημοσίευση της παρούσας υπουργικής απόφασης (28-3-2020). Οι συμβάσεις αυτών των εργαζομένων τελούν σε αναστολή και είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης  ειδικού σκοπού.

5. Οι επιχειρήσεις  –εργοδότες , που τελούν σε αναστολή της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, με εντολή δημόσιας αρχής  και για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού CIVID-19, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία  των συμβάσεων εργασίας . Σε περίπτωση πραγματοποίησής τους, οι καταγγελίες αυτές είναι άκυρες. Οι καταγγελίες των συμβάσεων εργασίας που πραγματοποιήθηκαν από 18/3/2020  και εφεξής είναι άκυρες.

Αποζημίωση Ειδικού Σκοπού και λοιπά μέτρα.

Οι εργαζόμενοι , των οποίων η σύμβαση εργασίας  τελεί σε αναστολή , σε επιχειρήσεις-εργοδότες, των οποίων αναστέλλεται η επιχειρηματική τους δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής, λαμβάνουν έκτακτη οικονομική ενίσχυση, αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους οκτακοσίων ευρώ( 800€), η οποία καλύπτει χρονικό διάστημα 45 ημερολογιακών ημερών , εφόσον δεν έχουν άλλη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη.

Η αποζημίωση ειδικού σκοπού είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε οφειλή.

Ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων.

Στους εργαζόμενους επιχειρήσεων- εργοδοτών που έχει απαγορευτεί η επιχειρηματική τους δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής , των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή , παρέχεται πλήρης ασφαλιστική κάλυψη υπολογιζόμενη επί των ονομαστικών μισθών τους για χρονικό διάστημα 45 ημερών, η οποία καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Παράταση προθεσμίας καταβολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής από τους εργαζόμενους προς τα ασφαλιστικά ταμεία.

Για τους εργαζόμενους των οποίων πάσης  φύσεως οφειλές δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής προς τα ασφαλιστικά ταμεία λήγουν , την 31/3/2020,η προθεσμία καταβολής τους παρατείνεται για τρεις(3) μήνες, χωρίς τόκους και προσαυξήσεις.

Εργαζόμενοι με τηλεργασία σε επιχειρήσεις-εργοδότες που πλήττονται σημαντικά λόγω αρνητικών συνεπειών του φαινομένου του κορωνοϊού COVID-19, δεν είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού. Επιχειρήσεις-εργοδότες δύνανται να καταβάλλουν στους εργαζόμενους τους δικαιούχους της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, επιπλέον ποσό, και σε κάθε περίπτωση μέχρι του ποσού των μεικτών καταβαλλόμενων αποδοχών τους, εξ ελευθεριότητας.

   ΙΙΙ. Μέτρα στήριξης των φορολογουμένων.

Απόφαση αρίθμ. Α.1064/27-3-2020 Υφυπουργού Οικονομικών( ΦΕΚ 1079/ΤΒ’/28-3-2020)

1. Παρατείνονται για δύο μήνες από τη λήξη τους, κατά περίπτωση, οι προθεσμίες  υποβολής των δηλώσεων φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου και τελών χαρτοσήμου με καταληκτική ημερομηνία εντός των μηνών Μαρτίου και Απριλίου 2020. Οι δηλώσεις των τελών χαρτοσήμου που αποδίδονται ηλεκτρονικά με τον παρακρατούμενο φόρο εισοδήματος και αποτελούν παρακολούθημα του φόρου αυτού αποδίδονται κατά το χρόνο απόδοσης του παρακρατούμενου φόρου.
2. Παρατείνεται μέχρι και την 30.06.2030 η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων περιβαλλοντικού τέλους πλαστικής σακούλας με καταληκτική ημερομηνία την 30.04.2020 που αφορούν το α’ τρίμηνο του  2020.
3. Παρατείνεται μέχρι και την 29.05.2020 η προθεσμία υποβολής δηλώσεων φόρου διαμονής με καταληκτική ημερομηνία την 31.03.2020, που αφορούν τα ειδικά στοιχεία που εκδόθηκαν εντός Φεβρουαρίου 2020. Παρατείνεται μέχρι και την 30.06.2020 η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων φόρου διαμονής με καταληκτική ημερομηνία την 30.04.2020, που αφορούν τα ειδικά στοιχεία που εκδόθηκαν εντός Μαρτίου 2020.
4. Παρατείνεται μέχρι και την 29.05.2020 η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων φόρου κληρονομιών  και κερδών από τυχερά παίγνια , που λήγει εντός των μηνών Μαρτίου και Απριλίου. Το αυτό ισχύει και για τις  δηλώσεις φόρου δωρεών και γονικών παροχών, για τις οποίες δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο. Για δηλώσεις των φορολογιών κεφαλαίου που υποβάλλονται το χρονικό αυτό  διάστημα δεν διενεργείται κατά την παραλαβή οποιοσδήποτε έλεγχος, ο οποίος θα διενεργηθεί σε μεταγενέστερο χρόνο.

   Ανάλογα μέτρα έχουν , ήδη, ληφθεί και για τις επιχειρήσεις, τους αυτοαπασχολούμενους, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες.

   Το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης , αξιοποιώντας τις αποφάσεις της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πρέπει να αξιοποιήσει όλους τους διαθέσιμους  εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που θα προκύψει από την εξάπλωση της πανδημίας του κορωνοϊού.