του Μάξιμου Σενετάκη*
Όταν το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης με την Ηπειρωτική Ελλάδα ολοκληρωθεί πλήρως, το χειροπιαστό αποτέλεσμα της έννοιας “τερματισμός της ηλεκτρικής απομόνωσης της Κρήτης”, θα είναι η απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος ηλεκτροδότησης που θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο παράγεται η ηλεκτρική ενέργεια στην Κρήτη.
Ωστόσο, η διπλή η ηλεκτρική διασύνδεση (η μια των Χανίων με την Πελοπόννησο που ήδη λειτουργεί και η άλλη του Ηρακλείου με την Αττική που θα τεθεί σε λειτουργία το δεύτερο εξάμηνο του 2025) έχει τεράστια γεωστρατηγική σημασία, η οποία μάλλον δεν έχει γίνει ευρέως αντιληπτή.
Όσοι όμως σχεδίασαν το έργο, που υλοποιείται μεθοδικά από τον ΑΔΜΗΕ υπό την καθοδήγηση του Μανούσου Μανουσάκη, γνώριζαν ότι περιλαμβάνεται στο “top 5” των πιο καινοτόμων έργων διασύνδεσης συνεχούς ρεύματος πανευρωπαϊκά και στο “top 3” υποβρύχιων διασυνδέσεων με το μεγαλύτερο βάθος παγκοσμίως και ότι είναι η πρώτη διασύνδεση ρεύματος στη Μεσόγειο που αξιοποιεί την υπερσύγχρονη τεχνολογία μετατροπέων VSC (Voltage Source Converter).
Γνώριζαν επίσης ότι το έργο αυτό ήταν άλλο ένα βήμα για την μετατροπή της Κρήτης σε ενεργειακό σύνδεσμο Ευρώπης, Μέσης Ανατολής, Αφρικής που φέρει την πολιτική ταυτότητα της ΝΔ και την σφραγίδα του Κυριάκου Μητσοτάκη!
Το επόμενο βήμα, με την ίδια ταυτότητα και σφραγίδα, γίνεται με την συμφωνία (για από κοινού ανάληψης ρίσκου μη πραγματοποίησης του έργου) ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου, μέσω Κρήτης.
Το νησί μας σύντομα θα καταστεί ενεργειακός διαμετακομιστικός κόμβος - γέφυρα για μεταφοράς καθαρής ενέργειας. Πρόκειται για ένα μεγάλο έργο οικονομικής, πολιτικής και στρατηγικής σημασίας, καθώς το καλώδιο (ισχύος 2.000MW) μέσω της Κύπρου θα φτάσει μέχρι το Ισραήλ και από κει ακόμα παραπέρα.
Το εύλογο στρατηγικό διακύβευμα είναι ο λόγος που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρηματοδότησε με 675 εκ.€ το έργο και ο λόγος που η Ελλάδα ανέλαβε μεγαλύτερο μέρος του γεωπολιτικού ρίσκου που αρχικώς είχε συμφωνηθεί. Η Κύπρος βγαίνει από την ενεργειακή απομόνωση. Η ενεργειακή ασφάλεια ενισχύεται. Η ενεργειακή επάρκεια διασφαλίζεται. Η συμμαχία Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ εμπεδώνεται.
Μέσα σε αυτήν την γεωπολιτική εξίσωση, η αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της Κρήτης, είναι προφανής. Ένας ρόλος που θα αναβαθμιστεί, εφόσον οι διαβουλεύσεις για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης - Αιγύπτου, στεφθούν με επιτυχία.
Ο GAP (Greece - Africa Power Interconnector) σχεδιάζεται με δυο υποθαλλάσια καλώδια ισχύος 2.000MW και θα ξεκινάει από το Μαχμούτ της Αιγύπτου για να καταλήξει στον Αθερινόλακκο της Κρήτης. Φιλοδοξεί να συμβάλει στην εξαγωγή της πλεονάζουσας ισχύος της Αιγύπτου στην Ευρώπη και να επιτρέπει στην Ελλάδα να εξάγει την εγχώρια παραγωγή πράσινης ενέργειας στα Βαλκάνια και την Ιταλία. Το ύψος της επένδυσης υπολογίζεται στο 1,3 δισ.€ και εφόσον ενταχθεί στα Ευρωπαϊκά έργα Κοινού Ενδιαφέροντος, θα επιτυχανθεί η υλοποίηση του.
Ανεξαρτήτως της κατάληξης που θα έχει και αυτό το φιλόδοξο έργο, η ουσία είναι ότι η Κρήτη διαρκώς και ποικιλοτρόπως αναβαθμίζει την γεωπολιτική σημασία της και εκτός από παραγωγός και διαμετακομιστής καθαρής ενέργειας, γίνεται παραγωγός σταθερότητας και ασφάλειας, σε μια ολοένα και πιο ασταθή περιοχή του κόσμου.
*Ο Μάξιμος Σενετάκης είναι βουλευτής ΝΔ Ηρακλείου, πρώην υφυπουργός Ανάπτυξης
