Για την Ευρώπη των πολλών ή των λίγων;

Του Μιχάλη Ριζικιανάκη*

Στις εννέα Ιουνίου διεξάγονται και στην χώρα μας οι ευρωπαϊκές εκλογές. Οι Έλληνες πολίτες καλούνται να ψηφήσουν και να αναδείξουν τους 21 αντιπροσώπους μας στο ευρωκοινοβούλιο. Θα μου πείτε, τόσο μεγάλος χαμός για 21 ευρωβουλευτές; Πριν από περίπου έναν χρόνο, ψηφίσαμε για την ανάδειξη τριακοσίων βουλευτών στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και δεν είδαμε κάποια διαφορά. Άρα, δεν θα δούμε ούτε τώρα.

Μήπως είναι ήσσονος σημασίας και να προτιμήσουμε την παραλία; Ιούνιος γαρ!

Για να φτάσουμε στο τέλος του άρθρου σε ένα συμπέρασμα θα πρέπει πολύ γρήγορα να δούμε την σύνθεση της ευρωβουλής σε ό,τι αφορά τις πολιτικές τάσεις και στη συνέχεια ένα παράδειγμα ενός ευρωπαϊκού εργασιακού νομοσχεδίου και πως δεν ολοκληρώθηκε. Στο τέλος, ελπίζω να βγει η απάντηση στο ερώτημα αν αξίζει ή όχι να επισκεφτούμε τις κάλπες μια ζεστή Κυριακή του Ιούνη.

Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει σύντομα να περιγράψουμε τις κυρίαρχες πολιτικές τάσεις στο ευρωκοινοβούλιο: Οι δύο βασικές πολιτικές που «συγκρούονται» είναι η κεντροαριστερή με την κεντροδεξιά. Οι κύριες ομάδες έκφρασης αυτών των πολιτικών είναι η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και η Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών. Τα κόμματα στην χώρα μας θα εντάξουν τους βουλευτές τους κυρίως σε αυτές τις δυο πολιτικές ομάδες.

Άρα συμπεραίνουμε ότι μέσα από την επιλογή υποψηφίων ευρωβουλευτών ανάλογα σε ποιο κόμμα ανήκουν  στην χώρα μας -και σε συνδυασμό με τις επιλογές των υπολοίπων ευρωπαίων συμπολιτών μας- στο τέλος θα δείξουμε στην Ευρώπη προς τα πού θέλουμε να πάει, κεντροαριστερά ή κεντροδεξιά.

Θα ήταν χρήσιμο να σημειωθεί για να βγάλουμε το τελικό μας συμπέρασμα ως εργαζόμενοι η «διαδρομή» ενός ευρωπαϊκού νομοσχεδίου που αφορά τους διανομείς σε όλη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη συμφώνησαν στις 13 Δεκεμβρίου 2021 σε μια μεταρρύθμιση που θα μπορούσε να είναι η πρώτη παγκοσμίως η οποία θα κάλυπτε τους όρους για τους εργαζόμενους σε πλατφόρμες. Το σχέδιο νόμου ανέφερε ότι οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι σε ψηφιακές πλατφόρμες θα μπορούσαν να επανα-ταξινομηθούν ως επίσημοι εργαζόμενοι και, ως εκ τούτου, να έχουν πρόσβαση σε βασικά εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα.

Αυτή  η ευρωπαϊκή συμφωνία –που φαινόταν συμφωνημένη- στην πορεία κατέρρευσε και έτσι είχαμε ένα μεγάλο πισωγύρισμα για τα εργασιακά δικαιώματα. Με επικεφαλής τη Γαλλία και αρκετά άλλα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) να ακολουθούν, απορρίφθηκε η προτεινόμενη ευρωπαϊκή οδηγία για τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών όσων εργάζονται μέσω ψηφιακής πλατφόρμας, με πρόσχημα ότι ήταν διαφορετική από το σχέδιο κειμένου που συμφωνήθηκε από τα κράτη μέλη τον Ιούνιο του ίδιου έτους.

 H Γαλλία, με την υποστήριξη της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Φινλανδίας, της Ελλάδας, της Ουγγαρίας, της Ιρλανδίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας και της Σουηδίας, δήλωσε ότι δεν μπορεί να υποστηρίξει το συμφωνηθέν κείμενο. Για την έγκριση του απαιτείται ειδική πλειοψηφία 15 εκ των 27 κρατών μελών της ΕΕ, που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού του μπλοκ. 

Η οδηγία παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2021 και προκάλεσε αντιδράσεις. Σύμφωνα με  έκθεση που κυκλοφόρησε πέρυσι από το Παρατηρητήριο της Εταιρικής Ευρώπης διαπίστωσε ότι οι μεγάλες εταιρείες διανομών  αύξησαν ραγδαία τις δαπάνες τους στις Βρυξέλλες για να επηρεάσουν τη διαμόρφωση του νόμου. Οι εταιρείες αυτές αντιμετωπίζουν την προοπτική διόγκωσης του κόστους, εάν τα εκατομμύρια των αυτοαπασχολούμενων εργαζομένων που χρησιμοποιούν επανα-ταξινομηθούν και αποκτήσουν πρόσβαση σε εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, όπως ο κατώτατος μισθός, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, τα όρια του χρόνου εργασίας, η ασφάλιση υγείας, η άδεια ασθενείας, τα επιδόματα ανεργίας και οι συντάξεις γήρατος.

Η Ελιζαμπέτα Γκουαλμίνι, Ιταλίδα ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών που ηγήθηκε της σύνταξης του νομοσχεδίου, δεν έκρυψε τον προβληματισμό της: «Δεν καταλαβαίνουμε γιατί η Γαλλία θα έπρεπε να είναι εναντίον 30 εκατομμυρίων εργαζομένων, οι οποίοι πρόκειται να γίνουν 45 εκατομμύρια τα επόμενα 10 χρόνια» και συμπλήρωσε απογοητευμένη πως «Ο φόβος μου είναι ότι τελικά τα λόμπι και οι πολυεθνικές έχουν κάνει τη δουλειά τους». Βάσει της συμφωνίας, οι εργαζόμενοι τεκμαίρεται νομικά ότι είναι μισθωτοί εργαζόμενοι ψηφιακής πλατφόρμας (και όχι αυτοαπασχολούμενοι) εάν η σχέση τους με την πλατφόρμα πληροί τουλάχιστον δύο από τους πέντε δείκτες που ορίζει η οδηγία.

Οι δείκτες αυτοί περιλαμβάνουν:

• ανώτατα όρια στην αμοιβή που μπορούν να λαμβάνουν οι εργαζόμενοι
• εποπτεία της απόδοσής τους, μεταξύ άλλων με ηλεκτρονικά μέσα
• έλεγχο της κατανομής ή της ανάθεσης καθηκόντων
• έλεγχο των συνθηκών εργασίας και περιορισμούς στην επιλογή του ωραρίου εργασίας
• περιορισμούς της ελευθερίας τους να οργανώνουν την εργασία τους και κανόνες σχετικά με την εμφάνιση ή τη συμπεριφορά τους.

Με αυτό το παράδειγμα, είδαμε ότι όταν έγινε η προσπάθεια να εξασφαλισθούν τα εργασιακά δικαιώματα εκατομμύριων εργαζομένων αυτό μπλοκαρίστηκε από τα συμφέροντα λίγων μεγάλων εταιριών και  η υπεροχή της κεντροδεξιάς πολιτικής  από τις χώρες που βγαίνει πρώτη στις εκλογές υπερίσχυσε  από την κεντροαριστερή.

Στης 9 Ιουνίου οι εργαζόμενοι στη χώρα πρέπει να συμμετέχουν μαζικά στις εκλογές, να μην αφήσουν τους λίγους να ορίσουν το μέλλον τους και να απαντήσουν στα ερωτήματα που θέσαμε με τη μεγάλη συμμετοχή τους. Η σωστή ενημέρωση για τα δικαιώματα και τις ευκαιρίες που έχουμε στην Ευρώπη είναι το πρώτο βήμα για ένα καλύτερο αύριο, για μία πιο δίκαιη κοινωνία, χωρίς διακρίσεις, στην οποία κανένας και καμία δεν θα μείνει πίσω. Όλοι και όλες μαζί, μπορούμε να το κάνουμε πράξη. 
 

* Ο Μιχάλης Ριζικιανάκης είναι:
Πρόεδρος Εργαζομένων Επισιτισμού Τουρισμού Ν. Ηράκλειου
Οργανωτικός Γραμματέας Ε.Κ.Η