Της Ειρήνης Ζαχαριαδάκη*
Κρητική έκφραση, ακαταλαβίστικη για πολλούς, με διπλή επεξήγηση – την κυριολεκτική και τη μεταφορική.
Ετσίλασε ο δάμακας, στην κυριολεξία, δε σημαίνει τίποτα άλλο από το ότι προκλήθηκε κατολίσθηση και υπήρξαν πτώσεις των πρανών στις παρυφές ή και στις πλαγιές των υψωμάτων που βρίσκονται συνήθως εκατέρωθεν των δρόμων.
Πολλές είναι οι φορές που χρησιμοποιούμε αυτή τη φράση, μεταφορικά, θέλοντας να δείξουμε την απόγνωση ή την απελπισία μας για κάτι σοβαρό που θεωρούμε ότι δε διορθώνεται.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα στην Κρήτη μας πολλοί είναι οι λόγοι που προκάλεσαν κατολισθήσεις πρανών. Ο σεισμός της 27ης Σεπτεμβρίου στο Αρκαλοχώρι, ο σεισμός της 13ης Οκτωβρίου νότια της Ζάκρου και ο «Μπάλος», όχι ο χορός, αλλά το επικίνδυνο καιρικό φαινόμενο που μας ταλανίζει τις τελευταίες ώρες. Είναι από τις σπάνιες φορές που η φράση του τίτλου επεξηγείται ταυτόχρονα και με την κυριολεκτική και με τη μεταφορική της έννοια.
Η αλήθεια είναι ότι οι 2 πρόσφατοι σεισμοί δημιούργησαν πολλές καταστροφές και δυστυχώς δεν είχαμε μόνο κατολισθήσεις αλλά και καταστροφές στις περιουσίες μας και στους κόπους μιας ολόκληρης ζωής. Παράλληλα όλο αυτά τα άσχημα και απανωτά χτυπήματα της μοίρας προκάλεσαν και εσωτερικές κατολισθήσεις. Το ηθικό μας έπεσε, η καρδιά μας πληγώθηκε, το δάκρυ, καυτό, πρόβαλε στα μάτια αναδεικνύοντας τον πόνο ψυχής, σβήνοντας αναμνήσεις του παρελθόντος και ελπίδες του μέλλοντος.
Τα τεκταινόμενα επίπονα και ψυχοφθόρα. Το μέλλον αβέβαιο και άγνωστο. Οι σεισμολόγοι να τσακώνονται για το αν είναι ικανοποιητική ή ισχνή η μετασεισμική ακολουθία έπειτα από το σεισμό των 6,3 ρίχτερ και να συνεχίζουν να τρομοκρατούν τον κόσμο λέγοντας ότι θα πρέπει να περιμένουμε ένα μεγάλο σεισμό. Ως οι αλλοτινές Κασσάνδρες όπου μετωνυμικά προσπαθούν να μετατρέψουν οτιδήποτε αμφιλεγόμενο σε δυσοίωνο. Κάπου πρέπει να φανούνε και εκείνοι. Να μας πείσουν ότι η ύπαρξη τους είναι απαραίτητη. Θα τους σεβόμουνα και θα άκουγα με προσοχή τις απόψεις τους αν λάμβαναν θέση πριν το οποιοδήποτε συμβάν. Δυστυχώς όμως, παρά το μεγάλο αριθμό των σεισμογραφικών οργάνων που έχουν εγκατασταθεί και το μεγάλο αριθμό μελετών και ερευνών που εκπονούνται οι σεισμολόγοι μιλάνε και εκφράζουν τη γνώμη τους μετά τον σεισμό, μετά την καταστροφή δηλαδή.
Το ζητούμενο όμως είναι να μην πέσει το ταβάνι στο κεφάλι μας, όχι το τι έγινε και έπεσε. Το τι έγινε και έπεσε το γνωρίζουμε σε κάποιο βαθμό και εμείς οι υπόλοιποι και είναι πλέον αργά για οτιδήποτε. Τουλάχιστον ας σοβαρευτούν επιτέλους και ας συνεννοηθούν μεταξύ τους να λένε όλοι τα ίδια πράγματα. Ή ακόμα καλύτερα, από την πλευρά της πολιτείας, να υπάρξει μία ανεξάρτητη αρχή εκτίμησης ή πρόβλεψης κινδύνου, η οποία να εκφράζει μία επίσημη άποψη, επιστημονικά τεκμηριωμένη κατά προτίμηση πριν από το σεισμό. Καλύτερα να προλαβαίνω παρά να θεραπεύω.
Πολλοί θα με πουν παράλογη, αλλά εγώ προσωπικά την έντονη και δυνατή βροχή που πέφτει κατακόρυφα και φτάνει με ορμή στη γη τη θεωρώ σημάδι κάθαρσης. Πιστεύω ότι ήρθε για να ξεπλύνει τις αμέτρητες πληγές μας από την εμφάνιση του covid προ διετίας περίπου, μέχρι και σήμερα, που δεν έχουμε σταματήσει να μετράμε λαβωματιές. Η καταιγίδα ως άλλο ένα χτύπημα της φύσης ήρθε αμέσως μετά την έλευση του 2ου μεγάλου σεισμού που «χαστούκισε» την Κρήτη μας. Είναι ένας καλός οιωνός. Θεωρώ ότι αποτελεί ορόσημο ότι η αυλαία έπεσε. Η δραματική παράσταση τελείωσε. Όλα τα κακά και οι εφτά πληγές του Φαραώ ακόμα, αποτελούν παρελθόν. Η ίδια η φύση ξέπλυνε την κακοτυχία και εξόρκισε την κακοδαιμονία.
Ήδη ο ήλιος πρόβαλε μέσα από τα σύννεφα. Επιτέλους ξαστεριά. Η Κρήτη μας, αλλά και η υπόλοιπη - με τον ένα ή τον άλλο τρόπο- λαβωμένη Ελλάδα μας, ως η σύγχρονη κιβωτός του Νώε άντεξε και βγήκε νικήτρια σε όλες τις μάχες.
Ας παραμείνουμε αισιόδοξοι. Δεν είναι όλα μαύρα. Είναι πολύχρωμα. Αρκεί να μην απογοητευόμαστε.
* Η κ. Ειρήνη Ζαχαριαδάκη είναι Αρχιτέκτονας Μηχανικός, MSc, MBA, Προϊσταμένη τμήματος κτιριακών έργων Δήμου Μαλεβιζίου.
