Διαπρεπείς, διακεκριμένοι και επιφανείς Κρήτες, στην ιστορία

Του Ευτύχη Σ. Καλογεράκη

Τους επιφανείς προγόνους μας δεν πρέπει να τους λησμονούμε αλλά να τους γνωρίζουμε και ειδικά οι νέοι, για να εμπνεόμαστε απ’ αυτούς.

Αν και είναι πολλοί άξιοι και σε πολλούς τομείς, στους επιφανέστερους μπορούμε να κατατάξουμε  κατά τη γνώμη μας  τους εξής:

Κρήτες:

1.Ιερωμένοι Αγωνιστές της ελευθερίας:

Οι σφαγιασθέντες το 1821 Ιεράρχες Κρήτης, Άγιοι, Γεράσιμος Κρήτης, Νεόφυτος Κνωσσού, Ιωακείμ Χερσονήσου, Ιερόθεος Λάμπης, Ζαχαρίας Σητείας, Ιωακείμ Πέτρας, Γεράσιμος Ρεθύμνης, Καλλίνικος Κυδωνίας, Μελχισεδέκ Κισάμου. Όλων όσοι μαρτύρησαν στην Κρήτη κατά τα έτη 1821-22 εορτάζεται η μνήμη τους στις 23 Ιουνίου μαζί με τη μνήμη του Γεράσιμου Αρχιεπισκόπου Κρήτης.

Του Γεράσιμου Ρεθύμνης πήραν το αίμα του και έβαψαν τις Τουρκικές σημαίες.

 Γαβριήλ Μαρινάκης, Ηγούμενος του Αρκαδίου το 1866, σκοτώθηκε στο ολοκαύτωμα Αρκαδίου, ένας εκ των πυρπολητών. 

Ο Μελχισεδέκ Τσουδερός Ηγούμενος  της Ι.Μ. Πρέβελη,  το 1821 σκοτώθηκε στην επανάσταση

Ο Καπετάν Μητροφάνης Καλογεράκης,(Μοναχός) Αρχηγός το 1821-29 στο Αμάρι, με την μοναδική ιστορία του. Τραυματίσθηκε σε ενέδρα, αποκεφαλίσθηκε και το κεφάλι του το πήγαν στη μάνα του στον Άϊ-Γιάννη Αμαρίου και στη συνέχεια στο Μ. Κάστρο, όπου γιόρτασαν το κατόρθωμά τους.

    Ο Θρυλικός Ξωπατέρας ή Ξέπαπας,(που σημαίνει αυτόν που δεν είναι πλέον παπάς), κατά κόσμον Ιωάννης Μαρκάκης. Σκότωσε έναν γενίτσαρο και καθαιρέθηκε από την επισκοπή, κατόπιν τουρκικών πιέσεων. Σκοτώθηκε το 1828 μετά από τριήμερη σκληρή πολιορκία στη Μονή Οδηγήτριας Αστερουσίων. Αποκεφαλίσθηκε και το κεφάλι του το φόρτωσαν στην πλάτη της αδελφής του και το πήγαν στο Τυμπάκι

Διακεκριμένοι ιεράρχες:

Μελέτιος Μεταξάκης, Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Οικουμενικός Πατριάρχης, Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής.

Θεόδωρος ο Β΄Χορευτάκης, νυν Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής

2.Πρωθυπουργοί: 

Ελευθ. Βενιζέλος,

 Σοφοκλής Βενιζέλος,  

Εμμανουήλ Τσουδερός, 

Μητσοτάκης Κωνστ/νος 

και Κυριάκος Μητσοτάκης.

3.Αντιπρόεδροι Κυβέρνησης:

 Παττακός Στ., 

Χατζηδάκης Κωνστ/νος

4.Υπουργοί

Παπαδογιάννης Μ., νομικός, τ. Υπουργός

Βιργινία Τσουδερού, Οικονομολόγος, τ. Υπουργός

Μπακογιάννη Ντόρα, πολιτικές επιστήμες-νομικός, τ. Υπουργός

Μαρκογιαννάκης, νομικός τ. Υπουργός

Δρετάκης Μ., Οικονομολόγος τ.Υπουργός

Παύλος  Βαρδινογιάννης, πολιτικές επιστήμες-Νομικός, τ. Υπουργός

 Γιάννης Κεφαλογιάννης, Ιατρός, τ. Υπουργός 

Γιάννης Αχιλλ. Κεφαλογιάννης, νομικός, τ. Υπουργός

Λαμπίρης Ηλίας, Καθηγητής Ιατρικής τ. Υπουργός

Ξανθός Ανδρέας Ιατρός, τ. Υπουργός  

Βαλυράκης Σήφης,Πολ.Μηχανικός,τ.Υπουργός

Αυγενάκης, Ελευθ., Τοπογράφος, τ. Υπουργός

Σκουλάς Ν., Οικονομολόγος,τ.Υπουργός

Πολάκης Παύλος, Ιατρός, τ.Υπουργός

Βουλευτές

«Εκλογές για τη Βουλή της Κρητικής πολιτείας(1898-1912), πριν την ένωση, διεξήχθηκαν  το 1902, το 1903, το 1904, το 1906, το 1907, το 1909, το 1910, το 1911 και το 1912. Ως βουλευτές του Ρεθύμνου στις εκλογικές αυτές αναμετρήσεις αναφέρονται οι παρακάτω:

Βενιανάκης Γεώργ., Ζαχαράκης Εμμ., Πορτάλιος Εμμ., Σπανδάγος Βασίλειος, Πλουμής Γ., Κεφαλογιάννης Μιχ., Κεφαλογιάννης Νικ., Πετυχάκης Μίνως, Τσουδερός Εμμ., Παπαμιχελάκης Μιχ., Ψαρουδάκης Ευστράτιος, Κωστογιάννης Στυλ., Δημητρακάκης Μιχ., Μαραγκουδάκης Στυλ., Λαγουδάκης Κ., Χατζηδάκης Κ., Δασκαλάκης Μιχ., Λίτινας Αντ., Παπαμαρκάκης Ν., Καλοειδάς Χαράλαμπος, Σγουρός Μιχ., Παπαδάκης Θεμιστοκλής, Παπαδονικολάκης Νικ., Καλογέννητος Νικ., Προκοπάκης Ι., Βαβουράκης Αδάμ., Παπαδάκης Θεμιστοκλής. Μανουσάκης Πέτρος, ο οποίος διετέλεσε και υπουργός το 1916 στη κυβέρνηση του Ε. Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, Σαουνάτσος Γεώργιος, Τρουλινός Νικ., Φωτάκης Ευστράτιος, Χατζηγρηγοράκης Γεωργ., Γοβατζιδάκης Ι., Σαουνάτσος Θεμιστοκλής, Κωστογιάννης Στυλ., Βούλγαρης Ι., Χαμαράκης Γ., Παπαδάκης Ν., Βαβουράκης Ι., Παπαδογιάννη Εμμ., Δεληγιαννάκης Ηλίας, Μπιράκης Κυριάκος, Βούλγαρης Ιωάν., Δρανδάκης Βασίλειος, Καυγαλάκης Ιωάν., Σκουλάς Β., Σαββάκης Σάββας, Τσουδερός Ι., Σαουνάτσος Ι. Παπαδάκης Αριστείδης, Πρεβελάκης Ευάγγελος, Φωτάκης Στυλ., Κυριακάκης Αντ., Δημητρακάκης Μάρκος, Σκουλάς Γεώργ., Γενεράλης Ι., Ψαρουδάκης Γεώργ., Περακάκης Γρηγ., Κορνιλάκης Β., Παπαντωνάκης Στυλ.»

5. Στρατιωτικοί: 

Μίνωας, Βασιλιάς της Κνωσσού και ιδρυτής του Μινωϊκού πολιτισμού 3.000-1450 π.Χ

Νέαρχος, Ναύαρχος του στόλου του Μ. Αλεξάνδρου,  4ος π.Χ. αιώνας. , που μας διέσωσε πολλές πληροφορίες για την εκστρατεία του . Αλεξάνδρου.

 Ιδομενέας (Ίδα+μένος δηλαδή η δύναμη του Ψηλορείτη): Βασιλιάς της Κρήτης στον Τρωϊκό πόλεμο 13ος π.Χ. αιώνας. Ορκίσθηκε στους θεούς να επιστρέψει στην Κρήτη και θα τους θυσιάσει το πρώτο ζωντανό που θα συναντήσει και δυστυχώς ήταν ο γιός του. Δεν τον θυσίασε, προκάλεσε την οργή των θεών, ξέσπασε λοιμός (ασθένεια),θεωρήθηκε υπεύθυνος, γι’ αυτό τον εξόρισαν.

Παραγιουδάκης Μανούσος, Στρατηγός, Αρχηγός Γ.Ε.ΕΘ.Α.

Αποστολάκης, Ναύαρχος,  Αρχηγός Γ.Ε.ΕΘ.Α., τ. Υπουργός, Βουλευτής.

 Σπαντιδάκης Γρηγ., Αντιστράτηγος, αρχηγός  Γ.Ε.Σ. 

 Μπριλάκης Στυλ., Αντιστράτηγος, Αρχηγός Χωροφυλακής.

Μ. Καραμαλάκης, Αντιστράτηγος, Αρχηγός Ε.Αστ.

6.Ονομαστοί Οπλαρχηγοί επαναστάσεων 1821-1900

Ο γενναίος Σφακιανός ήρωας Καλογεράκης Ιωάννης (Καλογερογιάννης) ο οποίος σκότωσε τον Γενίτσαρο Βέργερη που Βασάνιζε τους Χριστιανούς, τον φόρτωσε στο άλογό του, το έδιωξε και επέστρεψε μόνο του στον Πύργο του. Στη συνέχεια σε ενέδρα τον σκότωσαν.

Επίσης: Κουρμούληδες, Κόρακας, Βουρδουμπάς, Καλλέργης, Τσουδεροί, Καζάνης, Χάλης, Μανουσογιαννάκης, Δεληγιαννάκηδες, Κριάρης, Μαλικούτης, Μαστραχάς, Λόγιος, Μελιδόνης, κ.ά.

7.Πυρπολητές Αρκαδίου:

Γιαμπουδάκης, 

Σκουλάς

Γαβριήλ Ηγούμενος

Δράκος Ντελής

8.Μακεδονομάχοι

 Γενικοί Αρχηγοί:

Γεώργιος Τσόντος – Βάρδας: Ανθυπολοχαγός (ΠΒ), Γενικός Αρχηγός Μακεδονικού Αγώνα 1903-1908. Από τα Ασκύφου Σφακίων Χανίων.

Γεώργιος Κατεχάκης ή Ρούβας: Ανθυπολοχαγός (ΠΖ), Γενικός Αρχηγός Μακεδονικού Αγώνα. Από την Πόμπια Καινουρίου Ηρακλείου.

Αρχηγοί

Στους 3.000 Κρητικούς Μακεδονομάχους, Οπλαρχηγοί τους  ήταν:

Ευθύμιος Καούδης, Γεώργιος Βολάνης, Ιωάννης Πούλακας, Παύλος Γύπαρης, Ιωάννης Καλογεράκης, Ευστράτιος Βολάνης, Παναγιώτης Φιωτάκης, Ιωάννης Καραβίτης, Θεόδωρος Κουκουλάκης, Εμμανουήλ Σκουντρής, Εμμανουήλ Νικολούδης, Νικόλαος Ανδριανάκης, Ευάγγελος Φραγκιαδάκης- Γαλλιανός, Ιωάννης Δοξάκης – Δοξογιάννης, Ηλίας Δεληγιαννάκης , Νικόστρατος Καλομενόπουλος – Νίδας, Γεώργιος Δικώνυμος – Μακρής, Εμμανουήλ Κατσίγαρης- Καραμανώλης, Γρηγόρης Παπαδάκης, Ιωάννης Νταφώτης , Αριστείδης Κιτράκης – Νύσταρης, Λαμπρινός Βρανάς, Γεώργιος Μηναδάκης- Λιάπης, Πέτρος Μάνος- Βέργας, Ευάγγελος Νικολούδης, Γεώργιος Καμηλάκης, Γεώργιος Λιαπάκης, Ιωάννης Μαυρογέννης, Γεώργιος Σκαλίδης, Στυλιανός Κλειδής, Παναγιώτης Γερογιάννης, Στυλιανός Κοκκινάκης, Εμμανουήλ Μπενής κ.ά.

9.Οπλαρχηγοί Αντίστασης:

Μ. Μπαντουβάς,

 Πετρακογιώργης.

Ποδιάς (ΕΑΜ). 

Τζιφάκης, Ταγματάρχης, Αρχηγός της ΕΟΚ Ρεθύμνου το 1943,

Στεφανογιάννης

Λεμονιάς,  (ΕΑΜ) 

Σατανάς

10. Διανοούμενοι:

 Ν. Καζαντζάκης και Πρεβελάκης, λογοτέχνες διεθνούς φήμης.

 Κορνάρος Β.,16ος μ.Χ. αιώνας και Χορτάτζης, (1550-1610 μ.Χ.) ποιητές-συγγραφείς. 

Γραμματικάκης Γ. τ. Πρύτανης

Αναγνωστάκης Μαν., ποιητής

Άγ. Ανδρέας Κρήτης, ποιητής, υμνογράφος

Γεώργιος Ανδρεαδάκης ή Ανδρεδής (1860 -1933), Λόγιος, Ιατρός, τ. Βουλευτής και 

Παύλος Βλαστός, λόγιος τ. Βουλευτής της Κρητικής Βουλής

Επιμενίδης 600 π.Χ. Ο πιο φημισμένος σοφός της αρχαίας Κρήτης. Για πολλούς δική του θεωρείται η φράση «Κρήτες αεί ψεύσται, κακά θηρία, γαστέρες αργαί», που επαναλαμβάνεται στην Κ. Διαθήκη από τον Απόστολο Παύλο, η οποία όμως μπορεί με ένα σοφιστικό λογισμό να έχει διπλή ερμηνεία γιατί:

Ο Επιμενίδης είπε ότι οι Κρήτες είναι ψεύτες

Ο Επιμενίδης είναι Κρητικός

Άρα ο Επιμενίδης λέει ψέματα

Άρα οι Κρήτες είναι αληθείς

Ο Επιμενίδης είναι Κρητικός

 άρα λέει αλήθεια

 άρα οι Κρήτες είναι ψεύτες

11. Καλλιτέχνες:

Δομίνικος Θεοτοκόπουλος ( Ελ Γκρέκο), ζωγράφος- αγιογράφος 16ος μ.Χ. αιώνας

Χατζηδάκης Μάνος, συνθέτης, ποιητής

Λυράρηδες: Ξυλούρης Ν., Σκορδαλός, Μουντάκης, Ζωϊδάκης, Μαρτσάκης, Γαργανουράκης, Σκουλάς, Σηφογιωργάκης, Κακλής, Μανιάς, Κονταρός, Κλάδος κ.ά.  

12.Επιχειρηματίες:

 Βαρδής και Γεώργιος Βαρδινογιάννης(ναυτιλιακά-πετρέλαια)

Μαρινάκης Ε. (ναυτιλιακά)

 Λεμπιδάκης (Πλαστικά), 

Αφοί Καλογεράκη (γαλακτοκομικά)

Είναι μια πρώτη αρχική, ενδεικτική, κατάταξη, η οποία μπορεί να συμπεριλάβει και πολλούς άλλους-ες ισάξιους  που δεν είναι τόσο γνωστοί.