ΒΟΑΚ: Τί υπόσχεται και … τι μας παίρνει ο συμφοιτητής μου;

*Του Γιώργου Αλεξάκη

Πώς μπορεί κανείς μέσα σε μερικές προτάσεις να απαξιώσει υπηρεσίες κι επιστημονικό προσωπικό αλλά και να περιγράψει ένα αισιόδοξο, πλην όχι και ρεαλιστικό, πλάνο για ένα μεγάλο έργο; Εύκολα, αν είναι ο συμφοιτητής μου, μηχανικός και νυν Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σπίρτζης, ο οποίος στις 26 Μαρτίου μίλησε για το ΒΟΑΚ δημιουργώντας ανάμεικτα συναισθήματα...

Η χάραξη του ΒΟΑΚ επιτέλους εγκρίθηκε - αν και κρατήθηκε … σαν επτασφράγιστο μυστικό! Δεν έγινε καμία ενημέρωση στα συλλογικά όργανα στην Κρήτη, ούτε και διαβούλευση. Και ήταν μια διαβούλευση που δε «σήκωνε» αναβολή, καθώς κατά το επόμενο στάδιο της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης, η όποια διαβούλευση δε θα μπορεί να αφορά παρά μόνο τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αφήνοντας απέξω αναπτυξιακά και χωροταξικά θέματα.

Πάντως η αρχή έγινε. Κι αυτή η έγκριση δεν ήταν εύκολη υπόθεση, καθώς μία λανθασμένη κίνηση στην αρχή θα μπορούσε να αποβεί … ακόμη και μοιραία. Ευτυχώς ξεπεράσαμε τον πρώτο μεγάλο «σκόπελο» κι ο υπουργός αναθεώρησε την αρχική του σκέψη να δώσουν προσφορές οι εργολάβοι πάνω σε χάραξη που ο καθένας εργολάβος θα επέλεγε. Η χάραξη θα είναι μία, θα έχει την έγκριση του Δημοσίου και οι εργολάβοι θα κληθούν να δώσουν προσφορές επί αυτής. Βέβαια, στη μεταστροφή του Χρ.Σπίρτζη έπαιξε ρόλο και η ανακοίνωση της παράταξης των μηχανικών #opentee που και έβαλε τα πράγματα στη θέση τους και φαίνεται πως αποτέλεσε «φάρο» για τον Υπουργό.

Ωστόσο, σε συνέχεια των «εκπλήξεων», πληροφορηθήκαμε δια στόματος Υπουργού, πως το επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό στην Κρήτη θα παραδώσει τη σκυτάλη της τεχνικής διαχείρισης του έργου του ΒΟΑΚ στους «ειδικούς» των Αθηνών. Τυχαία ; Όχι ! Σκόπιμα ; Ναι! Καταφανής συγκέντρωση αρμοδιοτήτων, την οποία πάντως, κάθε υπουργός (από συστάσεως ελληνικού κράτους, για να μην κάνουμε εκπτώσεις σε κόμματα και κυβερνήσεις) υιοθετεί, μη αποκεντρώνοντας αρμοδιότητες για έργα που αφορούν την Περιφέρεια. Οι λόγοι, αναπόδεικτοι, αφού ό,τι θα κάνουν οι σύμβουλοι (οικονομικός, τεχνικός, νομικός) που έχουν προσληφθεί από το Υπουργείο, θα μπορούσαν να το έκαναν (οι ίδιοι σύμβουλοι) αν είχαν προσληφθεί από την αρμόδια περιφερειακή υπηρεσία της Κρήτης.

Ταυτόχρονα αφαίρεσε κάθε αρμοδιότητα από τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης για τον ΒΟΑΚ και τις μετέφερε στο Υπουργείο, αντί να τις αποδώσει στην Περιφέρεια Κρήτης (διότι αυτό θα σήμαινε αποκέντρωση ίσως και Δημοκρατία και Αριστερή Διακυβέρνηση!).

Αλήθεια όμως, μήπως οι «ειδικοί» του Υπουργείου δεν είναι τελικά και … τόσο ειδικοί; Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς το λάθος στις διαφάνειες που παρουσίασε ο Υπουργός σε σχέση με τη μεγαλύτερη και τη μικρότερη χάραξη και το αντιστρόφως ανάλογο μήκος των σηράγγων; Η χάραξη που εξήγγειλε ο Υπουργός δεν είναι καμία από τις απεικονιζόμενες στις διαφάνειες.

Κι αν το παραπάνω είναι … λεπτομέρεια, πόσο «λεπτομέρεια» είναι το θέμα του χρονοδιαγράμματος για την ολοκλήρωση του καίριου και απαραίτητου από …χθες, έργου του ΒΟΑΚ; Ο Υπουργός εμφανίστηκε αισιόδοξος, όχι όμως και ρεαλιστής, καθώς φάνηκε να μη λαμβάνει υπόψη του αντικειμενικές συνθήκες αλλά πολιτικές αναγκαιότητες εξαγγελίας. «Ψιλά γράμματα» θα σκεφτεί κανείς. Μήπως θυμάται κανείς το χρονοδιάγραμμα που είχε εξαγγείλει ο Γ.Γ. του Υπουργείου, Γιώργος Δέδες, στις 11 Σεπτεμβρίου 2018, παρουσία βουλευτών και άλλων; Για τα «πρακτικά», ο κ. Δέδες είχε πει ότι τον Οκτώβριο του 2018 θα γινόταν αξιολόγηση και προεπιλογή των υποψήφιων εργολάβων και τον επόμενο μήνα η προκαταρκτική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (σ.σ. ακόμη τίποτα!)

Θυμάστε τη φασαρία που είχε γίνει στο «Lato», κατά την πρώτη επίσκεψη του παλαιού συντρόφου και διαχρονικού μου φίλου, Υπουργού, τον Ιούνιο το 2018; Τότε, ούτε λίγο ούτε πολύ, είχε τραβήξει μια κόκκινη γραμμή, μηδενίζοντας όσες προσπάθειες είχαν προηγηθεί για το ΒΟΑΚ, δεσμευόμενος να ξεκινήσει από την αρχή μια Στρατηγική Μελέτη … για τα πάντα! Θα μελετούσε τα πάντα και θα έδινε λύσεις, όμως στα «πάντα» δε χωρούν (κατά Σπίρτζη) τα ανατολικά και δυτικά όρια της Κρήτης, γι’ αυτό και εξαιρούσε το Καστέλι Κισάμου και τη Σητεία - λες και ο Στρατηγικός Σχεδιασμός επιδέχεται όρια.

Είπε, δε, ότι εντός 2018 θα δημοπρατηθεί η εν λόγω Μελέτη. Η Στρατηγική Μελέτη ποτέ δεν εκπονήθηκε με αυτές τις προδιαγραφές, αντ’ αυτού ανατέθηκε στο Τεχνικό Γραφείο Δοξιάδη να βελτιώσει την υπάρχουσα «μελέτη Τονιώλου», η οποία είχε εγκριθεί από τον ΟΑΚ και να την παρουσιάσει.

Μεταξύ των θετικών και αρνητικών συμπερασμάτων που προκύπτουν από τα «επεισόδια» του τελευταίου έτους, προκύπτουν και ερωτηματικά για μια σειρά θεμάτων:

Τί θα γίνει τελικά με τα διόδια: ποιοι θα πληρώνουν, πως θα γίνεται ο διαχωρισμός των μόνιμων κατοίκων από τους επισκέπτες και τί θα ισχύει για τις μετακινήσεις μεταξύ των νομών;

Μέσα στα πολλά που οι Κρητικοί έχουν ακούσει για το πότε θα κατασκευαστεί ο νέος ΒΟΑΚ, έχουν ακούσει και πολλές αναφορές στο χρόνο. Όμως στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει ένα σαφές, πραγματικό και ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΟ χρονοδιάγραμμα διαδικασιών, μελετών, εγκρίσεων, κατασκευών.

Κι ακόμη, δε νοείται Στρατηγική Μελέτη Μεταφορών και Οδικών Υποδομών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πύλες εισόδου ανθρώπων και αγαθών στο νησί, το υφιστάμενο εσωτερικό οδικό δίκτυο αλλά και η ανάγκη επαναπροσδιορισμού του οδικού συστήματος (ΒΟΑΚ, ΝΟΑΚ και κάθετοι συνδετήριοι δρόμοι) με προσανατολισμό στο νέο διεθνές αεροδρόμιο Κρήτης στο Καστέλι.

* Ο πολιτικός μηχανικός Γιώργος Αλεξάκης είναι υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος Ηρακλείου με το Στ. Αρναουτάκη.