3η του Σεπτέμβρη: 43 χρόνια μετά

του Νίκου Ανδρουλάκη

Η κληρονομιά της “3ης του Σεπτέμβρη” που τιμάμε σήμερα, είναι η διαρκής υπενθύμιση ότι οι εμπειρίες, τα βιώματα και οι αξίες των δημοκρατικών πολιτών δεν είναι ευκαιριακά ζητήματα. Υπάρχουν πάνω από τις συγκυρίες και εκφράζονται διαχρονικά μέσα από την ανάγκη για εμβάθυνση της δημοκρατίας, την αντιμετώπιση των ανισοτήτων, την ανάπτυξη για όλους και την έξοδο από την κρίση. Η διακήρυξη του τετράπτυχου «Εθνική ανεξαρτησία – Λαϊκή κυριαρχία – Κοινωνική απελευθέρωση - Δημοκρατική Διαδικασία» ήταν ταυτόχρονα και δέσμευση για τη δικαίωση των οραμάτων και των θυσιών των γενεών της εθνικής αντίστασης, του ανένδοτου αγώνα και της αντιδικτατορικής πάλης. Μια μεγάλη ιστορική διαδρομή από την Ελλάδα της φτώχειας, της υποτέλειας, των διαχωριστικών γραμμών, σε μια Ελλάδα περήφανη, δίκαιη, δημοκρατική. Στην «Ελλάδα όλων των Ελλήνων», όπως έλεγε, ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Είναι γεγονός ότι οι νεότερες γενιές δεν γνώρισαν την προ - ΠΑΣΟΚ Ελλάδα, , ούτε αυτή καθεαυτή την ολιγαρχία του πλούτου, την ιδεολογία και τα συμφέροντα της οποίας εξέφραζε και υπηρετούσε η Δεξιά, και ούτε βεβαίως τις εθνικές περιπέτειες που οδήγησαν την πατρίδα οι ηγεσίες της κομμουνιστικής Αριστεράς. Μετά από τις δύσκολες αυτές δεκαετίες, η περίοδος που ξεκίνησε το 1974 ήταν μια περίοδος τεράστιας προόδου για τη χώρα μας. Σηματοδοτεί την αρχή μιας πορείας η οποία κλιμακώνεται μετά το 1981 και την οικοδόμηση της Ελλάδας της Αλλαγής. Τότε έγινε πραγματικότητα ο τερματισμός της στελέχωσης των δημοσίων υπηρεσιών με βάση τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, η κατάργηση του εμπορίου της υγείας με την ίδρυση του ΕΣΥ, η μεγάλη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση (1982 -1986), η επέκταση της κοινωνικής ασφάλισης σε όλους τους εργαζομένους της χώρας, η ενσωμάτωση στον κοινωνικό κορμό των αποκλεισμένων ως τότε λαϊκών στρωμάτων και ιδιαίτερα των πολιτών του δημοκρατικού χώρου, η εμπέδωση της λαϊκής κυριαρχίας με την εθνική συμφιλίωση, η κατοχύρωση της εθνικής ανεξαρτησίας με την παράλληλη υπεράσπιση της ειρήνης και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας.

Οφείλουμε να υπερασπιστούμε την ιστορική μας διαδρομή, τις κατακτήσεις μας, αλλά και να σταθούμε αυτοκριτικά σε λάθη ή παραλείψεις. Τα χρόνια από το 1974 και μετά, το ΠΑΣΟΚ συνέβαλε καθοριστικά στην πρόοδο και στη δημιουργία μιας καλύτερης Ελλάδας. Τότε, μιλήσαμε για λαϊκή κυριαρχία. Σήμερα, καλούμαστε να εμβαθύνουμε τη Δημοκρατία, που αιχμαλωτίζεται καθημερινά από ιδιοτελή συμφέροντα. Μιλήσαμε για κοινωνική απελευθέρωση. Στις μέρες μας καλούμαστε να δημιουργήσουμε ένα πραγματικό και αποτελεσματικό δίκτυο αλληλεγγύης, παιδείας και εργασίας. Μιλήσαμε τότε για τον πατριωτικό μας ρόλο και την εθνική μας ανεξαρτησία. Μια αξία, που σήμερα είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Η δική μας παράταξη καλείται και πάλι να βγάλει την Ελλάδα από την επιτήρηση για να σταθεί στα δικά της πόδια.

Ο χώρος της ευρύτερης Κεντροαριστεράς μόνο αν ξαναβρεί το δρόμο των αξιών του θα συμβάλλει καθοριστικά στην ισορροπία του σημερινού, μετέωρου πολιτικού συστήματος. Είναι χρέος όλων μας η δημοκρατική παράταξη να επανασυσπειρωθεί και να αποτελέσει «πρωταγωνιστή» όχι σε ψευτοδιλήμματα και αυταπάτες, αλλά στα καίρια και μεγάλα προβλήματα που ταλανίζουν τον τόπο μας. Οι νεότερες γενιές που εγκαταλείπουν τη χώρα ψάχνοντας ευκαιρίες δημιουργίας πρέπει να δουν ότι πίσω τους χτίζεται ένα κράτος αξιοκρατίας και ευημερίας, κρατώντας έτσι ζωντανή την ελπίδα της επιστροφής. Επίσης οι πιο ευάλωτοι, που η οικονομική κρίση τους έχει τσακίσει, πρέπει να έχουν μία δεύτερη ευκαιρία για να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα με όρους αξιοπρέπειας.

Τέλος το χρέος όλων των στελεχών του ΠΑΣΟΚ, όσων παραμείναμε σταθεροί, με ανιδιοτέλεια, στις ιδέες μας, είναι με σεβασμό στις παρακαταθήκες του χθες να συμβάλουμε στη νέα προσπάθεια που ξεκινάει το επόμενο διάστημα.

Πρέπει να προχωρήσουμε με ενότητα και ανανέωση. Η συγκολλητική ουσία δεν μπορεί να είναι η εξουσία αλλά οι ιδέες, οι θέσεις και η κοινή αγωνία να ξεπεράσουμε το σημερινό τέλμα. Πρέπει να πολεμήσουμε τη δημαγωγία, το πελατειακό κράτος και τις οικονομικές ελίτ που διεμβολίζουν την πολίτικη αυτονομία των κομμάτων ως τις κύριες παθογένειες που οδήγησαν τη χώρα σε κατάσταση ημι- χρεωκοπίας. Σήμερα, το καθήκον για όλους εμάς είναι, συλλογικά, να αλλάξουμε την πορεία της σύγχρονης Ελλάδας, να νικήσουμε τις δυνάμεις της συντήρησης και να απελευθερώσουμε τις δυνάμεις του Ελληνισμού, εντός και εκτός Ελλάδας. Το εγχείρημα της επαναθεμελίωσης της Δημοκρατικής Παράταξης πρέπει να βασιστεί στην ενότητα και την ανανέωση. Στη χώρα και το λαό μας αξίζει να βγει γρηγορότερα και δικαιότερα από την κρίση.