Ο διακοπτόμενος ύπνος συνδέεται με γνωστικά προβλήματα 10 χρόνια μετά

Οι άνθρωποι που έχουν περισσότερες διακοπτόμενες ώρες ύπνου στα 30 και στα 40 τους έχουν υπερδιπλάσιες πιθανότητες να έχουν προβλήματα μνήμης και σκέψης μία δεκαετία αργότερα, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι ερευνητές παρακολούθησαν την ποιότητα του ύπνου εκατοντάδων ανθρώπων κατά τη διάρκεια δύο ολονύχτιων επισκέψεων με διαφορά περίπου ενός έτους η μία από την άλλη, καταγράφοντας συνολικά έξι νύχτες ύπνου ανά άτομο.

Η ποιότητα του ύπνου αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας ένα μόνιτορ δραστηριότητας καρπού που παρακολουθούσε την ποσότητα του ύπνου μαζί με τις περιόδους κίνησης για να υπολογίσει τον κατακερματισμό ή τις σύντομες, επαναλαμβανόμενες διακοπές του ύπνου.

Οι συμμετέχοντες ήταν περίπου 40 ετών, κατά μέσο όρο, σε αυτό το στάδιο της μελέτης.

Πάνω από μία δεκαετία αργότερα, μεταξύ 2015 και 2016, οι ερευνητές ανέλυσαν τη γνωστική ικανότητα 526 από τους ίδιους συμμετέχοντες χρησιμοποιώντας τυποποιημένες συνεντεύξεις και τεστ γνωστικής ικανότητας, συμπεριλαμβανομένων της ταχύτητας επεξεργασίας, της εκτελεστικής λειτουργίας, της μνήμης και της ευχέρειας στην ομιλία.

Τα συμπεράσματα

Κατά μέσο όρο, οι συμμετέχοντες στη μελέτη βρέθηκαν να κοιμούνται περίπου έξι ώρες κάθε βράδυ και περίπου το 20% του χρόνου ύπνου τους διαταρασσόταν. Συνολικά, τα άτομα που είχαν περισσότερες διακοπές στον ύπνο τους ή μεγαλύτερη κινητικότητα ήταν πιο πιθανό να σημειώσουν κακές επιδόσεις στα τεστ γνωστικής ικανότητας δέκα χρόνια μετά.

Από τα 175 άτομα με τον περισσότερο διαταραγμένο ύπνο, τα 44 είχαν κακή γνωστική απόδοση 10 χρόνια αργότερα, σε σύγκριση με 10 από τα 176 άτομα με τον λιγότερο διαταραγμένο ύπνο, διαπίστωσε η μελέτη.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Neurology, το ιατρικό περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας.

Τα άτομα που κοιμούνταν λιγότερο ή είχαν περισσότερες διακοπές στον ύπνο τους είχαν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να είναι άντρες, μαύροι, να έχουν υψηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος και να έχουν ιστορικό κατάθλιψης ή υπέρτασης.

Λόγω του μικρού μεγέθους του δείγματος, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να διερευνήσουν πλήρως πιθανές διαφορές με βάση τη φυλή ή το φύλο.

«Δεδομένου ότι τα σημάδια της νόσου του Αλτσχάιμερ αρχίζουν να συσσωρεύονται στον εγκέφαλο αρκετές δεκαετίες πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων, η κατανόηση της σύνδεσης μεταξύ ύπνου και γνωστικής ικανότητας νωρίτερα στη ζωή είναι κρίσιμη για την κατανόηση του ρόλου των προβλημάτων ύπνου ως παράγοντα κινδύνου για τη νόσο», ανέφερε σε ανακοίνωσή του η συντάκτρια της μελέτης Δρ. Yue Leng, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο.

Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν επίσης να κρατήσουν ένα ημερολόγιο ύπνου, παρακολουθώντας τις ώρες ύπνου και αφύπνισης και αξιολογώντας τη δική τους ποιότητα ύπνου. Ωστόσο, οι αντικειμενικές μετρήσεις της διάρκειας του ύπνου και οι υποκειμενικές εκτιμήσεις της ποιότητας του ύπνου δεν συσχετίστηκαν με τη γνωστική ικανότητα στη μέση ηλικία.

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι μεγαλύτερη σημασία για τη γνωστική υγεία στη μέση ηλικία έχει η ποιότητα και όχι η ποσότητα του ύπνου», ανέφερε η Leng.

Πρόβλημα δημόσιας υγείας ο ανήσυχος ύπνος

Το αμερικανικό CDC έχει χαρακτηρίσει τις διαταραχές ύπνου «πρόβλημα δημόσιας υγείας», επειδή ο διαταραγμένος ύπνος σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο καταστάσεων όπως ο διαβήτης, τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και η άνοια.

Μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι τα άτομα που ανέφεραν ότι αντιμετώπιζαν συνήθως δυσκολία στον ύπνο διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο άνοιας κατά 49%, ενώ όσοι ξυπνούσαν συχνά τη νύχτα και είχαν δυσκολία να ξανακοιμηθούν είχαν 39% αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Και μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο διαπίστωσε ότι η χρόνια απώλεια ύπνου βραδέων κυμάτων – το τρίτο στάδιο του ύπνου, κατά το οποίο το σώμα αφαιρεί ανεπιθύμητα ή δυνητικά επιβλαβή υλικά από τον εγκέφαλο – μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας.

«Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να αξιολογηθεί η σχέση μεταξύ των διαταραχών του ύπνου και της γνωστικής λειτουργίας σε διαφορετικά στάδια της ζωής και να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν κρίσιμες περίοδοι ζωής στις οποίες ο ύπνος συνδέεται πιο έντονα με τη γνωστική λειτουργία», ανέφερε η Leng. «Μελλοντικές μελέτες θα μπορούσαν να ανοίξουν νέες ευκαιρίες για την πρόληψη της νόσου του Αλτσχάιμερ αργότερα στη ζωή», πρόσθεσε.