Μηδενικά οφέλη από το φάρμακο που πρότεινε ο Τραμπ δείχνει έρευνα στις ΗΠΑ

Αδημοσίευτη μελέτη, που μένει να υποβληθεί σε επιστημονική αξιολόγηση (peer review), διαπιστώνει πως το παλιό ανθελονοσιακό φάρμακο που ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διαβεβαίωνε πως θα «άλλαζε το παιγνίδι» στον αγώνα για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού δεν έχει ουσιαστικό όφελος, αντίθετα ενδέχεται να μεγεθύνει τον κίνδυνο η ασθένεια COVID-19 να αποδειχθεί θανάσιμη για τους ασθενείς.

Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει εγκεκριμένο φάρμακο, ούτε εμβόλιο για την αντιμετώπιση της COVID-19 και την πρόληψη της μόλυνσης από τον SARS-CoV-2, αντίστοιχα.

Στο μεταξύ όμως η υδροξυχλωροκίνη, φάρμακο για την αντιμετώπιση της ελονοσίας και ορισμένων άλλων παθήσεων, ήδη χορηγείται εκτενώς, στο πλαίσιο των απεγνωσμένων προσπαθειών να σωθούν ζωές ασθενών ώστε να αλλάξει η πορεία της COVID-19, καθώς σύμφωνα με ανέκδοτα στοιχεία έχει φέρει κάποιο όφελος. Ωστόσο, τα ανέκδοτα στοιχεία αυτά μένει να επιβεβαιωθούν, ή να διαψευστούν.

Κατά την ανάλυση δεδομένων για τη χρήση της υδροξυχλωροκίνης από την υπηρεσία υγείας των βετεράνων (Veterans Health Administration, VA), το 28% από τους 97 ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε πέθανε. Το ποσοστό των θανάτων ανήλθε στο 11% μεταξύ των 158 ασθενών στους οποίους δεν χορηγήθηκε το σκεύασμα αυτό. Το ποσοστό των θανάτων ανήλθε σε 22% μεταξύ των 113 ασθενών στους οποίους χορηγήθηκε κοκτέιλ φαρμάκων — υδροξυχλωροκίνη μαζί με αζιθρομυκίνη, ένα αντιβιοτικό.

Η μελέτη αυτή βασίζεται αποκλειστικά στην ανάλυση δεδομένων, όχι σε έρευνα, ούτε κλινική δοκιμή. Αξιοποιεί δεδομένα για την πορεία 368 ανδρών που νοσηλεύθηκαν σε κέντρα υγείας της VA μετά την επιβεβαιωμένη μόλυνσή τους από τον κορωνοϊό και είτε υπέκυψαν στην ασθένεια COVID-19, είτε ανέρρωσαν, ως την 11η Απριλίου, όπως εξηγεί αντίτυπό της που έχει μεταφορτωθεί στο Διαδίκτυο για να αξιολογηθεί.

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει οδηγήσει πολλά μέλη της επιστημονικής κοινότητας να μοιράζονται τα ευρήματά τους ενώ είναι αδημοσίευτα — προτού δηλαδή υποβληθούν σε διαδικασίες ελέγχου και επαλήθευσης από ομότιμούς τους —, τα λεγόμενα preprints. Οι συντάκτες της μελέτης δεν απάντησαν αμέσως όταν τους αναζήτησε το πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς για σχόλια.

Αφού έλαβαν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περίπτωσης, οι συντάκτες της μελέτης υπολόγισαν ότι ο κίνδυνος θανάτου είναι ως και υπερδιπλάσιος μεταξύ των ασθενών στους οποίους χορηγείται υδροξυχλωροκίνη σε σύγκριση με εκείνους στους οποίους χορηγείται.

Εξάλλου, η υδροξυχλωροκίνη, σύμφωνα με την ίδια ανάλυση, δεν είχε καμία επίπτωση στην ανάγκη των ασθενών για μηχανική υποστήριξη του αναπνευστικού συστήματος. Το ποσοστό όσων ασθενών χρειάστηκαν μηχανική υποστήριξη ήταν σχεδόν ίδιο (13% και 14% αντίστοιχα) για όσους έλαβαν υδροξυχλωροκίνη και όσους δεν έλαβαν. Πάντως, μεταξύ όσων έλαβαν το κοκτέιλ του ανθελονοσιακού και του αντιβιοτικού, μόνο το 7% χρειάστηκε μηχανική υποστήριξη.

Αν και δεν υπάρχει καμία απόδειξη πως η υδροξυχλωροκίνη είναι αποτελεσματική για την αντιμετώπιση της COVID-19, οι γιατροί γενικά δεν έχουν πολλούς δισταγμούς ως προς τη χρήση του συγκριτικά φθηνού αυτού φαρμάκου, που χρησιμοποιείται επίσης για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και του συστημικού ερυθηματώδους λύκου.

Όμως αυτό μοιάζει να αλλάζει. Ο Δρ. Τζέρεμι Φολκ, πνευμονολόγος στο Cedars-Sinai Medical Center του Λος Άντζελες, επισήμανε πως «κάποιες δημοσιεύσεις τις τελευταίες μια-δυο εβδομάδες θέτουν υπό αμφισβήτηση εάν και κατά πόσον η υδροξυχλωροκίνη ωφελεί». Ο Φολκ δεν συμμετείχε στη μελέτη των δεδομένων της VA.

«Τη χρησιμοποιούσαμε σχεδόν στους πάντες αρχικά. Τώρα πολύ πιο σπάνια», πρόσθεσε.

Βρίσκονται σε εξέλιξη διάφορες έρευνες, στις ΗΠΑ και αλλού, προκειμένου να δοθεί απάντηση στο ερώτημα εάν το ανθελονοσιακό φάρμακο έχει κάποιο ρόλο να διαδραματίσει στην προσπάθεια εξάλειψης της πανδημίας, που έχει προσβάλει πάνω από 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους κι έχει στοιχίσει τη ζωή σε περίπου 176.000 από αυτούς.