Καθυστερεί ο εμβολιασμός των αγοριών για HPV

Τα εμβολιαστικά τους προγράμματα κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) επεκτείνουν και στα αγόρια οι χώρες της Ευρώπης, αν και στη χώρα μας το ενδεχόμενο αυτό φαίνεται να αργεί.

Οι προσπάθειες στην Ευρώπη στηρίζονται στο ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης κατά του καρκίνου, στο πρόγραμμα EU4Health και στο πρόγραμμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την εξάλειψη των καρκίνων που προκαλεί ο συγκεκριμένος ιός.

Μέχρι στιγμής, ο εμβολιασμός και στα αγόρια περιλαμβάνεται στα εμβολιαστικά προγράμματα των ΗΠΑ, του Καναδά, της Αυστραλίας και της Αυστρίας, ενώ σταδιακά και με διάφορες μορφές, ο εμβολιασμός και στα δύο φύλα προβλέπεται σε 17 χώρες της Ε.Ε.

Στην Ελλάδα, η επέκταση του εμβολιασμού και στα αγόρια έχει συζητηθεί στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, τα μέλη της έχουν εκφραστεί θετικά στην προστασία και των αγοριών εκτός από τα κορίτσια, όμως σχετική εισήγηση δεν έχει γίνει ακόμη προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Η επέκταση του εμβολιαστικού προγράμματος δεν μπαίνει σε προτεραιότητα, καθώς οι πιέσεις της πανδημίας και η δημιουργία νέας επιτροπής Δημόσιας Υγείας της οποίας δεν έχουν αποσαφηνιστεί οι αρμοδιότητες, φαίνεται πως καθυστερούν την κατάρτιση της σχετικής πρότασης.

Ποσοστά κάλυψης

Στο μεταξύ όμως, η εμβολιαστική κάλυψη και στην Ευρώπη παραμένει απογοητευτική, παρά τον στόχο του ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης κατά του καρκίνου που προβλέπει εμβολιασμό του 90% των κοριτσιών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Καρκίνου, τα ποσοστά κάλυψης είναι εξαιρετικά περιορισμένα, με το Λουξεμβούργο να φτάνει μόλις το 14%, τη Γαλλία το 24%, τη Γερμανία το 31%, την Ιταλία το 40% και την Ολλανδία το 53%. Στις χώρες που υπάρχει δυνατότητα εμβολιασμού και των δύο φύλων, τα ποσοστά εμβολιασμού στα αγόρια είναι χαμηλότερα από αυτά στα κορίτσια. Χαρακτηριστικά στην Ιταλία, το ποσοστό των εμβολιασμένων αγοριών είναι το 40% του αριθμού των εμβολιασμένων κοριτσιών.

Η πανδημία όμως, προκάλεσε σημαντική υστέρηση στα προγράμματα εμβολιασμού κατά του HPV. Σύμφωνα με στοιχεία του ECDC, στην Βουλγαρία, τη Γαλλία και την Ελλάδα, τα ποσοστά εμβολιασμού είναι εξαιρετικά χαμηλά.

Στη Δυτική και Νότια Ευρώπη, περίπου ένα τρίτο των κοριτσιών έχει ολοκληρώσει τον εμβολιασμό του, ενώ στην Ανατολική Ευρώπη, το ποσοστό φτάνει μόλις το ένα πέμπτο. Στη Βόρεια Ευρώπη, το ποσοστό φτάνει τα δύο τρίτα των κοριτσιών που θα έπρεπε να έχουν εμβολιαστεί. Στη Μ. Βρετανία, που συνολικά φτάνει το 80%, κατά τόπους τα ποσοστά κυμαίνονται από 50-95%.

Και τα ποσοστά του εμβολιασμού μικραίνουν σημαντικά ανάλογα με τις διαφορετικές εθνοτικές ομάδες και τα χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα.

Συνολικά στην Ευρώπη μόνο το 4% των γυναικών έχουν εμβολιαστεί με το ποσοστό να αυξάνεται στην Βόρεια Ευρώπη μέχρι το 8%.

Πιο ευάλωτα τα αγόρια

Όπως αναφέρει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Καρκίνου, η επέκταση και στα αγόρια συστήνεται επειδή το ανοσοποιητικό σύστημα των ανδρών είναι πιο ευάλωτο στο συγκεκριμένο ιό απ΄ότι των γυναικών, οπότε θα είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στον ιό αν έρθουν σε επαφή με ανεμβολίαστη γυναίκα, ενώ οι άνδρες ομοφυλόφιλοι παραμένουν εντελώς εκτεθειμένοι.

Ο εμβολιασμός και των δύο φύλων αίρει από τις γυναίκες την ευθύνη της μόλυνσης με τον ιό των κονδυλωμάτων τους συντρόφους τους.

Παρόλα αυτά, για την εξασφάλιση της συλλογικής ανοσίας, δεν απαιτείται καθολική κάλυψη, αφού έχει εκτιμηθεί πως οι νόσοι που προκαλεί ο HPV μπορούν να εξαλειφθούν ακόμη και με ποσοστά εμβολιασμού που θα κυμαίνονται στο 50-75% του πληθυσμού σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Καρκίνου.

Μείωση καρκίνου

Πάντως, αρχικά ο εμβολιασμός προέβλεπε τρεις δόσεις, στη συνέχεια διαπιστώθηκε αποτελεσματική κάλυψη με δύο δόσεις του εμβολίου, ενώ τώρα σε μελέτη που διενεργείται στην Κόστα Ρίκα, οι ειδικοί διερευνούν το ενδεχόμενο να χρειάζεται μία μόνο δόση για την κάλυψη των παιδιών – εφήβων.

Στην περίπτωση που επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα της μίας μόνο δόσης, αυτό θα έχει παγκόσμια επίδραση, αφού με πολύ λιγότερους πόρους θα μπορέσει να καλυφθεί ο πληθυσμός ακόμη και στις χαμηλού εισοδήματος χώρες.

Ευρεία μελέτη που διενεργήθηκε στη Σκοτία, διαπίστωσε 90% μείωση των προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας βαθμού 3 ή περισσότερο, αντίστοιχη μείωση του ενδοθηλιακού καρκίνου του τραχήλου της μήτρας βαθμού 2 ή περισσότερο και περίπου 80% μείωση στον ενδοθηλιακό καρκίνο του τραχήλου της μήτρας βαθμού 1.

Πού εμβολιάζονται και τα αγόρια

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ECDC, 17 χώρες προβλέπουν τον εμβολιασμό και των αγοριών με διαφορετικές προϋποθέσεις η κάθε μία:

1. Στην Αυστρία υπάρχει γενική σύσταση για εμβολιασμό από 10-15 ετών για κορίτσια και αγόρια, Υπάρχει πρόβλεψη για κάλυψη και των εφήβων από 16-19 ετών. Στις ηλικίες 26 και 30 ετών η ανάληψη του κόστους γίνεται από τους εμβολιαζόμενους.
2. Στο Βέλγιο από το Φθινόπωρο του 2019 προβλέπεται η κάλυψη αγοριών και κοριτσιών 12-14 ετών.
3. Στην Κροατία συνιστάται ο εμβολιασμός στην ηλικία των 14 ετών και στα αγόρια και στα κορίτσια.
4. Στην Τσεχία από το Φθινόπωρο του 2019 συνιστάται ο εμβολιασμός αγοριών και κοριτσιών 13-14 ετών μέσω του εμβολιαστικού προγράμματος. Από τις ηλικίες 18-19 ετών και 26 ετών το κόστος αναλαμβάνουν οι ίδιοι
5. Στη Δανία αγόρια και κορίτσια 12 ετών εμβολιάζονται από τον Σεπτέμβριο του 2019, ενώ για όσους καθυστέρησαν τον εμβολιασμό, καλύπτονται από 13-18 μόνο τα κορίτσια.
6. Στην Φινλανδία καλύπτονται τα αγόρια και κορίτσια 11-12 ετών με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού. Το εμβόλιο παρέχεται στην πέμπτη και έκτη τάξη του σχολείου (δημοτικό) και ειδικά για την περσινή και φετινή χρονιά, θα εμβολιάζονται και τα αγόρια της 7ης-9ης τάξης (αντιστοιχεί στο γυμνάσιο στην Ελλάδα) εφόσον δεν έχουν εμβολιαστεί ήδη. Οι μεγαλύτεροι αποδέκτες του εμβολιασμού έχουν γεννηθεί το
7. Στη Γαλλία εμβολιάζονται αγόρια και κορίτσια 11-14 ετών, ενώ από 15 -19 ετών, ο εμβολιασμός αφορά τα κορίτσια μόνο
8. Στη Γερμανία εμβολιάζονται αγόρια και κορίτσια 9-14 ετών από το 2018. Οι εμβολιασμοί επεκτείνονται και στα κορίτσια 14-17 ετών αν δεν πρόλαβαν να εμβολιαστούν νωρίτερα. Συνιστάται και τρίτη δόση του εμβολίου.
9. Στην Ιρλανδία εμβολιάζονται αγόρια και κορίτσια 12-13 ετών (πρώτο έτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) από τον Σεπτέμβριο του 2019 με σχήμα δύο δόσεων.
10. Στην Ιταλία εμβολιάζονται άνδρες και γυναίκες 12-49 ετών από το 2017 με διπλό ή τριπλό σχήμα, ανάλογα με την ηλικία.
11. Στο Λιχτενστάιν εμβολιάζονται αγόρια και κορίτσια 11-14 ετών, αλλά συνεχίζονται και οι εμβολιασμοί στις ηλικίες 15-19 ετών για όσους δεν είχαν εμβολιαστεί νωρίτερα – ανεξάρτητα από το φύλο.
12. Στο Λουξεμβούργο εμβολιάζονται αγόρια και κορίτσια 9-13 ετών και σε περίπτωση που δεν πρόλαβαν να εμβολιαστούν, προβλέπεται ο εμβολιασμός με ίδια δαπάνη για αγόρια και κορίτσια από 14-18 ετών.
13. Στη Νορβηγία εμβολιάζονται αγόρια και κορίτσια 12 ετών.
14. Στην Πολωνία εμβολιάζονται αγόρια και κορίτσια, 12-14 ετών. Δωρεάν εμβολιασμοί παρέχονται μόνο σε δήμους που υλοποιούν προγράμματα πρόληψης.
15. Στην Πορτογαλία εμβολιάζονται αγόρια και κορίτσια 10 ετών. Η εφαρμογή στα αγόρια ισχύει από το 2009.
16. Στη Σλοβακία εμβολιάζονται αγόρια και κορίτσια 12 ετών .
17. Στη Σουηδία εμβολιάζονται αγόρια και κορίτσια 10-12 ετών, με εμβολιασμό στα σχολεία από τον Αύγουστο του 2020.