Καρδιακή ανεπάρκεια: Η άσκηση που ξανανιώνει την καρδιά

Ένας χρόνος συστηματικής και έντονης άσκησης φαίνεται πως αποτελεί ένα από τα καλύτερα «φυσικά» φάρμακα, εάν θέλουμε να αυξήσουμε την ευκαμψία του μυοκαρδίου. Ειδικότερα, αποδεικνύεται ιδιαίτερα ωφέλιμη για όσους εμφανίζουν πρώιμα σημάδια καρδιακής ανεπάρκειας, σύμφωνα με αποτελέσματα μικρής μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Circulation, το περιοδικό της Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας.

H μελέτη εστίασε  στην καρδιακή ανεπάρκεια με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης, η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένη δυσκαμψία των καρδιακών μυών και τις υψηλές πιέσεις στο εσωτερικό της καρδιάς κατά τη διάρκεια της άσκησης. Παρόλα αυτά, πρόκειται για μια συνθήκη θεραπεύσιμη, ενώ στα προειδοποιητικά συμπτώματα συμπεριλαμβάνεται η κόπωση, η δύσπνοια και η συγκέντρωση υγρού στους πνεύμονες και τα πόδια.

Αν και υπάρχει προηγούμενο ερευνητικό υλικό που αναδεικνύει τη βελτίωση της ελαστικότητας της καρδιάς στους νεότερους ανθρώπους, οι ερευνητές θέλησαν να διερευνήσουν εάν η συστηματική άσκηση θα μπορούσε να βελτιώσει την δυσκαμψία των μυών της καρδιάς σε 31 υγιείς άνδρες και γυναίκες ηλικίας 45 έως 64 ετών που έκαναν καθιστική ζωή.

Οι συμμετέχοντες είχαν εμφανίσει κάποια πρώιμα σημάδια ανελαστικότητας του καρδιακού μυ και αύξησης των βιοδεικτών του αίματος που σχετίζονται με την καρδιακή ανεπάρκεια, παρόλο που δεν είχαν συμπτώματα όπως η δύσπνοια. Από αυτούς έντεκα επιλέχθηκαν τυχαία και ακολούθησαν ένα πρόγραμμα γιόγκα, ασκήσεων ισορροπίας και ενδυνάμωσης για τρεις φορές την εβδομάδα.

Οι υπόλοιποι συμμετέχοντες ακολούθησαν ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα γυμναστικής με personal trainer, με διαφορετικές όμως δραστηριότητες όπως το περπάτημα, την ποδηλασία και την κολύμβηση. Το πρόγραμμα «χτίστηκε» σταδιακά μέχρι οι συμμετέχοντες να κάνουν εντατική αεροβική γυμναστική για 30 λεπτά τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα και επιπλέον δύο με τρεις προπονήσεις μέτριας έντασης και μία με δύο προπονήσεις ενδυνάμωσης κάθε εβδομάδα.

Ένα χρόνο αργότερα, όσοι ακολουθούσαν το εντατικό πρόγραμμα γυμναστικής, είχαν πολλαπλά οφέλη στην καρδιά και την υγεία τους εν γένει: κατάφεραν να βελτιώσουν την καρδιακή δυσκαμψία και την καρδιοαναπνευστική τους ικανότητα, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, η οποία δεν εμφάνισε καμία μεταβολή.

Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι η μέση ηλικία είναι η κατάλληλη για να χρησιμοποιηθεί η άσκηση ως φυσική ασπίδα πρόληψης της καρδιακής ανεπάρκειας, προτού οι μυς της καρδιάς «σκληρύνουν» αρκετά.

Όπως σημειώνει ο επικεφαλής της έρευνας δρ Benjamin Levine καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Southwestern, θέλοντας να εξηγήσει με απλό τρόπο τη συμβολή της άσκησης, παρομοιάζει τον καρδιακό μυ με ένα λαστιχάκι: όταν είναι καινούριο, είναι ιδιαίτερα εύκαμπτο.

Όταν όμως περάσουν, για παράδειγμα, 30 χρόνια, έχει χάσει την ελαστικότητά του: «Σκεφτείτε το καινούριο λαστιχάκι ως το νεανικό καρδιαγγειακό σύστημα. Εάν κάπου το ξεχάσετε και προσπαθήσετε πάλι να το τεντώσετε έπειτα από 30 χρόνια, δεν τεντώνεται με την ίδια ευκολία. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στην κυκλοφορία του αίματος, την καρδιά και τα αγγεία, όσο γερνάμε».

Παρόλα αυτά, λόγω και του μικρού μεγέθους της έρευνας, οι ερευνητές δεν μπορούν να είναι σίγουροι ότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι θα εμφανίσουν καρδιακή ανεπάρκεια, καθώς θα πρέπει να πραγματοποιηθούν μελέτες μεγαλύτερης κλίμακας. Επιπλέον δεν είναι εύκολο να ακολουθηθεί αυτό το πρόγραμμα γυμναστικής καθώς θεωρείται δύσκολο και αρκετά ακριβό.

Τα πρώιμα αυτά όμως ευρήματα μπορούν να θέσουν τα θεμέλια για μελλοντικές μελέτες και μια καλή συμβουλή για όλους τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια.