Η ενδυνάμωση των τετρακέφαλων μυών βοηθά να ξεπεράσουμε την οστεοαρθρίτιδα γόνατος

Σύμφωνα με έρευνα, που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Ένωσης Ακαδημαϊκών Φυσιάτρων των ΗΠΑ, το οποίο έγινε στο Λας Βέγκας της Νεβάδα, όσο πιο δυνατοί είναι οι μύες του τετρακέφαλου (SFP) τόσο πιο εύκολα επανέρχονται στην καλή τους λειτουργικότητα των κινήσεων τα άτομα που υποφέρουν από οστεοαρθρίτιδα γόνατος ή κινδυνεύουν να πάθουν.

Για τις ανάγκες της έρευνας οι επιστήμονες μελέτησαν 3.996 συμμετέχοντες για 12 μήνες, 3.820 συμμετέχοντες για 24 μήνες και 3.623 συμμετέχοντες για 36 μήνες καθώς και, μέσω μιας άλλης έρευνας, της Osteoarthritis Initiative, μελέτησαν τα δεδομένα από περίπου 5.000 ενήλικες οι οποίοι είτε είχαν ήδη πρόβλημα οστεοαρθρίτιδας γόνατος είτε κινδύνευαν να πάθουν.

Με δεδομένο ότι δεν υπήρχαν αντίστοιχες μελέτες, οι επιστήμονες αποφάσισαν να ερευνήσουν αν η SFP, δηλαδή το πόσο γρήγορα ο τετρακέφαλος είναι ικανός να παράγει δύναμη πιέζοντας το πόδι έξω και κατά πόσο αυτό έχει επίδραση στη σωματική λειτουργικότητα, δηλαδή στη βάδιση, στο ανέβασμα σκάλας και σηκώματος από καρέκλα, των ατόμων με ή σε κίνδυνο για οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι η χαμηλότερη ταχύτητα των τετρακέφαλων μπορεί να σχετίζεται με μείωση της σωματικής λειτουργίας και, εάν πράγματι επιβεβαιωνόταν, η μέτρησή της θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη της εξέλιξης της νόσου.

Στην έναρξη της έρευνας οι επιστήμονες υπολόγισαν την ταχύτητα παραγωγής δύναμης (SFP) του τετρακέφαλου χρησιμοποιώντας μια καρέκλα ειδικά σχεδιασμένη για τη μέτρηση της ισομετρικής αντοχής (η δύναμη που παράγεται σε ένα σταθερό αντικείμενο) ζητώντας από τους συμμετέχοντες να σπρώξουν όσο το δυνατόν πιο δυνατά μια μπάρα βαθμονομημένη για τη μέτρηση της παραγόμενης δύναμης, ενώ κάθονταν σε καρέκλα με τα γόνατα σε γωνία 60 μοιρών. Η φυσική λειτουργία μετρήθηκε με τη χρήση χρονομετρούμενων περιπάτων 20 και 400 μέτρων, καθώς και τεστ που μετρούσαν την ταχύτητα με την οποία οι συμμετέχοντες σηκώνονταν από την καθιστή θέση. Τέλος, οι ερευνητές σημείωσαν τις αυτοαναφορές των συμμετεχόντων.

Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της ομάδας έρευνας Neil Segal, MD, καθηγητής Ιατρικής Αποκατάστασης στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας στο Kansas City, είχαν προβλέψει ότι η χαμηλή SFP θα ανέκυπτε ως παράγοντας κινδύνου για την επιδείνωση της φυσικής λειτουργίας, μέσω του ερωτηματολογίου (WOMAC-PF) που θα συμπλήρωναν οι συμμετέχοντες. Το ερωτηματολόγιο αυτό αφορούσε τη λειτουργικότητά τους όπως για παράδειγμα όταν περπατούν ή όταν ντύνονται ή όταν κολυμπούν κ.λπ. Η μείωση σε 9 ή περισσότερα σημεία του ερωτηματολογίου ορίστηκε ως επιδείνωση της φυσικής λειτουργίας.

Μετά από 3 χρόνια παρακολούθησης οι επιστήμονες απέκλεισαν από την έρευνα όσους συμμετέχοντες είχαν τραυματισμό στο γόνατο ή ανέπτυξαν ρευματοειδή ή φλεγμονώδη αρθρίτιδα ή υποβλήθηκαν σε αρθροπλαστική ισχίου κατά το διάστημα της παρακολούθησης.

Οι ερευνητές συνυπολόγισαν την ηλικία, το φύλο, τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και τον πόνο στο γόνατο, μαζί με τα υπόλοιπα ευρήματα της έρευνας και διαπίστωσαν ότι τελικά η υψηλότερη ταχύτητα τετρακέφαλων συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο έκπτωσης της φυσικής λειτουργίας των πασχόντων από οστεοαρθρίτιδα, ή όσων κινδύνευαν να την αναπτύξουν, ενώ η χαμηλότερη ταχύτητα με επιδείνωση της φυσικής λειτουργίας.

Επιπλέον, μια υπο-ανάλυση των αποτελεσμάτων ανά φύλο έδειξε ότι οι γυναίκες με την υψηλότερη SFP είχαν τον χαμηλότερο κίνδυνο επιδείνωσης της φυσικής λειτουργίας. Επόμενο βήμα στην έρευνα του Δρ. Segal είναι η αναζήτηση της αιτίας αυτής της διάκρισης. Για το ίδιο θέμα μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Arthritis Care & Research, ενισχύει την άποψη ότι οι γυναίκες με μυϊκή αδυναμία έχουν αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Η σχέση ωστόσο φάνηκε να διαταράσσεται όταν σχετίστηκε με τον Δείκτη Μάζας Σώματος, ενδεχομένως γιατί οι γυναίκες με μεγαλύτερο δείκτη έχουν περισσότερο λιπώδη αντί μυϊκό ιστό.

Όπως μας εξηγεί ο φυσιοθεραπευτής – χειροθεραπευτής κ. Γιώργος Κακαβάς η μελέτη αυτή πρόσθεσε ένα επιπλέον στοιχείο στις γνώσεις των ειδικών αναφορικά με τους παράγοντες που μπορούν να επιδεινώσουν τη φυσική λειτουργικότητα στη συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων. Όπως για παράδειγμα, ότι εκτός από την υψηλότερη δύναμη του τετρακέφαλου, η οποία μειώνει τον κίνδυνο επιδείνωσης της άρθρωσης, η ταχύτητα ενεργοποίησης των μυών είναι επίσης καθοριστική.

Κατανοώντας τη σχέση της δύναμης/ταχύτητας των τετρακέφαλων οι ειδικοί θα μπορούν να σχεδιάζουν καλύτερα προγράμματα αποκατάστασης, βοηθώντας έτσι τον ασθενή να ανακτήσει στο μέγιστο βαθμό τις κινήσεις τους.