Έλλειψη βιοτίνης: Ποια συμπτώματα προκαλεί και πώς θα τη διορθώσετε

Μία από τις βασικές λειτουργίες της βιοτίνης είναι η μετατροπή των υδατανθράκων σε γλυκόζη, ώστε το σώμα να τη χρησιμοποιήσει στη συνέχεια για την παραγωγή ενέργειας. Επίσης, εμπλέκεται στον μεταβολισμό των λιπαρών και των αμινοξέων, συστατικών που το σώμα αξιοποιεί για τη σύνθεση των πρωτεϊνών αλλά και την ανάπλαση των κυττάρων. Η βιοτίνη παίζει ρόλο και στην ανάπτυξη του εμβρύου, επομένως ο ρόλος της είναι ιδιαίτερα σημαντικός κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Πού βρίσκεται η βιοτίνη

Η βιοτίνη είναι διαθέσιμη σε μικρές ποσότητες σε ορισμένες τροφές, όπως η γλυκοπατάτα, το αυγό και τα αμύγδαλα.

Η συγκεκριμένη βιταμίνη παράγεται επίσης από το μικροβίωμα, δηλαδή τον πληθυσμό των βακτηρίων που ζουν φυσιολογικά στο ανθρώπινο έντερο.

Όπως όλες οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β έτσι και η βιοτίνη είναι υδατοδιαλυτή βιταμίνη. Αυτό σημαίνει ότι διαλύεται στο νερό που είναι διαθέσιμο στο σώμα και δεν αποθηκεύεται.

Ποιοι κινδυνεύουν από έλλειψη βιοτίνης

Η έλλειψη βιοτίνης είναι πιο πιθανή σε άτομα με παθήσεις που επηρεάζουν την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό (π.χ. νόσος του Crohn) καθώς και σε άτομα που λαμβάνουν συγκεκριμένα φάρμακα (π.χ. φάρμακα κατά της επιληψίας ή μακρόχρονη αντιβιοτική αγωγή).

Η συνηθέστερη αιτία έλλειψης βιοτίνης είναι η ανεπάρκεια βιοτινιδάσης (BTD), μια σπάνια κληρονομική διαταραχή στην οποία ο οργανισμός αδυνατεί να αξιοποιήσει τη βιοτίνη και η οποία προκαλείται από μετάλλαξη στο γονίδιο της βιοτινιδάσης. Το γονίδιο αυτό καθοδηγεί την παραγωγή της βιοτινιδάσης, ενός ενζύμου απαραίτητου για την απόσπαση της βιοτίνης από τις τροφές.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ανεπάρκειας βιοτινιδάσης

Η ανεπάρκεια βιοτινιδάσης εμφανίζεται κατά προσέγγιση σε ένα ανά 60.000 νεογέννητα. Τα μωρά με ανεπάρκεια βιοτινιδάσης εμφανίζουν τα πρώτα συμπτώματα της διαταραχής κατά τις πρώτες εβδομάδες ή τους πρώτους μήνες της ζωής τους. Τα συνηθέστερα από αυτά είναι:

- υποτονία (ή μυϊκή αδυναμία)

- επιληπτικές κρίσεις

- αλωπεκία (ή απώλεια μαλλιών)

- έκζεμα

- αναπτυξιακή καθυστέρηση

Επίσης, ποσοστό 25-50% των παιδιών που γεννιούνται με ανεπάρκεια βιοτινιδάσης εκδηλώνουν:

- αταξία (ή κακό κινητικό συντονισμό)

- επιπεφυκίτιδα

- απώλεια ακοής

- υπνηλία και λήθαργο

Ποσοστό 10-25% των παιδιών που γεννιούνται με ανεπάρκεια βιοτινιδάσης εκδηλώνουν:

- επεισόδια απώλειας των αισθήσεων

- εμετούς

- διάρροιες

- λοιμώξεις από μύκητες

Σπανιότερα, σε ποσοστό μικρότερο από 10% των περιπτώσεων, τα παιδιά με ανεπάρκεια βιοτινιδάσης εκδηλώνουν:

- ηπατομεγαλία (ή διόγκωση του συκωτιού)

- σπληνομεγαλία (ή διόγκωση του σπλήνα)

- προβλήματα στην ομιλία

Αν δεν αντιμετωπιστεί, η ανεπάρκεια βιοτινιδάσης μπορεί να οδηγήσει στο κώμα ή και να αποδειχτεί θανατηφόρα.

Είναι συνηθέστερο τα συμπτώματα της έλλειψης βιοτινιδάσης να εκδηλωθούν κατά τους πρώτους μήνες της ζωής, δεν αποκλείεται όμως να εμφανιστούν και αργότερα στην παιδική ηλικία.

Ποια είναι τα συμπτώματα της έλλειψης βιοτίνης

Τα συμπτώματα της έλλειψης βιοτίνης στους ενήλικες είναι αρχικά ήπια και σταδιακά επιδεινώνονται. Μερικά από τα βασικότερα συμπτώματα είναι τα εξής:

- αδύναμα μαλλιά, απώλεια μαλλιών και τριχοφυΐας από ολόκληρο το σώμα

- κοκκίνισμα και ξεφλούδισμα γύρω από τα μάτια, τα ρουθούνια και το στόμα

- επιληπτικές κρίσεις

- συχνές λοιμώξεις του δέρματος

- νύχια που σπάνε

- νευρολογικές διαταραχές όπως κατάθλιψη, λήθαργος, παραισθήσεις και μούδιασμα στα άκρα

Πώς διορθώνεται η έλλειψη βιοτίνης

Το πρώτο βήμα αντιμετώπισης της έλλειψης είναι η προσθήκη τροφών με βιοτίνη στη διατροφή. Τέτοιες τροφές είναι τα όσπρια, το αυγό (και συγκεκριμένα ο κρόκος του), οι σαρδέλες, τα αμύγδαλα, τα καρύδια, το κουνουπίδι, η μπανάνα, τα μανιτάρια και τα προϊόντα ολικής άλεσης.

Εναλλακτικά ή συμπληρωματικά προς τη διατροφή ο γιατρός μπορεί επίσης να συστήσει κάποιο συμπλήρωμα διατροφής που να περιέχει βιοτίνη.