Ελλείψεις φαρμάκων στην Ευρώπη: «Έλλειψη κερδών – μείωση της παραγωγής»

Όταν ο Ιγνάσι Μπιόσκα-Ρέιγκ άκουσε ότι υπήρχαν ελλείψεις αμοξικιλλίνης στην Ισπανία, πρόσθεσε αμέσως βάρδιες στα εργοστάσια της φαρμακοβιομηχανίας του για να ενισχύσει την παραγωγή του δημοφιλούς αντιβιοτικού. Αλλά ισχυρίζεται ότι μερικές επιπλέον βάρδιες ήταν το μόνο που μπορούσε να κάνει.

Όσο κι αν θα ήθελε να αυξήσει σημαντικά την παραγωγή, όπως υποστηρίζει, δήλωσε ότι δεν μπορούσε να δικαιολογήσει επένδυση εκατομμυρίων ευρώ σε νέες γραμμές παραγωγής, εκτός αν πληρωνόταν περισσότερο για το γενόσημο φάρμακο ώστε να καλύψει το απότομα αυξανόμενο κόστος.

Αλλά, όπως και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, η Ισπανία η τιμή για το γενόσημο αμοξικιλλίνης δεν έχει αυξηθεί σχεδόν καθόλου, εδώ και δύο δεκαετίες,

“Θέλουμε να ανταποκριθούμε, αλλά έχουμε ένα πρόβλημα. Το κόστος αυξάνεται, η τιμή παραμένει η ίδια” είπε ο Μπιόσκα-Ρέιγκ, διευθύνων σύμβουλος της ισπανικής φαρμακοβιομηχανίας Reig Jofre (RJFE.MC).

Οξύνεται το πρόβλημα

Ενώ πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο έχουν αναφέρει ελλείψεις αντιβιοτικών, καθώς οι αναπνευστικές λοιμώξεις επιστρέφουν δυναμικά μετά την άρση των περιορισμών κατά της πανδημίας, το πρόβλημα στην Ευρώπη είναι ιδιαίτερα οξύ.

Πολλές ευρωπαϊκές φαρμακοβιομηχανίες δήλωσαν ότι είναι απρόθυμες να αυξήσουν την παραγωγή την ώρα που ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ανεβάσει το κόστος των πάντων, από την ενέργεια για τα εργοστάσια μέχρι το χαρτόνι για τη συσκευασία και το αλουμίνιο για τα καπάκια των φιαλών, γεγονός που υποδηλώνει ότι θα υπάρξουν περισσότερες ελλείψεις

Σύμφωνα με 13 Ευρωπαίους κατασκευαστές και έξι ενώσεις και ομίλους της βιομηχανίας γενόσημων φαρμάκων που μίλησαν στο Reuters, πολλές εταιρείες αδυνατούν να εξασφαλίσουν κέρδη που θα δικαιολογήσουν την αύξηση της παραγωγής.

“Δεν γίνεται να κρατάμε τις ίδιες τιμές όταν όλα τα κόστη παραγωγής και του εφοδιασμού αυξάνονται με διψήφιο ή και μεγαλύτερο ποσοστό”, δήλωσε ο Άντριαν βαν ντεν Χόβεν, γενικός διευθυντής του λόμπι Medicines for Europe, η οποία εκπροσωπεί τους παραγωγούς γενόσημων φαρμάκων.

Οι εταιρείες με τις οποίες μίλησε το Reuters αρνήθηκαν να αποκαλύψουν τα περιθώρια κέρδους για λόγους ανταγωνισμού.

Το «αγκάθι» της Ασίας

Τα γενόσημα φάρμακα αντιπροσωπεύουν σήμερα περίπου το 70% του συνόλου των διανεμόμενων φαρμάκων στην Ευρώπη, αλλά μόνο το 29% των πόρων που δαπανούνται για φάρμακα από τους εθνικούς οργανισμούς υγείας, σύμφωνα με το Medicines for Europe.

Οι Ευρωπαίοι παραγωγοί  λένε ότι το σύστημα των μειοδοτικών διαγωνισμών και  ο τρόπος τιμολόγησης έχουν τροφοδοτήσει κούρσα τιμών προς τα κάτω ενώ οι ευρωπαϊκές εταιρείες υποσκάπτονται από παρόχους από την Ασία.

Κατά την τελευταία δεκαετία, αυτό ανάγκασε ορισμένες ευρωπαϊκές εταιρείες είτε να μειώσουν την παραγωγή είτε να μεταφέρουν την παραγωγή γενόσημων φαρμάκων και των απαραίτητων δραστικών φαρμακευτικών συστατικών (APIs) στην Ινδία και την Κίνα, όπου το κόστος είναι πολύ χαμηλότερο.

Στελέχη της βιομηχανίας λένε τώρα ότι η αναθεώρηση των συστημάτων τιμολόγησης είναι ο μόνος τρόπος για να ενισχυθεί εκ νέου η παραγωγή στην Ευρώπη, τόσο για να αποφευχθούν ελλείψεις στο μέλλον όσο και για να αποτραπεί το ενδεχόμενο η ήπειρος να εξαρτάται ακόμη περισσότερο από την Ασία για βασικά φάρμακα.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) και οι νομοθέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζουν ότι υπάρχει πρόβλημα, αλλά δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη καμία σημαντική παρέμβαση, δήλωσαν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Εκτος παιχνιδιού οι «μικροί»

Οι πολυετείς πιέσεις τιμών στους κατασκευαστές ανάγκασαν πολλές μικρότερες εταιρείες να εγκαταλείψουν, και μόνο λίγοι κατασκευαστές γενόσημων εξυπηρετούν μεγάλο μέρος της Ευρώπης για φάρμακα όπως η αμοξικιλλίνη.

Πέντε εταιρείες – η βρετανική GSK (GSK.L) , η Sandoz, η αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία Viatris (VTRS.O) , η ινδική Aurobindo (ARBN.NS) και η γαλλική Servier – έχουν σχεδόν το 60% της αγοράς αμοξικιλίνης στην Ευρώπη, σύμφωνα με ερευνητή αγοράς IQVIA.