Συγγραφική έκδοση για το Μαλεβίζι στην επανάσταση του 1821

Με σημαντικές πρωτοβουλίες ο Δήμος Μαλεβιζίου τιμά την επέτειο των 200 ετών από την έναρξη της Μεγάλης Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Με βασικό γνώμονα τη μελέτη και την ανάδειξη της τοπικής ιστορίας, αλλά και τη συνεξέτασή της με το γενικότερο ελληνικό και διεθνές περιβάλλον, ο Δήμος Μαλεβιζίου έχει συγκροτήσει επιτροπές ειδικών μελετητών, επιστημόνων και συλλεκτών ιστορικών τεκμηρίων οι οποίες και εισηγήθηκαν τρεις κορυφαίες δράσεις με στόχο να μείνει ανεξίτηλο το αποτύπωμα του εορτασμού στην πολιτιστική παρακαταθήκη της Κρήτης. Οι δράσεις παρουσιάστηκαν αναλυτικά σήμερα στο Δημαρχείο Μαλεβιζίου στο πλαίσιο Συνέντευξης Τύπου στην οποία συμμετείχαν ο Δήμαρχος Μαλεβιζίου Μενέλαος Μποκέας, ο Αρχιτέκτονας Μηχανικός Ηρακλής Πυργιανάκης και ο Ιστορικός – ερευνητής Ευτύχης Τζιρτζιλάκης.

Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ο Δήμαρχος Μενέλαος Μποκέας συγκρότησε μια άτυπη άμισθη εισηγητική επιτροπή με σκοπό να αναζητηθούν ιδέες και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για εκδηλώσεις ή άλλες ενέργειες που θα μπορούσαν να αναδείξουν το βαθύτερο νόημα της Επανάστασης και παράλληλα να εστιάσουν το ενδιαφέρον στην ιδιαίτερη περίπτωση της Κρήτης.

Πρόεδρος της επιτροπής ορίστηκε ο αρχιτέκτονας κ. Ηρακλής Πυργιανάκης και μέλη οι κ.κ. Νίκος Ψιλάκης, δημοσιογράφος – συγγραφέας, Γιώργος Νικολακάκης, Καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ανδρέας Μανιός, ιατρός, διευθυντής κλινικής πλαστικής χειρουργικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου.

Ύστερα από πολλές συζητήσεις και δεδομένων των ειδικών συγκυριών που επικρατούν, η επιτροπή κατέληξε σε τρεις βασικές προτάσεις, οι οποίες αναμένεται να συμπληρωθούν με άλλες εκδηλώσεις που θα γίνουν σε τοπικό επίπεδο. 

Α. ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Ιστορικοί και άλλοι ειδικοί επιστήμονες μελετούν πρωτογενές υλικό και αρχειακές πηγές, ερευνούν σημαντικά γεγονότα και φωτίζουν πολύπλευρα την τοπική ιστορία από τα προεπαναστατικά χρόνια μέχρι το τέλος της οθωμανικής κατοχής, δίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στα γεγονότα της επανάστασης του 1821. Το υλικό αυτό θα τυπωθεί σε ογκώδη τόμο και θα αποτελέσει τεκμήριο ιστορικής αυτογνωσίας και για τις επόμενες γενιές.

Άρθρα και μελέτες συγγράφουν οι:

·Θεοχάρης Δετοράκης, ομότ. καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης (προλογίζει τον τόμο)

·Νίκος Ανδριώτης, ιστορικός, συγγραφέας

·Νίκος Γιγουρτάκης, αρχαιολόγος

·Κωστής Μαστρογιαννάκης, φιλόλογος, ιστορικός

·Μανώλης Αστυρακάκης, φιλόλογος

·Γιάννης Τσερεβελάκης, φιλόλογος

·Ανδρέας Μανιός, ιατρός

·Γιώργος Νικολακάκης, καθ. Πανεπιστημίου Κρήτης

·Ηρακλής Πυργιανάκης, αρχιτέκτων μηχανικός

·Νίκος Ψιλάκης, δημοσιογράφος, συγγραφέας.

Πρόκειται για μια καινοτόμα πρωτοβουλία καταγραφής της ιστορίας της περιοχής, δοσμένης μέσα από διαφορετικές οπτικές. Μαζί με τα ιστορικά-πολεμικά γεγονότα εξετάζεται η κοινωνική και πολιτική κατάσταση της περιοχής κατά τη μακρά αυτή και ταραγμένη εποχή, ο ρόλος των μοναστηριών και του κλήρου, οι επιπτώσεις των επαναστάσεων του 19ου αιώνα όπως αποτυπώνονται σε κώδικες θυσιών αλλά και στη συλλογική (κοινωνική) μνήμη. Εξετάζεται επιπλέον το τοπίο από πλευράς στρατηγικής και με βάση τα οχυρωματικά έργα που δημιουργήθηκαν σ’ αυτό από τα βυζαντινά χρόνια μέχρι το τέλος της οθωμανοκρατίας. Η επαναστατική δραστηριότητα στο Μαλεβίζι υπήρξε κομβική κατά την περίοδο που άναβε η σπίθα της εξέγερσης ενάντια στον οθωμανικό ζυγό. Σ' αυτό συνέβαλε η στρατηγική της σημασία, ως άμεσα γειτνιάζουσα με το Μεγάλο Κάστρο, η μεγάλη οικονομική της δραστηριότητα, το έμψυχο δυναμικό της, και η γεωπολιτική της θέση στο κέντρο της Κρήτης.

Β. ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ

Για πρώτη φορά θα παρουσιαστεί στο ευρύτερο κοινό μια ολοκληρωμένη έκθεση των όπλων που χρησιμοποιήθηκαν στην επανάσταση του 1821 από τον ιστορικό - ερευνητή κ. Ευτύχη Τζιρτζιλάκη. Πρόκειται για σπάνιο όσο και πολύτιμο υλικό που έχει συγκεντρωθεί ύστερα από προσπάθειες πολλών ετών και θα παρουσιαστεί στην Πινακοθήκη του Δήμου Μαλεβιζίου, στην Τύλισο.

Οι επισκέπτες της έκθεσης θα έχουν την ευκαιρία να δουν τα όπλα με τα οποία πολέμησαν οι Κρητικοί για την ελευθερία τους, καριοφίλια, σισανέδες, λαζαρίνες, πάλες, γιαταγάνια, κουμπούρες, κρητικά μαχαίρια, ακόμη και αυθεντικά αυτοσχέδια όπλα, σπαθοράβδια και χουρχούδες. Η έκθεση πλαισιώνεται με επεξηγηματικά κείμενα για τους τύπους των όπλων, τη χρήση, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους γνωρίσματα, τους τρόπους κατασκευής, αλλά και τη σχέση που ανέπτυσσε κάθε επαναστατημένος Κρητικός με τον οπλισμό του (π.χ. θρησκευτικά σύμβολα που τόνιζαν την διαφοροποίηση από τους αντιπάλους κ.α.)

Γ' ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΣ ΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΟΥ 1821

Το υλικό που θα εκτεθεί στην πινακοθήκη και που αναμένεται να προκαλέσει το ενδιαφέρον επιστημονικών και άλλων κύκλων και εκτός Κρήτης, ακόμη και διεθνώς, θα τυπωθεί σε πολυτελή συλλεκτικό τόμο που θα εκδοθεί από τον Δήμο σε συνεργασία με τον ιστορικό - ερευνητή κ. Ευτύχη Τζιρτζιλάκη. Η πρωτοποριακή αυτή έκδοση, που θα περιέχει φωτογραφικό υλικό και αναλυτικά κείμενα μέσα από τα οποία θα αναδεικνύονται άγνωστες πτυχές της επανάστασης, φιλοδοξεί να αποτελέσει την απαρχή πληρέστερης ιστορικής και κοινωνικής μελέτης των τεκμηρίων που διασώθηκαν από τον αιώνα των επαναστάσεων.

Θα παρουσιαστούν όλες οι κατηγορίες των όπλων, από τα παλαιότερα που χρησιμοποιήθηκαν κατ’ ανάγκην, μέχρι εκείνα που συμπληρώθηκαν ή κατασκευάστηκαν στο νησί, καθώς και τα αρχέγονα - αυτοσχέδια, που μας συγκινούν ιδιαίτερα, καθότι καταδεικνύουν το πάθος των προγόνων μας να ζήσουν ελεύθεροι.