Ξέρετε που είναι το Ριζοκάρπασο; Ένα μεγάλο χωριό της επαρχίας Αμμοχώστου της περιοχής της Καπρασίας στην κατεχόμενη Κύπρο. Με μια πράσινη γραμμή πάνω στο χάρτη πέρασε στην αντίπερα όχθη και κρύφτηκαν οι θρύλοι, οι ομορφιές, τα σπίτια και οι μεγάλες χαρές. Ο μύθος λέει πως το όνομα του το πήρε την εποχή που οι Σαρακηνοί έκαναν πολλές επιδρομές στα παράλια εκείνης της περιοχής που ήταν η πόλη Ουρανία. Οι χριστιανοί κάτοικοι του χωριού για να γλυτώσουν από τις σφαγές και λεηλασίες των βαρβάρων μετακινήθηκαν στην ενδοχώρα και τα βράδια κρυβόντουσαν μέσα στις ρίζες των θάμνων και των δένδρων. Ετσι δημιουργήθηκε τούτο το προσωνύμιο που τουλάχιστον για τους Κύπριους και τους Έλληνες σώζεται μέχρι και τις μέρες μας…
Μεταφερόμαστε σε ένα σχολείο στην αντίπερα «όχθη» λοιπόν. Εκεί η δασκάλα έχει βάλει έκθεση στα παιδιά, να γράψουν για το σπίτι τους. Ένα κορίτσι γράφει για το δικό του σπίτι που είναι κατακίτρινο και πάνω σε τέσσερις ρόδες. Όταν σχολάει: «…το σπίτι μου με πάει στο δάσος…στη λίμνη και το καλοκαίρι…στη θάλασσα». Αυτό το κινούμενο σπίτι έχει τσουλήθρα που βγαίνει από το παράθυρο. Μπορεί ακόμα να κάνεις βουτιά, από εκεί, στη λίμνη. Είναι το μοναδικό σπίτι που πηγαίνει το κορίτσι στο σχολείο κάθε πρωί. Μαζεύονται αδέσποτα γύρω από το κίτρινο τροχήλατο σπίτι και τις νύχτες για να κοιμηθεί το κορίτσι, το σπίτι κάνει βόλτες κοντινές ή και μακρινές…
Η δασκάλα , σαν διάβασε την έκθεση, ενθουσιάστηκε με την φαντασία του μικρού κοριτσιού. Δεν πίστεψε ούτε για μια στιγμή πως όλα τούτα συν έβαιναν στ’ αλήθεια. Δεν μπορούσε να δεχτεί πως υπάρχει ένα τέτοιο σπίτι!
Ένα αγόρι πάλι πλησίασε το μικρό κορίτσι να του εκφράσει τον δικό του ενθουσιασμό. Κι επειδή στο κορίτσι έλειπε μόνο ένας φράχτης γύρω από το σπίτι του και θα το ήθελε πολύ να έχει, το αγόρι έδειξε στην ζωγραφιά που είχε κάνει, τον δικό τους. Της είπε και την ιστορία του δικού του σπιτιού. Πως μία μέρα ένας στρατηγός τους είπε να χτίσουν έναν τοίχο στην ταράτσα με μια τρύπα για να βάζει το όπλο του, όποτε χρειάζεται. Κι από τότε κανείς δεν ανεβαίνει στην ταράτσα του δικού τους σπιτιού.
Κι ύστερα τής εξήγησε τι ήταν η πράσινη γραμμή που είχε ζωγραφήσει και τις δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει αν κατά λάθος η μπάλα του περάσει τον φράχτη με τα συρματοπλέγματα και βρεθεί πέρα από την πράσινη γραμμή.
Κάποια παιδιά ακόμα και σήμερα ζουν σε τέτοια παράξενα σπίτια… Με τροχούς αλλά ελεύθερα, με τρυπημένους τοίχους, με πράσινες γραμμές και φράχτες που δεν μπορούν να κάνουν όλα όσα θα ήθελαν…
Αυτά τα παιδιά όμως συνεχίζουν κι ονειρεύονται, και παίζουν, και ζωγραφίζουν και …φαντάζονται!
Μια ιστορία συγκινητική, αληθινή πιθανόν, της Δέσποινας Ηρακλέους για άλλη μια πατρίδα που δύσκολα ξεχνάς, επισκέπτεσαι, ονειρεύεσαι. Για το σπίτι, την εστία, που και στις δύο περιπτώσεις των παιδιών έχει το καθένα τις δικές του ιδιαιτερότητες. Από την μια μεριά το κινούμενο σπίτι, ασυνήθιστο για πολλούς και δύσκολο να το δεχτούν σαν μόνιμη κατοικία και από την άλλη το σπίτι – πεδίο βολής που δυναμώνει το φόβο, πληγώνει το σήμερα και δεν σ ’αφήνει να περάσεις «τα σύνορα».
Δεν γνώριζα την αληθινή ιστορία του Ριζοκάρπασου. Συγκλονιστική η ανακάλυψη του…
Πόσες ιστορίες ακόμα υπάρχουν που ίσως να μην τις γνωρίσουμε ποτέ.
Για την Κύπρο και τούτο βιβλίο. Για την Γη, τα σπίτια, τις περιουσίες, όλα όσα έμειναν …εκεί. Για τις ιδιαιτερότητες των συμφωνιών των «Δυνατών» του κόσμου.
Ένα βιβλίο, λιτό και συγχρόνως γεμάτο, αλλά και συγκλονιστικό. Για τους πολέμους που αφήνουν πολλά σημάδια και στις επόμενε γενιές. Για τις ζωές των ανθρώπων που δεν μοιάζουν, και συχνά ξεπερνούν ακόμα και την φαντασία μας.
Για την ελευθερία, την δύναμη της ψυχής και του ονείρου να μιλήσετε στα παιδιά σας. Στο σπίτι ή στο σχολείο να ακούτε προσεκτικά αυτά που σας λένε, γράφουν ή ζωγραφίζουν. Ο κόσμος τους είναι διαφορετικός από τον δικό μας και οφείλουμε όλοι να τον κάνουμε καλύτερο.
Ένα βιβλίο ποίημα στην ελευθερία …
Ένα βιβλίο που έχει εικονογραφήσει η Φωτεινή Στεφανίδη μοναδικά. Με τον χρωστήρα και την παλέτα της έφτιαξε πάλι έναν κόσμο φαντασίας, ονείρου και πραγματικότητας που σε ταξιδεύει στο χθες, το σήμερα και το πάντα…
Χρώματα, καμβάδες και σχέδια που ζωντανεύουν το λόγο της Δέσποινας Ηρακλέους και τον αφήνει με τις πολλές της αποχρώσεις στην ψυχή μας ανεξίτηλο.
Για την διαφορετικότητα των οικογενειών να μιλήσετε επίσης…
Για τα δάση, τις λίμνες, τα χωριά μας. Να αφήσετε τους μεγαλύτερους να σας διηγηθούν τις ιστορίες της ζωής, του τόπου που μεγάλωσαν…
Να ψάξετε και το Ριζοκάρπασο στο χάρτη. Εκεί στην άκρη άκρη της μύτης, στην Κύπρο. Κλείστε τα μάτια και με οδηγό το κείμενο της Δέσποινας ή τις εικόνες της Φωτεινής κάντε ένα ταξίδι στις ζωές και στους τόπους που περιγράφει το βιβλίο.
Μπείτε στη ζωή των παιδιών κι αφήστε το συναίσθημα να βρει τον δικό του χώρο και χρώμα…
Ψάξτε το στα βιβλιοπωλεία, οπωσδήποτε…
*Το σπίτι μου, Δέσποινα Ηρακλέους, εικ: Φωτεινή Στεφανίδη, εκδ. Καλειδοσκόπιο
https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2024/09/blog-post_27.html
